U nas zapłacisz kartą
Jak Rozpoznać Łysienie Androgenowe - Kompletny Przewodnik
Łysienie androgenowe – jak je zdiagnozować?
Przed przystąpieniem do leczenia konieczna jest dokładna diagnoza, aby poznać przyczynę tego procesu. Pozwoli to uniknąć błędów w doborze odpowiedniego leku, a także zwiększy efektywność leczenia.
Zarówno u mężczyzn, jak i kobiet lekarz przeprowadza szczegółowy wywiad w celu dokładnego rozpoznania specyfiki i przyczyn łysienia . Wykonane badanie przedmiotowe obejmuje ocenę lokalizacji i wzoru łysienia.
Badania laboratoryjne są wykonywane w celu diagnostyki różnicowej i są szczególnie istotne w przypadku kobiet, gdyż obraz kliniczny nie jest tak charakterystyczny, jak u mężczyzn. Diagnostyka obejmuje następujące badania:
- morfologia z rozmazem,
- poziom ferrytyny i żelaza,
- OB, CRP, białko całkowite,
- glukoza na czczo,
- TSH, FT4, przeciwciała przeciwko peroksydazie tarczycowej i tyreoglobulinie,
- progesteron, prolaktyna, estradiol, testosteron.
Badaniem diagnostycznym, które zaleca się wszystkim chorym, jest trichoskopia . Zostają nią objęte trzy okolice – czołowo-ciemieniowa, skroniowa i potyliczna. Specjalista ocenia:
- grubość włosów (znaczenie ma mniejsza grubość w okolicy czołowej w porównaniu z potyliczną i powyżej 10% cienkich włosów w okolicy czołowej),
- odsetek włosów meszkowych,
- przebarwienia okołomieszkowe,
- liczba jednostek włosa z pojedynczą łodygą,
- liczba żółtych kropek będących pustymi ujściami mieszków włosowych [2,3].
Czym jest łysienie androgenowe?
Łysienie androgenowe to, jak można się dowiedzieć na stronie: http://stopwypadaniuwlosow.pl/dowiedz-sie-wiecej.html , jednostka chorobowa odznaczająca się nadmiernym przerzedzeniem włosów, w szczególności w odcinku czołowym (łysienie skroniowe) oraz na szczycie głowy. Utrata włosów widoczna przy tym typie łysienia nie występuje raptownie. Następuje stopniowo i powoli, czasem nawet całymi latami. Im starszy jest człowiek, tym większe pojawia się niebezpieczeństwo, że może go dotknąć łysienie androgenowe. Patrząc pod kątem statystyki, doświadcza go zwykle 30% trzydziestolatków płci męskiej i od 10% do 30% trzydziestoletnich kobiet. A już w wieku 60 lat, może dotknąć ono aż 60% osób obu płci.
Łysienie typu męskiego związane jest przede wszystkim z nadmiernym działaniem androgenów na mieszki włosowe, co prowadzi do ich miniaturyzacji, ścieńczenia włosów oraz ich osłabienia. Na samym końcu tego procesu jest zatrzymanie produkcji włosów, co skutkuje występowaniem łysych obszarów na skórze głowy. Aby zatrzymać ten proces, konieczne jest zastosowanie takich leków i preparatów, które unormują hormony i pobudzać będą mieszki włosowe do pracy.
Jak rozpoznać łysienie androgenowe?
Aby przekonać się, czy mamy do czynienia rzeczywiście z łysieniem androgenowym, trzeba odróżnić je od pozostałych typów łysienia, a mianowicie: od łysienia plackowatego i bliznowaciejącego. Warto też, analizując swój wygląd, zastosować skalę porównawczą Ludwiga (stosowaną przy analizie kobiet) oraz Hamiltona Norwooda (klasyfikacja dla mężczyzn).
Klasyfikacja łysienia androgenowego dla kobiet według Ludwiga:
- Faza 1 – zaobserwuj, czy przerzedzenie występuje na czubku głowy oraz czy w okolicach czoła twoje włosy mają przynajmniej 2-3 cm.
- Faza 2- dostrzeż, czy na szczycie głowy widzisz znaczny ubytek owłosienia i czy pasmo w okolicy czoła ma nadal zachowane 2-3 cm długości.
- Faza 3 – widzisz już wyraźne wyłysienie w centralnej części czaszki, przy czym zachowujesz nadal włosy w części czołowej.
Łysienie androgenowe a łysienie plackowate
Bardzo często kobiety i mężczyźni widząc na głowie owalne ogniska wyłysienia są przekonani, że to łysienie androgenowe. Nic bardziej mylnego. Porozrzucane po różnych częściach głowy owalne, pozbawione owłosienia części skóry głowy to ewidentny znak, że mamy do czynienia z łysieniem plackowatym. Utrata włosów, która prowadzi do takiego stanu, może wystąpić nagle np. w wyniku procesu chorobowego – i to też odróżnia ten typ łysienia od androgenowego. Choć oczywiście może się zdarzyć, że włosy będą wychodzić stopniowo, nawet już w bardzo młodym wieku. Wtedy też należy obserwować sposób łysienia. Jeśli zaczyna się od okolicy czołowo-ciemieniowej, jak również potylicznej, wówczas możemy mieć podejrzenia, że to jednak łysienie plackowate (przy androgenowym pas czołowy jest zachowany). Poza tym łysieniu plackowatemu często towarzyszy także utrata włosów z brwi. Skóra pozbawiona owłosienia, może być przy tym lekko zarumieniona, może też towarzyszyć jej świąd oraz jej większa tkliwość.
Podsumowując: łysienie plackowate przejawia się w postaci owalnych ognisk wyłysienia o średnicy od 5-10 cm. Przyglądając się dokładnie brzegom tych ognisk, możemy dostrzec, że włosy wokół nich są ułamane, a ich końcówki są znacznie grubsze u nasady. Zdarza się, że w wyniku tego typu łysienia dochodzi w końcu do utraty całej ilości włosów. Zdarza się to jednak rzadko.
Objawy łysienia androgenowego: nie tylko estetyka
Charakterystyczne dla łysienia androgenowego objawy nie tylko wpływają na estetykę, lecz także mogą znacząco wpływać na samopoczucie pacjentów. U mężczyzn proces ten zazwyczaj rozpoczyna się od obszaru skroni i czoła, postępując stopniowo w kierunku szczytu głowy, co może skutkować całkowitym wyłysieniem. U kobiet objawia się przede wszystkim przerzedzeniem włosów na szczycie głowy i w okolicy czoła, co często wiąże się z zagłębieniem linii włosów.
Łysienie androgenowe to schorzenie często uwarunkowane genetycznie. Jednakże, warto przyjrzeć się bliżej dodatkowym czynnikom, które mogą wpływać na rozwój tej przypadłości. Również kluczową rolę odgrywają hormony, zwłaszcza dihydrotestosteron (DHT) – hormon androgenowy, który wywiera wpływ na mieszki włosowe powodując ich nadwrażliwość.
Nowoczesne badania wskazują także na związek między poziomem SHBG (globuliny wiążącej hormony płciowe) a łysieniem androgenowym. SHBG pełni istotną rolę w regulacji dostępności hormonów płciowych, a jego niedobór może wpływać na równowagę hormonalną organizmu, potencjalnie przyspieszając proces łysienia.
Leczenie łysienia androgenowego
Każdy pacjent powinien zostać poinformowany, że pierwszym celem terapeutycznym jest zatrzymanie procesu łysienia, aczkolwiek w większości przypadków możliwe jest uzyskanie częściowej poprawy.
Spironolakton
Jeden z najczęściej stosowanych leków antyandrogenowych w leczeniu łysienia typu kobiecego, nie ma jednak rejestracji w tym wskazaniu i nadal istnieje konieczność potwierdzenia jego skuteczności w randomizowanych badaniach klinicznych. Działa przede wszystkim poprzez kompetycyjne blokowanie receptora androgenowego w tkankach docelowych (w mieszku włosowym), a stosowane dawki wahają się od 25 do 200 mg/dobę (osobiste preferencje autorki to niskie dawki leku).
Spironolakton jest diuretykiem oszczędzającym potas. Działania niepożądane dotyczą możliwych zaburzeń elektrolitowych (dawkozależne), hipotensji i efektu moczopędnego. Kobiety w wieku rozrodczym muszą stosować skuteczną antykoncepcję. Lek nie jest stosowany u mężczyzn ze względu na możliwą ginekomastię [23, 25–28].
Finasteryd
Finasteryd (inhibitor 5-alfa-reduktazy I) w dawce 1 mg jest zarejestrowany do leczenia łysienia androgenowego mężczyzn. U kobiet jest stosowany w dawkach 2,5–5 mg pozarejestracyjnie (wykazano, że dawka 1 mg nie przynosi korzyści u kobiet) [29, 30].
Finasteryd w leczeniu łysienia androgenowego mężczyzn daje najlepsze efekty, kiedy rozpocznie się leczenie przy mniejszym zaawansowaniu choroby i w grupie mężczyzn w wieku od 30. [31] do 40. roku życia [32]. Maksymalny efekt obserwuje się zazwyczaj po dwóch latach terapii. Wydaje się, że leczenie będzie nieskuteczne, jeżeli nie widać poprawy po 12 miesiącach leczenia [33], jednakże w jednym badaniu wykazano, że w tej grupie pacjentów poprawa może być obserwowana dużo później [31].
Działania niepożądane finasterydu obejmują przede wszystkim zaburzenia w sferze seksualnej (obniżone libido, problemy ze wzwodem, mniejsza ilość nasienia), jednakże badania wykazały, że w porównaniu z grupą placebo będzie je odczuwać ok. 1–2% mężczyzn [31, 34, 35]. Nie wykazano, żeby finasteryd powodował zaburzenia płodności, [36] i nadal istnieją kontrowersje co do tego, czy może nasilić już istniejące [37]. Należy pamiętać, że finasteryd obniża stężenie PSA w surowicy, co może utrudnić diagnostykę urologiczną w kierunku łagodnego rozrostu prostaty lub raka prostaty.
Finasteryd u kobiet może być stosowany, jeżeli równocześnie jest stosowana skuteczna antykoncepcja (lek kategorii X w ciąży według FDA) lub u kobiet w wieku postmenopauzalnym. Im młodsza pacjentka i mniejsze nasilenie objawów choroby, tym lepsze efekty terapeutyczne. Niektóre badania pokazują, że najlepsze efekty terapeutyczne są uzyskiwane u kobiet poniżej 60. roku życia, a kobiety po 70. roku życia nie mają ich wcale [30].
Działania niepożądane nie są częste. Są to: bóle głowy, zaburzenia miesiączkowania, bóle piersi, zawroty głowy lub bardzo rzadko hipertrichoza [29, 38].
Obecnie prowadzone badania wskazują na skuteczność terapii miejscowej finasterydem i lepszy profil bezpieczeństwa w porównaniu do terapii ogólnej [20, 39]. Gotowy preparat do leczenia miejscowego jest jeszcze niedostępny.
