U nas zapłacisz kartą
Kremy do twarzy po chemioterapii - Przewodnik po pielęgnacji skóry podczas walki z rakiem
Odczyn popromienny po radioterapii – postępowanie
W leczeniu nowotworów złośliwych za pomocą radioterapii, nastąpił wielki postęp w precyzyjnym dopasowaniu strumienia promieniowania do tkanek chorych i jednoczesnej osłonie tkanek zdrowych.Jednak pomimo tego, w obszarze napromienianym zawsze znajduje się skóra, a to prowadzi do jej popromiennego zapalenia, które powoduje pieczenie, świąd czy ból.
Podczas radioterapii może dojść do uszkodzeń komórek zarodziowych oraz różnicujących się, co warunkuje powstanie odczynu ostrego (wczesnego) naskórka. Skóra właściwa reaguje odczynem późnym.
W ograniczeniu skutków ubocznych leczenia pomocne mogą okazać się kosmetyki dedykowane pacjentom onkologicznym, np. specjalistyczne kremy po radioterapii czy chemioterapii.
Skala stopnia nasilenia odczynu popromiennego
- I stopień – zaczerwienienie,
- II stopień- złuszczanie na sucho,
- III stopień – złuszczanie na mokro,
- IV stopień – martwica.
Wystąpienie odczynu wczesnego zależy od rodzaju napromieniania, energii promieniowania (mniejsze ryzyko po zastosowaniu promieniowania o wyższej energii), wielkości dawki frakcyjnej, wielkości obszaru napromienianego, współistniejących genetycznie warunkowanych chorób skóry, jednoczesnego stosowania leków, wcześniejszej radioterapii w tym samym obszarze.
Wystąpienie odczynu późnego po radioterapii warunkuje przede wszystkim wielkość dawki frakcyjnej i całkowitej napromieniania. Odczyn późny powstaje w przypadku utrzymywania się nasilonych zmian odczynu wczesnego III stopnia, a także kumulacji małych dawek promieni, które same nie powodują odczynów. W jego wypadku dochodzi do nierównomiernego stwardnienia skóry z odbarwieniami, przebarwieniami, zanikami, a także poszerzeniem naczyń krwionośnych. Skóra ma wówczas skłonność do pękań i nadmiernego rogowacenia. Mogą w jej obrębie występować trudno gojące się owrzodzenia, a nawet transformacja nowotworowa (około 20 % przypadków przechodzi w nowotwory złośliwe).
Zapalenie błony śluzowej po radioterapii
Zapalenie błony śluzowej w wyniku leczenia onkologicznego powstaje pod wpływem radioterapii i chemioterapii. Typowym objawem jest występowanie pieczenia w ustach około 3-10 dni po podaniu cytostatyków. W tym czasie nie są jeszcze widoczne obiektywne objawy takie jak zaczerwienienie i owrzodzenie. Występują one 3-5 dni po pojawieniu się pierwszych dolegliwości bólowych.
W ciężkich przypadkach mogą występować krwawienia z błon śluzowych (krwotoczne zapalenie błon śluzowych). Następstwem są bóle, spadek wydzielania gruczołów ślinowych, zaburzenia smaku, utrata apetytu i kacheksja czyli wyniszczenie.
Występujące w jamie ustnej zmiany na błonie śluzowej policzków, warg, dnie jamy ustnej i podniebieniu znajdują się również w dalszych odcinkach przewodu pokarmowego. Uszkodzenia te są zwykle odwracalne i goją się 1-2 tygodni po zakończeniu leczenia.
Zapalenie błon śluzowych obserwuje się często podczas stosowania metotreksatu, antracyklin, 5-fluorouracylu i etopozydu. Inne cytostatyki wywołujące często zapalenie błon śluzowych to amsakryna, bleomycyna, kapecytabina, cytarabina, cyklofosfamid, docetaksel, epirubicyna, lomustyna, paklitaksel, winblastyna i windezyna.
W celu zapobiegania zapaleniu błon jamy ustnej wskazane jest utrzymywanie prawidłowej higieny jamy ustnej. U chorych poddanych napromienianiu głowy i szyi zaleca się stosowanie miejscowe benzydaminy – leku przeciwzapalnego i przeciwbólowego. W zapobieganiu tym schorzeniem zastosowanie znajduje również miejscowa krioterapia oraz terapia laserowa.
Częstość ciężkich zapaleń błon jamy ustnej zmniejsza profilaktyczne zastosowanie sukralfatu. W zwalczaniu bólu stosuje się leki przeciwbólowe według ogólnie przyjętych zasad. Podczas kuracji cytostatykami takimi jak cytarabina, metotreksat i oksazafosforyna często obserwowane jest zapalenie spojówek. Przy wysokodawkowej cytarabinie obligatoryjnie podaje się krople oczne chroniące błoną śluzową (deksametazon).
Kosmetyki dla pacjentów onkologicznych – pielęgnacja skóry
Wraz z wprowadzeniem intensyfikacji oraz większej częstotliwości stosowania radioterapii, chemioterapii oraz koncepcji terapii skojarzonej w leczeniu onkologicznym, wzrosło znaczenie toksyczności terapii onkologicznej dla skóry, jej przydatków, paznokci oraz błon śluzowych.
Praktycznie każdy pacjent onkologiczny doświadcza w trakcie swojej kuracji działań niepożądanych leczenia onkologicznego. Ich natężenie może być różne, ale silna toksyczność cytostatyków czy skutków ubocznych radioterapii może negatywnie wpływać na jakość życia pacjentów.
Odpowiednia pielęgnacja skóry w trakcie leczenia onkologicznego, stosowanie kosmetyków dla pacjentów onkologicznych czy kremów po radioterapii może pomóc w ograniczeniu przykrych dolegliwości.
W poniższym artykule znajdą Państwa wskazówki dotyczące pielęgnacji skóry podczas radioterapii i chemioterapii oraz polecane kosmetyki (kremy) dla pacjentów onkologicznych.
Stosowanie
Delikatnie smarować skórę w miejscach podrażnionych 2 – 3 razy dziennie.
Aqua, Caprylic/Capric Triglyceride, Propylene Glycol, Glycerin, Prunus Amygdalus Dulcis Oil, Glyceryl Stearate Citrate, Glyceryl Stearates, Canola Oil, Dicaprylyl Carbonate, Olea Europaea Husk Oil, Cetearyl Alcohol, Hydrogenated Coco-Glycerides, Olus Oil, Glycyrrhiza Glabra Root Extract, Calendula Officinalis Flower Extract, Laminaria Ochroleuca Extract, Phragmites Kharka Extract, Poria Cocos Extract, Panthenol, Sodium Hyaluronate, Hydrogenated Vegetable Oil, Candelilla Cera, Olea Europaea Fruit Oil, Tocopheryl Acetate, Acrylates/C10-30 Alkyl Acrylate Crosspolymer, Sodium Benzoate, Sodium Phytate, Xanthan Gum, Phenoxyethanol, Ethylhexylglycerin, Allantoin, Sodium Hydroxide, Parfum, Tocopherol, Beta-Sitosterol, Squalene, Glycine Soja Oil, Citric Acid.
Czym smarować skórę po radioterapii, aby przynieść jej ukojenie i złagodzić negatywny wpływ stosowanego leczenia?
Tutaj działania uzależnione są od stopnia uszkodzenia skóry, ponieważ w przypadku zaawansowanych uszkodzeń zakazane jest nawet mycie skóry i wymagane jest stosowanie leków czy maści zalecanych przez lekarza. Kryteria wyboru produktów przeznaczonych do pielęgnacji skóry powinien być podobny jak w przypadku skóry poddawanej chemioterapii ze szczególnym nastawieniem na działanie kojące i naprawcze.
Sprawdzają się preparaty bogate d-pantenol, kwas foliowy, kwas hialuronowy czy aloes.
Należy podkreślić, że nie tylko pielęgnacja jest tutaj istotna, ale także dobór właściwej odzieży, która nie będzie dodatkowo podrażniać skóry czy ograniczy jej pocenie. Warto, aby była ona wykonana z naturalnych, przewiewnych włókien.
