Czy łuszczyca jest dziedziczna?

Przeczytaj więcej na temat:

Typy łuszczycy wyodrębnia się, biorąc pod uwagę charakterystyczne objawy lub dolegliwości towarzyszące. Nowe spojrzenie na tę chorobę skóry wskazuje za to dwa typy, w zależności od przebiegu. Podział ten ma związek z HLA, czyli głównym układem zgodności tkankowej. Jest to zespół białek odpowiadających za reakcje immunologiczne.

Podział według przebiegu i związku z układem HLA:

• Łuszczyca typu I – wczesny początek (przed 40. rokiem życia), obecność przypadków łuszczycy w rodzinie, częstsze niż zwykle w populacji występowanie antygenów Cw6, B13 i B17, rozległe zmiany skórne i dość częste nawroty.
• Łuszczyca typu II – późny początek (po 40. roku życia), sporadyczne przypadki w rodzinie lub brak chorujących krewnych, duży wpływ czynników wyzwalających na pojawienie się nawrotu.

Wyróżnia się kilkanaście typów i podtypów łuszczycy, z czego najczęstsze i najlepiej zbadane są objawy łuszczycy zwykłej oraz stawowej. Rodzaje łuszczycy i ich charakterystyki:

• Łuszczyca zwykła (psoriasis vulgaris)
  To najczęściej występujący typ łuszczycy, diagnozowany u 80-90 proc. pacjentów. Charakterystycznym objawem są zmiany skórne pokryte łuszczącym się naskórkiem. Podczas drapania skóry naskórek odpada, tworząc cienkie płatki. Pod nim znajduje się błyszcząca, zaczerwieniona skóra (objaw świecy stearynowej), występuje też punktowe, drobne krwawienie (objaw Auspitza). Zwykła łuszczyca skóry objawia się też rozwojem zmian łuszczycowych w miejscu skaleczeń.
  W zależności od tego, jak rozległe są zmiany skórne, diagnozowana jest łuszczyca punkcikowata, łuszczyca plackowata, łuszczyca geograficzna lub erytrodermia łuszczycowa.
• Łuszczyca krostkowa (psoriasis pustulosa)
  Zamiast płaskich zmian skórnych występują krosty, w których znajduje się treść ropna. Zmiany skórne są tkliwe, objęte stanem zapalnym. Bardzo często występuje na dłoniach i stopach. Wyróżnia się trzy podtypy łuszczycy krostkowej: uogólniona (typ von Zumbusha, z gorączką i ogólnym ciężkim stanem towarzyszącym wysiewowi, ten typ łuszczycy krostkowej jest bardzo poważny, może zagrażać życiu chorego lub powodować groźne powikłania), dłoni i stóp, oraz łuszczyca paznokci.
• Łuszczyca owłosionej skóry głowy (psoriasis capitis)
  Wykwity rumieniowe na skórze głowy, pod włosami, mogące wychodzić poza ich linię (na czoło, kark). Na zmianach znajdują się białoszare, grube i dość twarde łuski. Najczęściej łuszczyca głowy nie prowadzi do utraty włosów, choć może się tak zdarzyć.
• Łuszczyca paznokci (psoriasis unguium)
  Zmiany w obrębie paznokci to bardzo często pierwsze objawy łuszczycy zwykłej. Łuszczyca paznokci rzadko występuje samodzielnie, najczęściej towarzyszy innym typom choroby, w tym także łuszczycy stawowej. Paznokcie objęte łuszczycą mają punktowe zagłębienia, pod nimi występują grudki, widoczne na płytce jako żółtawe plamki, występuje zgrubienie płytki, nasilone rogowacenie, bruzdy poprzeczne i podłużne, zmiany zabarwienia, kruchość i łamliwość. Zmiany dotyczą zarówno paznokci stóp, jak i dłoni.
• Łuszczyca stawowa (psoriasis arthropatica) (5–20 proc.)
  To jedna z najbardziej rujnujących zdrowie i najgroźniejszych odmian łuszczycy. Występuje u około 5–20 proc. pacjentów. Objawy łuszczycy stawowej to przewlekłe zapalenia stawów, ścięgien, tkanki podskórnej, kaletek maziowych. Zwykle bywa połączona z łuszczycą dającą objawy skórne. Dość często zdarza się, że objawy skórne pojawiają się nawet kilka lat przed początkiem objawów stawowych. Łuszczycowe zapalenie stawów wiąże się z następującymi objawami:
  • Ból, sztywność, obrzęk i ograniczenie ruchomości stawu.
  • Zapalenie przyczepów ścięgnistych (ból i tkliwość w okolicach pięt, mostka, kręgosłupa).
  • Zapalenia palca (palec poszerzony, tkliwy, odstający od innych).
  • Z czasem deformacje stawów.
  • Dna moczanowa (wzrost stężenia kwasu moczowego w stawach).

  Czynniki ryzyka wystąpienia łuszczycy

  Poza czynnikami genetycznymi oraz autoimmunologicznymi, znaczące są także czynniki środowiskowe - zwiększające nasilenie objawów lub prowokujące ich manifestację. Ich znajomość jest szczególnie ważna dla osób, które już chorują na łuszczycę.

  • Czynniki fizyczne, urazy mechaniczne
    U 30–50 proc. chorych występuje zjawisko tworzenia się zmian łuszczycowych w miejscu, gdzie wystąpił uraz mechaniczny – oparzenie, skaleczenie, zastrzyk, ukłucie owada, zadrapanie, wykonanie tatuażu, a także promieniowanie UV.
  • Infekcje o różnym podłożu
    Najczęściej ostre infekcje paciorkowcowe, a także przewlekłe infekcje bakteryjne oraz grzybicze. Bardzo wielu chorych podaje, że przed zaostrzeniem objawów łuszczycy przeszli właśnie taką infekcję.
  • Choroby towarzyszące
    Do zaostrzenia lub pojawienia się objawów łuszczycy prowadzą między innymi dermatozy zapalne, takie jak: ospa wietrzna, półpasiec, łojotokowe zapalenie skóry oraz trądzik. Bardziej narażeni na jej wystąpienie są pacjenci z cukrzycą typu 2 oraz dną moczanową. Łuszczyca częściej objawia się i ciężej przebiega także u pacjentów zakażonych wirusem HIV oraz chorych na AIDS.

  Jakie są domowe sposoby leczenia łuszczycy?

  Kluczowa jest prawidłowa pielęgnacja ciała za pomocą dermokosmetyków. Zaleca się stosowanie emolientów, szamponów, płynów zawierających dziegieć, czy siarkę oraz preparatów o działaniu keratolitycznym (złuszczają zrogowaciały naskórek).

  • ogniska zapalne – np. zapalenie zatok, gardła, próchnica
  • infekcje
  • palenie tytoniu
  • wybrane leki – np. glikokortykosteroidy podawane doustnie.

  Aby zapobiec suchości skóry, wskazane jest stosowanie odpowiednich emolientów.

  Zapamiętaj

  • Łuszczyca jest przewlekłą, nawracającą chorobą, na którą choruje około 2% populacji. W jej rozwoju odgrywają rolę czynniki genetyczne i immunologiczne.
  • Łuszczyca nie jest zakaźna.
  • Do istotnych środowiskowych czynników wyzwalających łuszczycę należą m.in.: infekcje, niektóre leki, stres, palenie tytoniu, alkohol.
  • Łuszczycę rozpoznaje się przede wszystkim na podstawie objawów klinicznych (nie istnieją badania krwi specyficzne dla tej choroby).
  • Większość pacjentów z łuszczycą o nasileniu łagodnym do średniego można leczyć jedynie preparatami o działaniu miejscowym.
  • U części pacjentów łuszczyca wymaga leczenia ogólnego.

  Łuszczyca w pytaniach i odpowiedziach

  Zobacz także

  Łuszczycowe zapalenie stawów Łuszczycowe zapalenie stawów to przewlekła zapalna choroba narządu ruchu. Objawy łuszczycowego zapalenia stawów są bardzo różnorodne - m.in. ból i obrzęk stawów, palce kiełbaskowate, ból przyczepów ścięgnistych, ból kręgosłupa i krzyża. ŁZS najczęściej rozwija się po wystąpieniu łuszczycy skóry. Oprócz zajęcia narządu ruchu i skóry, choroba może dotyczyć też innych narządów i powodować przyspieszony rozwój miażdżycy.

  ---

  luszczyca jest