Androgenowa łysina po angielsku - Przyczyny, Objawy i Metody Leczenia
Co może być przyczyną łysienia androgenowego?
Skłonność do nadmiernego wypadania włosów to problem genetyczny, często występujący rodzinnie. Odpowiedzialne za łysienie androgenowe uznaje się geny 5α-reduktazy, chromosomu Y, czynników wzrostowych oraz receptorów androgenowych i estrogenowych.
Wyjaśniając, czynnikiem uszkadzającym mieszek włosowy są androgeny, czyli hormony płciowe o budowie sterydowej. Występują u obu płci, ale u kobiet w mniejszej ilości. Za łysienie androgenowe odpowiada testosteron, a dokładniej związek, jaki z niego powstaje, czyli dihydrotestosteron (DHT). Do nadmiaru dihydrotestosteronu dochodzi m.in. przy udziale 5α-reduktazy.
Nieco bardziej złożone są przyczyny łysienia androgenowego u kobiet. W tym przypadku istotne znaczenie ma także aromataza cytochromu P-450, która przekształca testosteron w estradiol. Oznacza to, że łysienie androgenowe u kobiet może występować nawet pomimo prawidłowego poziomu testosteronu, gdy zostaną zaburzone proporcje pomiędzy testosteronem a estradiolem.
U kobiet testosteron wytwarzany jest głównie w jajnikach, natomiast u mężczyzn w jądrach. Łysienie androgenowe u kobiet jest więc konsekwencją zaburzeń hormonalnych. Może mieć związek z chorobami ogólnoustrojowymi, takimi jak np. zespół policystycznych jajników, schorzenia przysadki mózgowej, guzy jajników i nadnerczy, hiperandrogenizm idiopatyczny czy nawet otyłość.
Z kolei łysienie androgenowe u mężczyzn może mieć związek z chorobami zaburzającymi produkcję testosteronu, takimi jak np. przerost prostaty. Określono również związek z tym typem łysienia a chorobą niedokrwienną serca.
Przyczyny łysienia androgenowego
Badania wykazują że głównym czynnikiem powodującym łysienie androgenowe jest testosteron a jeszcze bardziej pochodna testosteronu – dihydrotestosteron (DHT). Są to męskie hormony – androgeny, które występują u mężczyzn ale również u kobiet.
Androgeny odgrywają ważną rolę w rozwoju seksualnym mężczyzn od urodzenia do dojrzewania. Regulują pracę gruczołów łojowych, wzrost apokrynowych włosów oraz libido. Wraz z wiekiem, androgeny stymulują wzrost włosów na twarzy, ale powstrzymują na skroniach i wierzchołku głowy, stan ten został nazwany „paradoksem androgennym”.
Hormony te w organizmie kontrolują one głównie funkcje układu rozrodczego zarówno u kobiet jak i u mężczyzn. Podstawowym hormonem z grupy androgenów jest testosteron. Produkowany on jest przez komórki Laydiga, ale może on pochodzić także z nadnerczy, chociaż w mniejszej ilości. Testosteron rozkładany jest przez enzym 5αreduktazę do 5α-dihydrotestosteronu (DHT). Ta forma hormonu wykazuje silniejsze działanie androgenne. Istnieją dwa różne typu enzymy 5αreduktazy jednak w mieszkach włosowych testosteron mediowany głównie przez typ II 5αreduktazy. Chociaż to nie skóra jest głównym źródłem syntezy androgenów, krążące w niej prohormony także wykazują zdolności androgenne. Mowa o DHEA i androstendionie, które w gruczołach potowych i brodawkach włosów mogą być transformowane do DHT i testosteronu. Mężczyźni z łysieniem androgenowym zazwyczaj mają wyższe stężenie 5α reduktazy. Najwyższe stężenie 5α reduktazy występuje na skórze głowy. Wspomniane hormony, jako androgeny o silnym działaniu, regulują procesy fizjologiczne, prawidłowo stymulują produkcję włosów terminalnych w różnych okolicach ciała ( okolice pachwin, broda), wywierają odmienny efekt na wzrost włosów w genetycznie predysponowanych miejscach takich jak okolice czoła i szczytu owłosionej skóry głowy. W okolicach łysiejących zwiększone jest stężenie DHT dlatego też hormon ten jest najbardziej istotnym androgenem w patogenezie AGA. Potwierdzają to badania na mężczyznach z wrodzonym niedoborem 5αreduktazy u których nie dochodzi do łysienia.
Przyjęto, że głównym miejscem działania androgenów w mieszku jest brodawka włosa. Komórki te mają małą ilość receptorów AR o wysokim powinowactwie. Receptory te odpowiedzialne są za wrażliwość komórek na androgeny. Na owłosionej skórze głowy wrażliwość na androgeny i i rozmieszczenie AR są ograniczone do konkretnych regionów. Na tej podstawie tłumaczy się zazwyczaj słaby efekt androgenny w okolicy potylicznej.
Przyczyny [ edytuj | edytuj kod ]
Za bezpośrednią przyczynę łysienia androgenowego podaje się nadwrażliwość organizmu na dihydrotestosteron (DHT) – związek chemiczny będący pochodną męskiego hormonu testosteronu [3] .
Dihydrotestosteron powstający z testosteronu pod wpływem enzymu 5α-reduktazy oddziałuje na receptory androgenowe mieszków włosowych, prowadząc do ich stopniowego zaniku, wskutek czego opóźnieniu ulega proces produkcji zdrowych włosów, produkowany włos staje się coraz cieńszy i krótszy, a w rezultacie zostaje on całkowicie zahamowany. Pacjenci, u których stwierdzono podwyższony poziom dihydrotestosteronu w skórze głowy, doświadczają skrócenia fazy rozwoju włosów. Łysieniu typu męskiego towarzyszy także natłuszczona skóra głowy, będąca wynikiem nadmiernego wydzielania łoju skórnego [4] . Za inną przyczynę uznawane bywa zbyt duże napięcie mięśni skóry głowy [5] .
Potwierdzono związek łysienia androgenowego z chorobą niedokrwienną serca, łysienie poniżej 36. roku życia jest istotnym czynnikiem ryzyka tej choroby [6] .
Łysienie androgenowe – jak je zdiagnozować?
Przed przystąpieniem do leczenia konieczna jest dokładna diagnoza, aby poznać przyczynę tego procesu. Pozwoli to uniknąć błędów w doborze odpowiedniego leku, a także zwiększy efektywność leczenia.
Zarówno u mężczyzn, jak i kobiet lekarz przeprowadza szczegółowy wywiad w celu dokładnego rozpoznania specyfiki i przyczyn łysienia . Wykonane badanie przedmiotowe obejmuje ocenę lokalizacji i wzoru łysienia.
Badania laboratoryjne są wykonywane w celu diagnostyki różnicowej i są szczególnie istotne w przypadku kobiet, gdyż obraz kliniczny nie jest tak charakterystyczny, jak u mężczyzn. Diagnostyka obejmuje następujące badania:
- morfologia z rozmazem,
- poziom ferrytyny i żelaza,
- OB, CRP, białko całkowite,
- glukoza na czczo,
- TSH, FT4, przeciwciała przeciwko peroksydazie tarczycowej i tyreoglobulinie,
- progesteron, prolaktyna, estradiol, testosteron.
Badaniem diagnostycznym, które zaleca się wszystkim chorym, jest trichoskopia . Zostają nią objęte trzy okolice – czołowo-ciemieniowa, skroniowa i potyliczna. Specjalista ocenia:
- grubość włosów (znaczenie ma mniejsza grubość w okolicy czołowej w porównaniu z potyliczną i powyżej 10% cienkich włosów w okolicy czołowej),
- odsetek włosów meszkowych,
- przebarwienia okołomieszkowe,
- liczba jednostek włosa z pojedynczą łodygą,
- liczba żółtych kropek będących pustymi ujściami mieszków włosowych [2,3].

Czy łysienie jest odwracalne?
Łysienia androgenowego nie da się cofnąć, jednak można je zahamować i pobudzić mieszki włosowe do wytwarzania nowych włosów. Objawy łysienia są więc odwracalne, ale pod warunkiem, że leczenie zostanie wcześniej podjęte, będzie odpowiednio dobrane i prawidłowo rozłożone w czasie.
Pierwszym krokiem leczenia łysienia androgenowego jest ustalenie przyczyny choroby. Jeśli są to zmiany hormonalne, które można wyregulować, to w pierwszej kolejności specjaliści skupiają się na tym elemencie.
Gdy mamy do czynienia z łysieniem uwarunkowanym genetycznie, to terapię można prowadzić w sposób dwutorowy:
- stosować leki, blokujące receptory androgenowe,
- przeprowadzać zabiegi, które wzmacniają włosy i pobudzają mieszki włosowe.
