U nas zapłacisz kartą
Biały rak skóry - przyczyny, objawy i leczenie
Raki skóry (nowotwory złośliwe skóry): przyczyny, objawy i leczenie
Raki skóry (nowotwory złośliwe skóry) są dość częstymi nowotworami, mogą występować w każdym wieku. Najczęściej występuje rak podstawnokomórkowy skóry, który lokalizuje się głównie na twarzy i ma postać powoli rosnącego perełkowatego guzka. Bardzo rzadko daje przerzuty odlegle, ale może się rozrastać i niszczyć okoliczne tkanki, dlatego ważne jest jak najszybsze usunięcie go. Większość raków skóry leczy się przede wszystkim operacyjnie.
Najliczniejszą grupą nowotworów złośliwych skóry są raki skóry, które stanowią niejednolitą grupę nowotworów. Raki skóry zajmują pierwsze miejsce w statystyce onkologicznych chorób skóry. Ostatnio obserwuje się wzrost zachorowań na nowotwory złośliwe skóry, przede wszystkim na raka podstawnokomórkowego, kolczystokomórkowego oraz czerniaka. Towarzyszą temu znaczne koszty opieki zdrowotnej, a w odniesieniu do czerniaka – duża umieralność. Nowotwory złośliwe skóry mają różne objawy, przebieg, leczenie i rokowanie. Szczególnym rodzajem nowotworu złośliwego skóry jest czerniak. Przeczytaj więcej: Czerniak
Rak skóry – czym jest
Rak skóry to niekontrolowany rozrost nieprawidłowych komórek tkanki nabłonkowej. To jeden z najczęściej występujących nowotworów u ludzi. Częstotliwość jego występowania rośnie z wiekiem populacji, a to dlatego, że rak ten powstaje zazwyczaj z powodu nadmiernej i długotrwałej ekspozycji na promienie słoneczne. Raki skóry szczególnie często występują u osób rasy kaukaskiej – ok. 20 proc. Wystąpienie nowotworu skóry zazwyczaj poprzedzają zmiany przedrakowe, jakie mogą utrzymywać się przez wiele lat.
Głównym objawem nowotworu skóry jest oczywiście zmiana na skórze. W większości przypadków nowotwór złośliwy skóry pojawia się w miejscach narażonych na promieniowanie słoneczne (twarz, skóra głowy, dłonie). Najczęściej diagnozowany jest rak podstawnokomórkowy skóry, który daje charakterystyczne zmiany. Zwykle lekarz za pomocą dermatoskopu z łatwością może go zdiagnozować.
Nowotwór skóry może dawać także inne objawy, np. krwawienie lub szybkie powiększanie się pieprzyków. W takiej sytuacji najczęściej diagnozowany jest czerniak, który wywodzi się z komórek nabłonkowych. Czerniak skóry daje dosyć widoczne objawy w miejscach, gdzie istniały już pieprzyki lub w innych miejscach na skórze. Wśród pozostałych objawów raka skóry wymienia się także swędzenie, zgrubienia i zmiany zabarwienia lub kształtu w obrębie zmian skórnych.
W tym, jak rozpoznać raka skóry, znaczącą rolę odgrywa dokładna diagnostyka, a także sprawdzanie każdej nowej zmiany na skórze. Choroby nowotworowe skóry najczęściej powstają w wyniku nadmiernego przebywania na słońcu i opalania się, dlatego najlepszym sposobem na zmniejszenie ryzyka ich pojawienia się jest używanie kremów z filtrem i unikanie opalania, zwłaszcza w godzinach największego nasłonecznienia. Nowotworowi skóry sprzyja także jasna karnacja oraz korzystanie z solarium. Właściwie każdy rodzaj raka skóry może pojawić się także u osób mających skłonności genetyczne.
Chłoniak skóry typu T (ziarniniak grzybiasty, Mycosis fungoides)
To rzadki nowotwór skóry. występuje u osób między 40. a 60. rokiem życia, częściej u mężczyzn. Jest spowodowany niekontrolowanym rozrostem komórek T w skórze. Najczęstsze typy/rodzaje chłoniaka skórnego T-komórkowego to ziarniniak grzybiasty oraz Zespół Sezary'ego.
Choroba Pageta - we wczesnym etapie choroby na skórze pojawiają się plamy rumieniowe, które wywołują świąd i uczucie pieczenia. Może z nich sączyć się wydzielina. Następnie mogą się pojawić nadżerki (często krwawiące).Zmiany występują zwykle w okolicy zewnętrznych narządów płciowych: srom, odbyt, prącie i worek mosznowy - są to okolice bogate w gruczoły apokrynowe i ekrynowe. Rzadziej nowotwór obejmuje górną część ud, pośladki, pachy i okolicę pępka. Znane są pojedyncze przypadki lokalizacji zmian nowotworowych w obszarach skóry pozbawionych gruczołów apokrynowych np.: w przewodach słuchowych zewnętrznych, na powiekach, w przełyku, w cewce moczowej.
Czy raki skóry występują często?
Przyjmuje się, że raki skóry stanowią 8–10% wszystkich nowotworów złośliwych, z czego 70–80% to raki podstawnokomórkowe, a ok. 20% raki kolczystokomórkowe. Nowotwory te są częstsze w krajach słonecznych, np. w Australii czy południowych regionach Stanów Zjednoczonych. Wielu autorów podkreśla stały wzrost liczby zachorowań na raki skóry (raka podstawnokomórkowego i kolczystokomórkowego) w krajach europejskich.
Raki skóry powstają pod wpływem czynników fizycznych, chemicznych, mechanicznych i biologicznych. Z czynników osobniczych należy wymienić: fototyp skóry (bardziej narażone są osoby z I lub II fototypem, tzn. osoby o włosach blond lub rudych, licznych piegach i niebieskich oczach), typ barwnika, wiek (w starszym wieku częściej występują nowotwory skóry łagodne i złośliwe), stan immunologiczny (u osób poddawanych immunosupresji częściej obserwowano raki skóry).
Wyróżnia się dwa rodzaje barwnika: eumelaninę – barwnik brązowoczarny, zmniejszający wrażliwość skóry na ekspozycję słoneczną (występuje u osób o ciemnej karnacji, ciemnych włosach i oczach), oraz feomelaninę – barwnik żółtoczerwonobrązowy, o działaniu prokancerogennym (sprzyjającym rozwojowi nowotworów), tzn. pod wpływem UV powstają wolne rodniki odpowiedzialne za uszkodzenia genetyczne komórek (charakterystyczny dla osób rudych, z blond włosami i jasną skórą). Zwiększona ilość feomelaniny i mała ilość eumelaniny predysponują do rozwoju nowotworów skóry.
- UVA – o długości fali 320–400 nm
- UVB – o długości fali 280–320 nm
- UVC – o długości fali 200–280 nm.
Najbardziej mutagenna frakcja UVB jest pochłaniana przez DNA keratynocytów, powodując zaburzenia regulacji genów tkankowych, liczne mutacje i w konsekwencji transformację nowotworową komórek. Badania wskazują, że frakcja UVA ma również udział w fotokancerogenezie, prawdopodobnie jednak odgrywa znacznie mniejszą rolę niż UVB. Korzystanie z urządzeń emitujących UVA, ze sztucznych źródeł promieniowania ultrafioletowego (np. solaria) powoduje sytuację, w której UVA działa synergistycznie z UVB i nasila jego szkodliwe działanie na skórę.
