U nas zapłacisz kartą
Leczenie i Zarządzanie Łuszczycą na Twarzy - Poradnik dla Pacjentów
Przyczyny łuszczycy
Typowe zmiany łuszczycowe mogą pojawić się na skórze osoby w każdym wieku, zdarza się, że to specyficzne zapalenie skóry rozpoznaje się już u niemowląt. Najczęściej jednak pierwsze objawy łuszczycy pojawiają się pomiędzy 20. a 40. rokiem życia (jest to tzw. I typ łuszczycy). II typ łuszczycy dotyczy osób po ukończeniu 50. roku życia.
Łuszczyca należy do grupy chorób o podłożu autoimmunologicznym i charakteryzuje się uogólnionym procesem zapalnym. Ważną rolę w rozwoju łuszczycy odgrywają czynniki genetyczne oraz bodźce środowiskowe takie jak stres, uraz, infekcje bakteryjne lub grzybicze.
Łuszczyca a dziedziczenie
Łuszczyca jest chorobą dziedziczną, co potwierdza fakt, że jeśli u obojga rodziców rozpoznano łuszczycę, prawdopodobieństwo rozwoju choroby u ich dziecka wynosi około 70%. W przypadku tylko jednego rodzica z łuszczycą dziecko ma około 20% szans, że rozwiną się u niego objawy łuszczycy. Niekiedy dochodzi do przeskoku jednego pokolenia, tzn. zostaje ominięte pierwsze pokolenie, a symptomy łuszczycy rozwijają się w kolejnym (wnuki). Łuszczyca może pojawić się także u osób bez obciążonego wywiadu rodzinnego, gdyż mogą zajść świeże mutacje.
Łuszczyca typu I, czyli objawiająca się pomiędzy 20-40. rokiem życia, dziedziczy się autosomalnie dominująco.
Czy łuszczyca jest zaraźliwa?
Łuszczyca nie jest chorobą zakaźną, zatem nie można się nią zarazić nawet w wyniku bezpośredniego kontaktu z osobą mającą objawy choroby.
Domowe sposoby na łuszczycę
Żadne domowe sposoby nie zastąpią leczenia zaawansowanej łuszczycy. Mogą jednak złagodzić jej objawy i wesprzeć leczenie innymi metodami. Jak już wyżej zostało wspomniane, osoby chore na łuszczycę powinny unikać czynników, które mogą powodować zaostrzanie się zmian skórnych (stres, infekcje, urazy, palenie tytoniu, picie alkoholu), a podstawą leczenia tej choroby jest prawidłowa pielęgnacja skóry. Dlatego też należy używać kosmetyków przeznaczonych do skóry ze zmianami łuszczycowymi oraz regularnie stosować emolienty.
Kąpiel osób cierpiących na łuszczycę powinna być krótka, w wodzie o temperaturze około 30–36℃. Należy unikać stosowania szorstkich gąbek, które mogą powodować uszkodzenia skóry i wysiew nowych wykwitów. Po zakończeniu kąpieli należy dokładnie opłukać ciało wodą oraz osuszyć miękkim ręcznikiem, unikając pocierania skóry.
Do czesania włosów zaleca się używanie szczotek z naturalnym włosiem, gdyż plastikowe szczotki mogą uszkadzać skórę głowy. Należy unikać używania lokówek oraz suszyć włosy przy użyciu niskiej temperatury.
Przyczyny łuszczycy
U podłoża zmian skórnych leży współdziałanie czynników genetycznych, immunologicznych - nieprawidłowe funkcjonowanie limfocytów T i wydzielanych przez nie cytokin. Nie bez znaczenia są czynniki środowiskowe, przebyte infekcje, urazy, przyjmowane leki, stres fizyczny i psychiczny. Dzisiaj już wiadomo, że łuszczyca jest uwarunkowana genetycznie, w 30% przypadków występuje rodzinnie.
Istotą choroby jest nadmierna proliferacja komórek naskórka, co przemawia za zwiększoną ilością podziałów w warstwie podstawnej, keratynocyty mają skrócony czas dojrzewania.W łuszczycy jest nadmierne złuszczanie, co wynika nie tylko z nieprawidłowej keratynizacji, lecz także z obecnym w skórze stanem zapalnym, dochodzi do rozrostu naczyń krwionośnych.
- Łuszczyca typu pierwszego - najczęstszy, występuje u osób młodych dorosłych, często rodzinnie, choroba ma cięższy przebieg i bardziej nieregularny przebieg niż łuszczyca typu drugiego.
- Łuszczyca typu drugiego - najwięcej przypadków występuje u osób między 50. a 60. rokiem życia, rzadko występuje rodzinnie, choroba ma przebieg łagodny i miejscowy.
U około 80% pacjentów z łuszczyca typu pierwszego stwierdza się obecność antygenu HLA-Cw6, podczas gdy u osób z łuszczycą typu drugiego występuje on w 20% przypadków.
Choroba jest kapryśna i odmawia dzielenia się swoimi najskrytszymi sekretami. Czynniki środowiskowe odgrywają znaczącą rolę w jej rozwoju. U 60% pacjentów łuszczycę jest w stanie uaktywnić infekcja paciorkowcowa i gronkowcowa. Do innych istotnych czynników środowiskowych należą leki/interferon, ß-blokery, lit, leki przeciw malaryczne, glikokortykosteroidy, stres psychiczny i fizyczny. Nadmierne spożywanie alkoholu, wiąże się z pogorszeniem z zakresu objawów choroby i znaczącym utrudnieniem leczenia.
Choroby współistniejące z łuszczycą
U chorych na łuszczycę stwierdza się większe niż w populacji ogólnej, związane z uogólnionym stanem zapalnym ryzyko wystąpienia chorób metabolicznych (cukrzyca, otyłość, nadciśnienie tętnicze) oraz chorób układu krążenia (miażdżyca, choroba niedokrwienna serca, zawał serca, udar mózgu). Choroba znacząco obniża jakość życia pacjentów, negatywnie wpływa na codzienne funkcjonowanie i stosunki międzyludzkie, co zwiększa ryzyko depresji.
Charakterystycznym objawem łuszczycy są specyficzne zmiany skórne wynikające z zaburzonego procesu regeneracji naskórka. W początkowej fazie choroby występuje wykwit pierwotny – to wyraźnie odgraniczona, czerwonobrunatna grudka o drobnopłatowej, złuszczającej się powierzchni. Może mieć wielkość od łebka szpilki do wykwitu o średnicy 1–2 cm. Zmiany w pełni rozwinięte, tzw. tarczki są większe (średnicy nawet kilku centymetrów) i pokryte mocno przylegającymi srebrzystymi łuskami, czyli blaszkami łuszczycowymi. Po zdrapaniu łuski ukazuje się błyszcząca, jakby pokryta woskiem powierzchnia (objaw świecy stearynowej) oraz drobne kropelkowate krwawienia (objaw Auspitza).
Łuszczycy może towarzyszyć świąd, głównie w okresie zaostrzenia zmian skórnych.
Fot. 1. Zmiany skórne w łuszczycy
Typowa lokalizacja zmian to łokcie, kolana, owłosiona skóra głowy i okolica lędźwiowo-krzyżowa. W rzadkich przypadkach zmiany obejmują całą powierzchnię skóry.
Dla aktywnej postaci łuszczycy charakterystyczny jest objaw Koebnera – zmiany łuszczycowe występują po upływie 6–12 dni wzdłuż linii zadrapania naskórka.
Kto może zachorować na łuszczycę?
Łuszczycę stwierdza się względnie często u rasy białej, natomiast prawie nie chorują na nią rdzenni Amerykanie lub Japończycy. Jej częstość jest najwyższa w krajach skandynawskich i w północnej Europie. Najczęściej choroba rozpoczyna się w 20. – 35. roku życia. 75% przypadków pojawia się po raz pierwszy u osób, które nie ukończyły 40. roku życia, jednak łuszczyca może występować w każdym wieku.
Dieta w łuszczycy
Mimo licznych badań nie określono konkretnej diety, która mogłaby korzystnie wpływać na przebieg łuszczycy i łagodzić objawy. Dla zachowania ogólnego zdrowia ważne jest stosowanie zbilansowanej, zróżnicowanej diety, obfitującej w warzywa, owoce, produkty pełnoziarniste i zdrowe tłuszcze. Nie można zapominać o piciu wody. Zaleca się by dziennie wypijać 1,5–2 litry wody.
