Luszczyca paznokci a stawy - Wpływ na zdrowie i życie codzienne

Łuszczycowe zapalenie stawów - leczenie

Celem leczenia ŁZS jest zahamowanie postępu choroby i umożliwienie normalnego funkcjonowania. Chociaż nie zawsze jest możliwe, osiągnięcie pełnej remisji (czyli stanu, gdy nie ma żadnych cech obecności choroby), coraz częściej można utrzymać jej aktywność na małym poziomie.

Kluczowe jest jak najszybsze włączenie leczenia, aby zapobiec niesprawności i innym powikłaniom choroby. Sposób postępowania zależy od przebiegu łuszczycowego zapalenia stawów i musi być dostosowany do każdego pacjenta. Lekarz ustali je, biorąc pod uwagę aktywność choroby, stopień uszkodzenia stawów i innych narządów oraz choroby współistniejące. Najskuteczniejsze jest połączenie różnych metod postępowania, np. oprócz stosowania leków ważna jest rehabilitacja. Należy również wcześnie zapobiegać powikłaniom łuszczycowego zapalenia stawów, m.in. chorobom układu sercowo-naczyniowego. Istotne jest opracowanie z lekarzem efektywnego planu postępowania – wiąże się to z regularnymi wizytami oraz wykonywaniem badań laboratoryjnych oceniających skuteczność i ewentualne działania uboczne stosowanych leków.

Stopień zmian łuszczycowych na skórze często nie odzwierciedla ciężkości łuszczycowego zapalenia staów (np. łuszczycy objawiającej się wyłącznie zmianami na paznokciach może towarzyszyć zaawansowane zapalenie stawów). Dlatego oprócz leczenia dermatologicznego konieczna jest współpraca z reumatologiem. Wiele leków stosowanych ogólnoustrojowo zmniejsza zarówno zmiany skórne, jak i stawowe.

Łuszczycowe zapalenie stawów - leki

• niesteroidowe leki przeciwzapalne – u wielu osób wystarczają do opanowania objawów zapalenia stawów, natomiast nie wpływają na zmiany skórne (rzadko mogą spowodować ich pogorszenie – trzeba wtedy zastosować inny preparat), w okresie zaostrzenia choroby zażywa się je codziennie w odpowiednio dużej dawce, razem z posiłkiem, należy pamiętać o przeciwwskazaniach do ich stosowania (takich jak choroba nerek, nadciśnienie tętnicze czy choroba wrzodowa) oraz możliwych działaniach niepożądanych (zobacz także: Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy)
• glikokortykosteroidy – w łuszczycowym zapaleniu stawów podaje się je głównie do wnętrza zajętego stawu, tak aby skutecznie zmniejszyć objawy zapalenia
• leki modyfikujące działanie układu odpornościowego:
  • metotreksat – jest jednym z najczęściej stosowanych leków w przypadku aktywnego zapalenia stawów, często zmniejsza również zmiany skórne, lek ten podaje się raz w tygodniu – doustnie lub podskórnie, przy jego stosowaniu stosuje się suplementację kwasu foliowego,
  • inne leki, takie jak: sulfasalazyna, cyklosporyna, azatiopryna i leflunomid

  Łuszczyca skóry stóp – co to jest?

  Psoriasis, bo tak się nazywa łuszczyca po łacinie, występuje zwykle na podeszwach dłoni i stóp oraz na skórze pokrywającej większe stawy, tj. kolana, kostki, łokcie. Zmiany, jakie wywołuje, są też zwykle takie same na wszystkich zajętych częściach ciała. Ogniska łuszczycy są pokryte grubą warstwą łusek skórnych i często sprawiają ból.

  Od podologa wymagana jest znajomość pochodzenia tej choroby, odróżniania jej od innych, często bardzo podobnych chorób skóry oraz umiejętność postępowania w celu złagodzenia objawów (bolesności) i przywrócenia – szczególnie paznokciom – estetycznego wyglądu.

  Najtrudniejszym przypadkiem łuszczycy skóry stóp jest jej forma pęcherzykowata nazywana też łuszczycą krostkową (palmoplantare pustuloese psoriasis). Jest ona niestety bardzo często mylona z grzybicą skóry, wypryskiem potnicowym, nadmiernym rogowaceniem naskórka spowodowanym nadpotliwością, rogowaceniem na skutek infekcji brodawkowej, liszajem płaskim czy atopowym zapaleniem skóry.

  Oznacza to, że rany na skórze stóp, wysypki, deformacje paznokci czy boleśnie zdeformowane stawy nie muszą być wywołane łuszczycą skórną lub jej odmianą stawową (psoriasis arthritis).

  Leczenie miejscowe

  • preparaty keratolityczne zawierające 5–10% kwasu salicylowego lub mocznika – powodują zmniejszenie ilości łusek, poprawiają przenikanie innych preparatów
  • dziegcie (pochodne węgla kamiennego) – używane są głównie w postaci maści i past, mają właściwości antyproliferacyjne
  • cygnolina – stosowana głównie w tzw. leczeniu minutowym, w stężeniach 0,5-2%, rozpoczynając od małych stężeń i zwiększając je w zależności od reakcji skóry, preparat jest nanoszony na skórę na kilka minut, a następnie zmywany
  • glikokortykosteroidy – mają silne właściwości przeciwzapalne, antyproliferacyjne i immunomodulujące, ze względu na możliwość wystąpienia działań niepożądanych związanych z nieprawidłowym stosowaniem tych preparatów, należy je stosować wyłącznie pod kontrolą lekarza
  • analogi witaminy D₃ (kalcypotriol, takalcytol) – preparaty te dają dobre efekty terapeutyczne przy mniejszych działaniach niepożądanych w porównaniu z miejscowo stosowanymi kortykosteroidami.
  • fototerapia – polega na ekspozycji na światło ultrafioletowe wytwarzane przez specjalne lampy (wykorzystuje się promieniowanie wąskopasmowe UVB 311nm), musi przebiegać pod nadzorem przeszkolonego personelu
  • fotochemioterapia – inaczej terapia PUVA (Psoralen Ultra-Violet A), to naświetlanie promieniowaniem UVA po podaniu psolarenu, leku światłouwrażliwiającego
  • metotreksat – jest to najczęściej stosowany w łuszczycy lek cytostatyczny, przed jego włączeniem należy wykonać podstawowe badania laboratoryjne, morfologię krwi z rozmazem, badanie czynności nerek oraz wątroby, RTG klatki piersiowej oraz przeprowadzić ogólne badanie lekarskie, lek może być przyjmowany wyłącznie pod kontrolą lekarza
  • cyklosporyna A – to silnie działający lek immunosupresyjny skuteczny we wszystkich postaciach łuszczycy, jednak ze względu na nefrotoksyczność wskazany jest głównie w przypadkach łuszczycy szczególnie rozległej i opornej na inne metody leczenia, podawanie wiąże się z koniecznością monitorowania parametrów laboratoryjnych oraz ciśnienia tętniczego krwi
  • retinoidy – normalizują proliferację i różnicowanie keratynocytów oraz ograniczają stan zapalny, wskazane są do stosowania w łuszczycy krostkowej, ponieważ mają działanie teratogenne, kobiety w wieku rozrodczym mogą je przyjmować tylko równocześnie, stosując antykoncepcję, którą muszą utrzymać jeszcze przez 2 lata po zakończeniu leczenia, najczęściej występujące objawy niepożądane to suchość ust, nosa, oczu, błon śluzowych oraz wypadanie włosów
  • leki biologiczne – są to preparaty działające na określone cytokiny, które biorą udział w immunopatogenezie łuszczycy, podawane są w iniekcjach, podskórnie lub dożylnie, w ostatnich latach do leków starszej generacji – inhibitorów TNF-α dołączyły inhibitory interleukiny 17 oraz najnowsze, inhibitory interleukiny 23, leki biologiczne są podawane w ramach programów lekowych.

  Łuszczyca paznokci - leczenie

  Leczenie łuszczycy paznokci jest bardzo skomplikowane. Z niewielkim skutkiem stosowane są miejscowo kortykosteroidy, 5-fluorouracyl, antralina, retinoidy (tazaroten) oraz pochodna witaminy 03 (kalcipotriol).Leczenie ogólne metotreksatem, retinoidami (acitretina) oraz lekami immunosupresyjnymi (cyklosporyna) pacjentów z uogólnioną łuszczycą poprawia także zmiany miejscowe w obrębie płytek paznokciowych.

  Również fototerapia metodą PUVA wpływa korzystnie na płytki paznokciowe w przebiegu łuszczycy. Jak dotąd nie ustalono jednak optymalnej terapii dla zmian płytek paznokciowych w łuszczycy pospolitej. Nadzieje wiążee się z nowymi lekami biologicznymi. Pierwsze doniesienia wskazują na korzystne działanie infliximabu na łuszczycę paznokci, jednak osiągnięcie dobrego efektu wymaga długiego leczenia.

  Leczenie łuszczycy paznokci. Dieta przy łuszczycy paznokci

  Czy istnieje lek pomocny w leczeniu łuszczycy paznokci? Czy dieta ma wpływ na stan skóry w łuszczycy?

  dr n. med. Elżbieta Szymańska, dermatolog: Leczenie łuszczycy paznokci jest bardzo trudne. Metoda leczenia zależy od zaawansowania zmian. Najlepiej zmiany ustępują przy terapii ogólnej tabletkami, jednakże trzeba pamiętać o możliwości objawów ubocznych po tych lekach i konieczności monitorowania terapii przez lekarza. Można spróbować stosować także leki zewnętrzne, np. steroidy lub pochodne witaminy D3, lecz oczekiwany w tych przypadkach efekt jest słabszy.

  

  Choroby współistniejące z łuszczycą

  U chorych na łuszczycę stwierdza się większe niż w populacji ogólnej, związane z uogólnionym stanem zapalnym ryzyko wystąpienia chorób metabolicznych (cukrzyca, otyłość, nadciśnienie tętnicze) oraz chorób układu krążenia (miażdżyca, choroba niedokrwienna serca, zawał serca, udar mózgu). Choroba znacząco obniża jakość życia pacjentów, negatywnie wpływa na codzienne funkcjonowanie i stosunki międzyludzkie, co zwiększa ryzyko depresji.

  Charakterystycznym objawem łuszczycy są specyficzne zmiany skórne wynikające z zaburzonego procesu regeneracji naskórka. W początkowej fazie choroby występuje wykwit pierwotny – to wyraźnie odgraniczona, czerwonobrunatna grudka o drobnopłatowej, złuszczającej się powierzchni. Może mieć wielkość od łebka szpilki do wykwitu o średnicy 1–2 cm. Zmiany w pełni rozwinięte, tzw. tarczki są większe (średnicy nawet kilku centymetrów) i pokryte mocno przylegającymi srebrzystymi łuskami, czyli blaszkami łuszczycowymi. Po zdrapaniu łuski ukazuje się błyszcząca, jakby pokryta woskiem powierzchnia (objaw świecy stearynowej) oraz drobne kropelkowate krwawienia (objaw Auspitza).

  Łuszczycy może towarzyszyć świąd, głównie w okresie zaostrzenia zmian skórnych.

  
  

  Fot. 1. Zmiany skórne w łuszczycy

  Typowa lokalizacja zmian to łokcie, kolana, owłosiona skóra głowy i okolica lędźwiowo-krzyżowa. W rzadkich przypadkach zmiany obejmują całą powierzchnię skóry.

  Dla aktywnej postaci łuszczycy charakterystyczny jest objaw Koebnera – zmiany łuszczycowe występują po upływie 6–12 dni wzdłuż linii zadrapania naskórka.

  ---

  luszczyca paznokci