Wyprysk kontaktowy na twarzy - przyczyny, objawy i skuteczne leczenie

Kontaktowe zapalenie skóry (wyprysk kontaktowy): przyczyny, objawy i leczenie

Kontaktowe zapalenie skóry (inaczej wyprysk kontaktowy) to miejscowa skórna reakcją nadwrażliwości w wyniku bezpośredniego kontaktu z określonymi substancjami chemicznymi lub drażniącymi. Wyprysk kontaktowy może mieć podłoże alergiczne, wynikać z podrażnienia, mieć związek z wykonywaną pracą (np. przewlekłym narażeniem dłoni na określoną substancję) lub ze światłem słonecznym. W leczeniu najważniejsze jest unikanie substancji powodujących wyprysk kontaktowy.

Wyprysk kontaktowy to choroba polegająca na tworzeniu się zmian skórnych pod wpływem kontaktu z alergenami kontaktowymi (są to często substancje chemiczne) u uczulonych na nie osób. Czasem potocznie mówi się na wyprysk kontaktowy „egzema”, co nie jest jednoznaczne z kontaktowym zapaleniem skóry, ponieważ słowo egzema oznacza wyprysk, czyli chorobę skóry o podłożu zapalnym niezwiązaną z zakażeniem, w której dochodzi do zapalenia jej wierzchnich warstw (naskórka i warstwy brodawkowatej skóry właściwej). Egzema nie jest więc nazwą konkretnej choroby, tylko określa rodzaj zmian skórnych, które występują w danej chorobie skóry.

1. alergiczne – związane z odpowiedzią układu odpornościowego na alergeny,
2. z podrażnienia – nie jest to prawdziwe uczulenie i takie zmiany mogą się pojawić u wszystkich osób, które mają kontakt, np. z silnymi substancjami używanymi w środkach czystości, farbami, lakierami, smarami, cementem,
3. zawodowe – wywołane przez czynniki szkodliwe w miejscu pracy, w większości przypadków jest to kontaktowe zapalenie skóry (wyprysk kontaktowy) z podrażnienia,
4. fotoalergiczne lub fototoksyczne – zapalenie skóry może być wywołane przez alergen lub substancję drażniącą powstającą dopiero po zadziałaniu światła słonecznego.

Co robić, aby uniknąć zachorowania?

Ponieważ wyprysk zawodowy często powodują alergeny występujące w miejscu pracy czy podczas prac domowych, warto się zabezpieczać przed kontaktem z nimi za pomocą np. rękawiczek czy odzieży ochronnej.

Zobacz także

Alergia na chrom Chrom należy do najważniejszych alergenów kontaktowych. Wyprysk wywołany przez ten metal przebiega bardzo ciężko i zwykle trwa długo, nierzadko nawet dziesiątki lat.

Alergia na kobalt Kobalt należy do najczęstszych alergenów kontaktowych, przy czym uczula on różne grupy osób, w tym zarówno dzieci, jak i robotników z wypryskiem zawodowym.

Alergia na nikiel Najczęściej uczula nikiel znajdujący się w biżuterii, guzikach jeansów, sprzączkach pasków, a niekiedy również nożycach, sztućcach i innych wyrobach metalowych.

Alergeny kontaktowe Do najczęstszych alergenów kontaktowych w Polsce należą nikiel i chrom. Coraz częstsze jest też uczulenie na perfumy i aminy aromatyczne.

Wybrane treści dla Ciebie

Testy skórne Testy skórne to najważniejsze badanie wykorzystywane w diagnostyce alergii. Pozwalają one na proste, szybkie i bezpieczne potwierdzenie uczulenia na różne alergeny.

Próba prowokacyjna z alergenem Próba wykonywana jest w celu stwierdzenia, czy dana osoba jest uczulona na konkretny alergen. Badanie wykonuje się stosunkowo rzadko. Zwykle wtedy, gdy innymi metodami nie udało się potwierdzić nadreaktywności oskrzeli i (lub) uczulenia na konkretny alergen, a wynik badania ma znaczenie dla rozpoznania choroby.

Wyprysk kontaktowy – objawy

Objawy mogą pojawić się w różnych lokalizacjach na ciele. Najczęściej wyprysk kontaktowy pojawia się na dłoniach, a także na twarzy. Możliwe jest także wystąpienie zmian na stopach. Objawy wyprysku alergicznego to przede wszystkim zaczerwienienie skóry, a także grudki wysiękowe. Rumieniowi skóry towarzyszy pojawienie się licznych grudek i pęcherzyków, a zmianom skórnym może towarzyszyć świąd. Wysypka skórna jest niewyraźnie odgraniczona od otoczenia i ustępuje bez pozostawiania śladów. Czas utrzymywania się zmian skórnych to od kilku tygodni do wielu miesięcy.

W przypadku niealergicznego wyprysku kontaktowego pojawia się zaczerwienienie skóry, pęcherzyki skórne, nadżerki, strupki. Objawom tym towarzyszy świąd i ból.

Leczenie

Leczenie wyprysku kontaktowego koncentruje się na eliminacji przyczyny, łagodzeniu objawów i zapobieganiu nawrotom. Główne metody leczenia i zalecenia obejmują:

• Eliminację kontaktu z drażniącymi substancjami i alergenami:
  • Identyfikacja i unikanie - zidentyfikowanie substancji wywołujących wyprysk i unikanie ich kontaktu ze skórą.
  • Zamiana produktów - zastąpienie produktów codziennego użytku łagodniejszymi, hipoalergicznymi wersjami.
  • Ochrona skóry - noszenie rękawiczek, odzieży ochronnej i stosowanie barier ochronnych w miejscu pracy lub w domu.
  • Kortykosteroidy miejscowe - kremy i maści kortykosteroidowe pomagają zmniejszyć stan zapalny i swędzenie. Stosuje się je zgodnie z zaleceniami lekarza.
  • Emolienty - nawilżające kremy i maści pomagają w utrzymaniu nawilżenia skóry i zapobiegają jej wysuszaniu oraz łuszczeniu się.
  • Leki przeciwhistaminowe - doustne leki przeciwhistaminowe mogą pomóc w łagodzeniu swędzenia i reakcji alergicznych.
  • Inhibitory kalcyneuryny - kremy zawierające takrolimus lub pimekrolimus mogą być stosowane jako alternatywa dla kortykosteroidów, zwłaszcza na delikatne obszary skóry, takie jak twarz.
  • Chłodne okłady - stosowanie chłodnych okładów na dotknięte obszary może pomóc w łagodzeniu swędzenia i stanu zapalnego.
  • Kąpiele owsiane - dodanie koloidalnej mąki owsianej do kąpieli może przynieść ulgę w przypadku swędzenia i podrażnienia skóry.
  • Olej kokosowy - naturalny środek nawilżający, który może pomóc w utrzymaniu nawilżenia skóry i łagodzeniu objawów.
  • Unikanie gorącej wody - mycie się w letniej wodzie, aby uniknąć dalszego podrażnienia skóry.
  • Delikatne środki myjące - stosowanie łagodnych, bezzapachowych środków do mycia skóry.
  • Nawilżanie skóry - regularne stosowanie emolientów po kąpieli i w ciągu dnia, aby utrzymać odpowiednie nawilżenie skóry.
  • Noszenie luźnej odzieży - wybór ubrań z naturalnych, przewiewnych tkanin, które nie podrażniają skóry.
  

  Objawy alergii skórnej u dorosłych. Jak wygląda?

  Jak wygląda alergia skórna? Zdjęcia obrazujące to zagadnienie pokazują bardzo różne symptomy.

  W zależności od konkretnej jednostki chorobowej do typowych objawów należą grudki wysiękowe, pęcherzyki, rumienienie występujące pojedynczo lub w większych grupach.

  Przy alergiach pokarmowych, na przykład na nabiał, gluten czy orzechy występują niekiedy wysypki w postaci małych jasnych krostek, a także obrzęk twarzy i warg.

  Często towarzyszy temu uporczywy świąd oraz suchość skóry, zwłaszcza w przebiegu AZS.

  Ponieważ swędzenie prowokuje odruch drapania, na ciele mogą się też pojawiać niewielkie rany, a w skrajnych przypadkach owrzodzenia.

  Możliwe jest też samoistne pękanie przesuszonej skóry, szczególnie w miejscach narażonych na zwiększone napięcia, takich jak zgięcia łokciowe i kolanowe.

  Problemy te u alergików mogą nawracać z różnym nasileniem przez całe życie, ponieważ jednak poszczególne epizody związane są z bezpośrednim działaniem substancji uczulających, objawy zwykle ustępują w ciągu kilku, kilkunastu godzin po zaprzestaniu ekspozycji na dany czynnik.

  Tak jak zostało wspomniane wyżej, istnieją okoliczności potencjalnie zwiększające nasilenie symptomów, stąd na przykład częste alergie skórne w ciąży - w tym szczególnym czasie silnie ujawnia się między innymi AZS. Typowe problemy skórne, choć uciążliwe, nie są jednak niebezpieczne ani dla przyszłej mamy, ani jej dziecka.

  Alergia skórna na twarzy. Gdzie jeszcze może się pojawić?

  Alergia skórna może występować w różnych miejscach ciała. W przypadku kontaktowego zapalenia skóry, objawy są miejscowe i zwykle ograniczone do niewielkiej przestrzeni, która miała kontakt z alergenem.

  W zależności od sytuacji może się zatem pojawić na dłoniach (co jest bardzo częste na przykład u osób uczulonych na lateks, z którego wykonuje się rękawiczki medyczne, czy nikiel, którym pokryte są nożyczki), ale też nogach, twarzy, szyi, brzuchu, plecach, narządach płciowych.

  

  ---

  wyprysk kontaktowy