Walka z łojotokiem skóry głowy - jak zapobiegać wypadaniu włosów
Przyczyny łojotokowego zapalenia skóry głowy
Jedną z głównych przyczyn łojotokowego zapalenia skóry głowy jest wzmożona aktywność gruczołów łojowych oraz niepoprawny skład łoju. Obserwuje się również, że pacjenci posiadający osłabiony układ odpornościowy są bardziej narażeni na chorobę. Szczególnie narażone są osoby chore na cukrzycę, AIDS, zapalenie wątroby typu C, zespół Downa i inne schorzenia obniżające odporność. Zwiększona podatność występuje także u osób chorych na padaczkę, porażenie nerwu twarzowego i depresję.
Czynnikami wzmagającymi chorobę jest też niewłaściwa pielęgnacja skóry, przewlekły stres, nadużywanie alkoholu, zaburzenia odżywiania, podrażnienie wywołane przez środki chemiczne w kosmetykach, częste opalanie i długie naświetlanie skóry np. w solarium. Łupież jest jedną z form łojotokowego zapalenia skóry -jest to jednak postać najłagodniejsza. Występowanie łupieżu łączone jest z występowaniem na skórze drożdżaków. Wielu lekarzy podaje, że drożdżaki odgrywają dużą rolę w powstaniu łojotokowego zapalenia skóry. Im więcej drobnoustrojów, tym bardziej nawrotowy charakter ma choroba i trudniej się ją leczy.
Łojotok - przyczyny, objawy, leczenie
Łojotok to wzmożone wydzielanie łoju przez gruczoły łojowe na powierzchnię skóry, najwyraźniejsze w okolicach obfitujących w te gruczoły. Skóra jest tłusta, lśniąca, z rozszerzonymi ujściami gruczołów łojowych, wypełnionymi masami łojowo-rogowymi.
- stres
- nadmiar androgenów
- niedobór witaminy A (zwiększona skłonność do rogowacenia ujść mieszków włosowych)
- niedobór witaminy E (powoduje to utlenianie nienasyconych kwasów tłuszczowych)
- niedobór witaminy B2 (która reguluje procesy przemiany komórkowej i rogowacenia)
- niedobór witaminy PP (która wpływa na przemianę wodną w skórze, proces utlenienia, rozszerza naczynia krwionośne)
- niedobór witaminy C (która uszczelnia naczynia krwionośne, wzmaga odporność organizmu i reguluje czynność wydzielniczą).
Istotną rolę odgrywa również zakażenie drożdżakami, głównie Pityrosporum ovale.
Zapobieganie ŁZS i domowe sposoby
Po zakończonym leczeniu trzeba otoczyć skórę specjalną uwagą i troską. Zaleca się zapobiegawczo stosować szampony cyklopiroksolaminą lub ketokonazolem raz w miesiącu przez okres około pół roku. W przypadku innych partii ciała zalecane są peelingi o działaniu złuszczającym i przeciwłojotokowym, zawierające kwas salicylowy i kwas migdałowy. Pomocne mogą okazać się także kremy z dodatkiem składników przeciwgrzybiczych. Należy unikać stosowania mydła, które będzie wysuszało i podrażniało skórę. Czynnikami nasilającymi chorobę są także stres, zmęczenie i używki, których należy unikać.
Do twarzy zaleca się używać specjalistyczne kosmetyki, które zawierają składniki lecznicze. Domowe sposoby zapobiegania chorobie to także odpowiednio zbilansowana, zdrowa dieta. W miejsca dotknięte świądem można wmasowywać olejki eteryczne, np. eukaliptusowy, miętowy, rumiankowy, lawendowy lub olej migdałowy. W gabinetach kosmetycznych można skorzystać z różnorodnych kuracji, natomiast ich rodzaj i częstotliwość powinny być konsultowane z dermatologiem. Gabinety kosmetyczne stosują maski mineralne bogate w cynk, siarkę, miedź, serycyt, wapń, kwarc czy krzem. Oferowane są też zabiegi przeznaczone dla skóry łojotokowej, np. kawitacja lub jonoforezy. Pamiętać jednak należy, że podstawa to odpowiednio dobrana codzienna pielęgnacja.
Dr n. med. Piotr Turkowski
Chirurg plastyczny, lekarz medycyny estetycznej, trycholog, specjalista transplantacji włosów. Jedyny oficjalnie zarejestrowany w Warszawie członek międzynarodowej światowej organizacji chirurgii odtwórczej włosów (ISHRS), zrzeszającej najlepszych na świecie specjalistów w tej dziedzinie.
Łojotokowe zapalenie skóry głowy u niemowląt
Choroba ta u niemowląt nazywana jest ciemieniuchą. Na główce dziecka pojawiają się wówczas łuszczące się i tłuste plamy, którym mogą towarzyszyć strupy. Łuski mają brązowawy lub żółty kolor i z biegiem czasu zaczynają odrywać się od powierzchni skóry. Ciemieniucha w większości przypadków jest nieszkodliwa i mija w ciągu kilku miesięcy. U niemowląt choroba może występować także na innych obszarach ciała i w miejscach stosowania pieluch.
W większości przypadków ciemieniucha nie powoduje innych dolegliwości niż delikatne swędzenie. Żaden lek nie pozwala w pełni wyleczyć łojotokowego zapalenia skóry, jednak podjęcie leczenia pozwoli ograniczyć rozwój choroby. Dobrze dobrane leczenie pozwoli na pozbycie się łusek z powierzchni skóry, a także ograniczy swędzenie i infekcje. W większości przypadków choroba nie wymaga leczenia, jednak każdy przypadek warto skonsultować z lekarzem, który może zalecić nałożenie odpowiedniego leku. Ciemieniucha występuje zazwyczaj w okresie od 6. do 12. miesiąca życia dziecka. Przypadki łojotokowego zapalenia skóry u niemowląt są jednak bardzo rzadkie.
Częstość występowania łojotokowego zapalenia skóry (ŁZS)
Łojotokowe zapalenie skóry jest jedną z najczęstszych chorób skóry. W populacji ogólnej wynosi częstość występowania wynosi 1–3%, a u chorych z upośledzeniem odporności 34–83%. Istnieją dwa szczyty zachorowań w 2.–12. miesiącu życia oraz w okresie dojrzewania i u młodych dorosłych. Nieco częściej obserwuje się je u mężczyzn.
- skórze głowy,
- w fałdach nosowo-wargowych,
- uszach,
- brwiach,
- klatce piersiowej lub
- w górnej okolicy pleców.
Wykwity rumieniowo-złuszczające pojawiają się też na skórze brwi oraz za małżowiną uszną, dodatkowe zmiany skórne mogą wystąpić także w okolicy fałdów pachowych i w zgięciach stawowych.
Pacjenci z łojotokowym zapaleniem skóry mogą odczuwać niewielki świąd skóry. Przewlekły stan zapalny na skórze głowy czy w obrębie brwi może spowodować przerzedzenie włosów. Szczególnie u pacjentów w podeszłym wieku łojotokowe zapalenie skóry może prowadzić do erytrodermii, czyli uogólnionego stanu zapalnego skóry.