Zdjęcia raka podstawnokomórkowego nosa - Objawy, Diagnoza i Leczenie
Rak podstawnokomórkowy skóry
Rak podstawnokomórkowy to rosnący powoli miejscowo złośliwy nowotwór skóry wywodzący się z nierogowaciejących komórek warstwy podstawnej naskórka, występujący głównie u przedstawicieli rasy białej (osoby o fototypie skóry według definicji World Health Organization I–IV). Rośnie przede wszystkim na odkrytych częściach ciała (głowa, szyja), ale może się rozwinąć na dowolnym obszarze ciała, w tym także w obrębie błon śluzowych. Nowotwór ten w praktyce nie jest źródłem przerzutów odległych i nie zajmuje regionalnych węzłów chłonnych.
Jego charakter (określany przez lekarzy jako „złośliwość miejscowa”) sprawia, że niektóre jego postaci – jeśli nie podejmie się właściwego leczenia – powoli niszczą coraz większy obszar przyległej skóry oraz położne głębiej struktury ciała (np. chrząstkę nosa lub małżowiny usznej albo kości czaszki). Nieleczone, zaniedbane zmiany naciekają sąsiadujące elementy kostne, chrzęstne, naczyniowe, nerwowe albo gałkę oczną. W obrębie dużych, owrzodziałych zmian może dochodzić do trudnych do opanowania krwotoków.
Na zdjęciu przedstawiono przykład zaawansowanego raka podstawnokomórkowego o wieloletnim przebiegu. Trzeba podkreślić, że leczenie raka o takim stopniu zaawansowania jest trudne zarówno dla lekarza, jak i dla pacjenta, dlatego warto zacząć terapię, zanim nowotwór rozwinie się do dużych rozmiarów – proces leczenia jest wówczas prostszy i mniej dokuczliwy dla chorego, a i szanse na pełne wyleczenie są większe.
Fot. 1. Rozległy rak podstawnokomórkowy niszczący znaczny obszar skóry karku i naciekający położone głębiej tkanki. Leczenie w takim przypadku jest trudne, dlatego w przypadku podejrzanej zmiany skórnej nie należy czekać, aż rozwinie się ona do podobnych rozmiarów, tylko bez zbędnej zwłoki zgłosić się do lekarza rodzinnego, onkologa lub dermatologa! (Zdjęcie ze zbiorów autora)
Diagnostyka raka skóry
3.1 Rak podstawnokomórkowy (carcinoma basocellulare, basalioma, epithelioma basocellulare)
Występuje około 5 razy częściej niż inne postacie raka skóry. W obrazie klinicznym może manifestować się jako twardy, przezroczysty, białawy lub częściowo upigmentowany (morphea-like epithelioma) guzek. Owrzodzenie centralne o perełkowatych krawędziach pojawia się w przypadkach bardziej zaawansowanych. W przypadkach zaniedbanych może dochodzić no miejscowego naciekania głębiej położonych struktur (np. kości). Guzek pojawia się najczęściej na skórze twarzy, szyi i grzbiecie dłoni.
Rak podstawnokomórkowy może występować w jednej z pięciu postaci:
- guzkowo-wrzodziejąca
- barwnikowa (różnicowanie z czerniakiem skóry)
- twardzinopodobna (sclerosis)
- powierzchniowa
- włóknisto-nabłonkowa
Podczas gdy dwie ostatnie postacie rosną wolno, postać twardzinopodobna jest najbardziej agresywna i rośnie naciekająco zarówno w płaszczyźnie pionowej (naciekanie głębszych warstw) jak i poziomej (naciekanie rozległe).
Fot. 1 - Rak podstawnokomórkowy skóry grzbietu nosa
3.2 Rak kolczystokomórkowy (rak płaskonabłonkowy) (carcinoma spinocellulare, carcinoma planoepitheliale, spinalioma, squamous cell carcinoma)
Drugi co do częstości występowania rak skóry. Umiejscawia się zazwyczaj w obrębie głowy, szyi, tułowia, kończyn oraz w obrębie narządów płciowych. Jest najczęstszym nowotworem umiejscawiającym się na pograniczu błon śluzowych i skóry.
Obraz kliniczny jest zróżnicowany i zależny od umiejscowienia. Rak ten występuje najczęściej w postaci rogowaciejącej, łuszczącej zmiany o charakterze brodawkowatym, wrzodziejącym, często pokrytej strupem. Ból, świąd i krwawienie są objawami późnymi.
Rak kolczystokomórkowy (carcinoma spinocellulare)
Rak kolczystokomórkowy (carcinoma spinocellulare) jest nowotworem znacznie rzadziej występującym niż rak podstawnokomórkowy. Rak kolczystokomórkowy najczęściej pojawia się u osób w wieku średnim i starszym. Cechuje się szybkim wzrostem i dużą złośliwością, wykazując skłonność do naciekania podłoża (czyli wrastania komórek raka do tkanek położonych pod guzem) i szerzenia się drogą przerzutów. Punktem wyjścia mogą być stany przedrakowe, zwłaszcza rogowacenie słoneczne i róg skórny. Zmiany zlokalizowane są najczęściej na granicy błon śluzowych i skóry (czerwień wargowa – szczególnie wargi dolnej), w okolicach nosa, oczodołów, narządów płciowych. Rak może też lokalizować się na powiekach. Przeczytaj więcej: Rak kolczystokomórkowy powiek
Do objawów niepokojących należy zaliczyć: gwałtowny wzrost masy guza, stwardnienie, tworzenie się owrzodzeń oraz krwawienia. Przebieg raka kolczystokomórkowego jest zależny od umiejscowienia, rozległości i stopnia naciekania podłoża. Skłonność do przerzutów jest znacznie mniejsza w przypadku zmian wywodzących się z rogowacenia słonecznego, a zwiększa się w przypadku rozwoju nowotworu na podłożu owrzodzeń, blizn i przewlekłych stanów zapalnych.
Rak brodawkujący (carcinoma verrucosum)
Rodzajem raka kolczystokomórkowego jest rak brodawkujący (carcinoma verrucosum). To nowotwór występujący na narządach płciowych, w jamie ustnej i w obrębie stóp. W raku brodawkującym stwierdzono wirusy brodawczaka ludzkiego HPV 6 i HPV 11. W przypadku raka brodawkującego umiejscowionego w jamie ustnej istotnym czynnikiem ryzyka jest używanie tytoniu (żucie, wciąganie tabaki do nosa), natomiast w przypadku raka zlokalizowanego na powierzchni podeszwy stopy czynnikiem takim są urazy. Wzrost raka brodawkującego jest bardzo powolny, jego powierzchnia jest pokryta masami rogowymi. Na ogół nie daje przerzutów.
Nowotwory skóry - rak podstawnokomórkowy i rak kolczystokomórkowy
Rak skóry jest jednym z najczęściej występujących nowotworów u ludzi białej rasy. Stanowi około 97% wszystkich nowotworów skóry i około 1/3 wszystkich nowotworów złośliwych. Najczęstszym nowotworem spośród wszystkich raków skóry jest rak podstawnokomórkowy. Występuje on pięciokrotnie częściej aniżeli rak kolczystokomórkowy. Zachorowalność na raka skóry w Polsce wynosiła w roku 2017 ponad 7000 nowych przypadków wśród kobiet i 6453 wśród u mężczyzn. Umiejscawiało to raka skóry, pod względem częstości zachorowania na nowotwory złośliwe, na 3 miejscu zarówno wśród kobiet jak i mężczyzn.
Ze względu na miejscową złośliwość raka podstawnokomórkowego często jest on określany nie jako carcinoma basocellulare ale jako nabłoniak podstawnokomórkowy (epithelioma basocellulare) lub basalioma. Z tego powody istnieje niedorejestrowanie wszystkich zachorowań na ten nowotwór, który występuje częściej niż wynika to z ilości zarejestrowanych przypadków.
Zapadalność na raka skóry jest związana z ekspozycją na promienie słoneczne. Rak skóry najczęściej umiejscawia się na odsłoniętych częściach ciała (dłonie, twarz, szyja, skóra głowy - szczególnie u osób łysiejących). Najczęściej dotyczy osób w 6 i 7 dekadzie życia.

Raki skóry (nowotwory złośliwe skóry): przyczyny, objawy i leczenie
Raki skóry (nowotwory złośliwe skóry) są dość częstymi nowotworami, mogą występować w każdym wieku. Najczęściej występuje rak podstawnokomórkowy skóry, który lokalizuje się głównie na twarzy i ma postać powoli rosnącego perełkowatego guzka. Bardzo rzadko daje przerzuty odlegle, ale może się rozrastać i niszczyć okoliczne tkanki, dlatego ważne jest jak najszybsze usunięcie go. Większość raków skóry leczy się przede wszystkim operacyjnie.
Najliczniejszą grupą nowotworów złośliwych skóry są raki skóry, które stanowią niejednolitą grupę nowotworów. Raki skóry zajmują pierwsze miejsce w statystyce onkologicznych chorób skóry. Ostatnio obserwuje się wzrost zachorowań na nowotwory złośliwe skóry, przede wszystkim na raka podstawnokomórkowego, kolczystokomórkowego oraz czerniaka. Towarzyszą temu znaczne koszty opieki zdrowotnej, a w odniesieniu do czerniaka – duża umieralność. Nowotwory złośliwe skóry mają różne objawy, przebieg, leczenie i rokowanie. Szczególnym rodzajem nowotworu złośliwego skóry jest czerniak. Przeczytaj więcej: Czerniak