U nas zapłacisz kartą
Jak złagodzić zaczerwienioną starą bliznę - Porady i Metody
Przerost blizny a budowa skóry. Jak powstaje blizna?
Skóra człowieka jest ważnym organem. Nie tylko pełni funkcję estetyczną. Zachodzi w niej szereg procesów, niezbędnych dla funkcjonowania całego organizmu. Należą do nich m.in.:
- synteza witaminy D,
- regulacja cieplna,
- ochrona narządów wewnętrznych,
- reakcje immunologiczne.
Tkanka ta jest tworem warstwowym. Pierwsza, najbardziej zewnętrzna jej część to naskórek. Kolejna jest skóra właściwa, w której swój początek mają włosy, paznokcie oraz gruczoły. Ostatnią, najgłębiej położoną warstwą jest ta podskórna. Strukturę skóry tworzą fibroblasty – kolagen i elastyna. Biorą one czynny udział w procesach gojenia się ran i powstawaniu blizn.
Jak powstają blizny przerostowe?
Najczęściej powstają blizny przerostowe po trądziku, cesarskim cięciu, operacji tarczycy i innych zabiegach chirurgicznych, a także po oparzeniu. Stanowi to efekt zaburzeń rozkładu i syntezy kolagenu - białka będącego głównym składnikiem tkanki łącznej oraz najważniejszym budulcem wykorzystywanym w procesie gojenia rany.
W rezultacie nadprodukcji, ilość kolagenu w bliźnie przerostowej jest kilkukrotnie większa, niż w zdrowej skórze. Patomechanizm ten nie został do końca wyjaśniony, naukowcy wyodrębnili jednak wiele czynników, które hipotetycznie mogą prowadzić do tworzenia się nieprawidłowych rozrostów.
Wymienia się w tym kontekście między innymi uwarunkowania genetyczne i indywidualne predyspozycje, czy napięcie skóry wokół rany, związane z charakterem urazu i umiejscowieniem. Zauważa się też, że blizny przerostowe częściej powstają u osób w wieku nastoletnim i młodych dorosłych, gdy organizm wykazuje największą zdolność do wytwarzania kolagenu (z biegiem lat funkcja ta stopniowo zanika).
Blizny patologiczne – kiedy mamy z nimi do czynienia?
Czasami proces gojenia się przebiega nieprawidłowo: tworzą się blizny przerostowe lub atroficzne (zanikowe), a także nieestetycznie wyglądające i często bolesne keloidy (bliznowce). Jak rozpoznać, że mamy do czynienia z blizną patologiczną? Jeśli dojrzała blizna jest zaczerwieniona, mocno wypukła lub widocznie wklęsła i sprawia ból przy dotyku lub ruchu, znaczy to, że coś w procesie jej tworzenia się poszło nie tak.
Co sprzyja powstawaniu blizn patologicznych?
Do czynników ryzyka w procesie tworzenia się nieprawidłowych blizn należą:
- stopień uszkodzenia skóry – rozległe rany i oparzenia goją się dłużej, wyższe jest też ryzyko powikłań i komplikacji,
- lokalizacja rany – czynnikiem sprzyjającym powstawaniu blizn przerostowych są rany i oparzenia w zgięciu kończyn, okolicy stawów, a także na mostku i ramionach,
- rodzaj uszkodzenia skóry – rany o nierównych brzegach goją się dłużej i gorzej,
- czas gojenia się rany – im dłużej trwa proces gojenia, tym większe ryzyko powstania blizny patologicznej,
- powikłania w gojeniu się rany – krwiaki, zakażenia, rozejście się rany to większe ryzyko powstania blizn przerostowych,
- wiek pacjenta – zdolność do regeneracji skóry i naprawy uszkodzeń maleje wraz z wiekiem,
- ogólny stan zdrowia pacjenta – ma to wpływ na zdolność regeneracji skóry.
Jakie działania wchodzą w zakres terapii blizny?
- terapia manualna blizny
- terapia na poziomie energetycznym i wegetatywnym
- terapia przyborami (bańki chińskie, banki ogniowe ,medical fllosing, pałeczka diagnostyczna, suche igłowanie, akupunktura)
- medycyna naturalna
- fizykoterapia blizny
- terapia miejscowa lekami – maści, plastry
- kinsiotaping
- medycyna estetyczna
- chirurgia plastyczna
- drenaż limfatyczny
- terapia powięziowa
Jeśli istnieje taka możliwość, praca z blizną zaczyna się jeszcze przed jej powstaniem. W gabinecie omawiamy razem z Pacjentką wszystkie aspekty dotyczące etapów gojenia blizny, pielęgnacji blizny bezpośrednio po zabiegu, postępowania po zabiegu – sposobu wstawania, poruszania się, postawy, odżywiania.
Po zabiegu, w zależności na jakim etapie gojenia się jest, blizna dopasowuje właściwe elementy terapii, które znacząco różnią się od siebie:
- w pierwszym etapie do 6. tygodni techniki manualne są bardzo łagodne, skupiają się bardziej na okolicznych tkankach niż na samej bliźnie. Skupiamy się na mobilizacji blizny przez ruchy globalne części ciała, pracujemy przez włączanie elementów korekcji postawy, omawiamy sposoby wstawania (np. po cięciu cesarskim), sposobu poruszania się.
- w późniejszym okresie przystępujemy do bezpośredniej mobilizacji blizny, intensyfikując z upływem czasu techniki. Włączamy także terapie miejscową maściami, kinesiotaping, terapie narzędziową, suche igłowanie (wszystko dopasowane do stanu i potrzeb blizny)
- pacjentki zawsze otrzymują zadania domowe do wykonania, bowiem krótka, ale codzienna praca w domu jest kluczowa dla uzyskania dobrych efektów.
Autorką tekstu jest Anna Godula, mgr fizjoterapii od 2003 roku, uczestniczka wielu szkoleń z zakresu fizjoterapii dzieci, niemowląt, fizjoterapii uroginekologicznej. Od 2013 roku prowadzi własną praktykę fizjoterapeutyczną – pracując z pacjentami indywidualnie, a także prowadząc zajęcia grupowe dla Pań. Specjalizuje się w dwóch dziedzinach – w fizjoterapii uroginekologicznej i fizjoterapii niemowląt.
Jak powstają blizny?
Do powstania rany może dojść w wyniku operacji lub zabiegu chirurgicznego, urazu (skaleczenia, oparzenia itd.) lub w konsekwencji choroby, w której tworzą się wykwity (trądzik młodzieńczy, ospa wietrzna), pęcherze lub ropnie.
Blizny tworzą się w ostatnim etapie gojenia uszkodzeń skóry, czyli przerwania jej ciągłości, mający miejsce po etapach zabezpieczania i oczyszczania. W fazie tworzenia się blizny rana obkurcza się i pokrywa cienką warstwą nabłonka. Następnie pojawia się tkanka bliznowata, która zawiera dużą ilość włókien kolagenowych, natomiast nie ma w niej gruczołów potowych, melanocytów i mieszków włosowych. Prawidłowo wytworzona blizna z czasem wygładza się i blednie. Proces ten może trwać nawet ponad rok.
Rodzaj i wygląd blizny w dużej mierze zależy od przebiegu procesu gojenia się, ale i od rodzaju rany. Gdy rana jest niewielka i zrasta się bez zakłóceń, blizna po niej będzie prawidłowa i – z czasem – coraz mniej widoczna. Tak dzieje się na przykład w przypadku drobnych ran urazowych, ale i po operacjach chirurgicznych związanych z przecięciem głębokich powłok skórnych i tkanek, np. podczas cesarskiego cięcia. Prawidłowo zszyta i dobrze gojąca się rana pozostawia wówczas niewielką bliznę w postaci lekko wypukłej lub lekko wklęsłej kreski.
