U nas zapłacisz kartą
Walka z łojotokiem skóry głowy - jak zapobiegać wypadaniu włosów
Łojotokowe zapalenie skóry (ŁZS) - objawy, przyczyny i leczenie
Łojotokowe zapalenie skóry (ŁZS) jest chorobą skóry występującą u osób w każdym wieku. Objawy ŁZS to łuszczenie się skóry, rumień oraz świąd. Zmiany skórne pojawiają się najczęściej na owłosionej skórze głowy, twarzy, klatce piersiowej, pod pachami i w pachwinach.
Łojotokowe zapalenie skóry jest przewlekłą i nawrotową chorobą skóry, która charakteryzuje się występowaniem zmian rumieniowo-złuszczających na skórze twarzy, klatki piersiowej oraz owłosionej głowy. Zmiany skórne mogą występować również pod pachami i w pachwinach. Przyczyną choroby jest nadmierna aktywność gruczołów łojowych i współistniejące zakażenie grzybem drożdżopodobnym Malassezia furfur (Pityrosporum ovale). Badania wskazują na zwiększoną liczbę tych grzybów w okolicach łojotokowych i pozytywny efekt terapeutyczny preparatów przeciwgrzybiczych.
Dodatkowe znaczenie w zaostrzeniu choroby mogą mieć leki, w tym haloperydol, sole złota, chloropromazyna czy psoraleny.
Łojotokowe zapalenie skóry zazwyczaj występuje u osób zdrowych, ale może się wiązać z zakażeniem ludzkim wirusem niedoboru odporności (HIV) lub chorobami neurologicznymi (np. incydentem naczyniowo-mózgowym, chorobą Parkinsona).
Łojotokowe zapalenie skóry głowy w okresie dojrzewania i dorosłym wieku
Przed wejściem w okres dojrzewania choroba występuje bardzo rzadko. Okres dojrzewania charakteryzuje burza hormonów i wzrost aktywności gruczołów łojowych. Sebum produkowane jest w dużych ilościach, co doprowadza do świecenia się skóry oraz infekcji. Skóra zaczyna intensywnie reagować na podrażnienia i dochodzi do złuszczania naskórka. W okresie dojrzewania zmienia się także skład sebum i wzrasta w nim poziom trójglicerydów.
Wraz z upływem czasu problemy z łojotokowym zapaleniem skóry są rzadsze. Spowodowane jest to obecnością męskiego hormonu testosteronu. Choroba ta w niektórych przypadkach może dotyczyć nawet osób po 50. roku życia. Wszystko zależne jest jednak od konkretnego pacjenta, historii jego choroby i stosowanego wcześniej leczenia.
Objawy łojotokowego zapalenia skóry głowy i przebieg
Charakterystyczne są koliste ogniska rumieniowe często pokryte żółtymi strupami, którym silne towarzyszy złuszczanie naskórka, wysięki wyraźnie odgraniczone od zdrowej skóry. Przez to, że zmianom towarzyszy świąd nierzadko pojawiają się przeczosy, nadżerki i strupy. Łojotokowe zapalenie skóry cechuje sezonowość, nasilenie zmian występuje jesienią i zimą z zajęciem skóry twarzy: małżowiny uszne, fałdy nosowo – wargowe, brwi oraz okolicy mostowej i przykręgosłupowej. Podczas długo utrzymujących się zmian w obrębie skóry głowy dochodzi do przerzedzenia włosów, dlatego tak ważna jest szybka reakcja dla zachowania dużej ilości zdrowych włosów. Całkowita remisja zmian jest niemożliwa ze względu na przewlekłość schorzenia.
W rozpoznaniu łojotokowego zapaleniu skóry pomocne będzie wykonanie badania mikologicznego oraz biopsji skóry.
W diagnostyce różnicowej uwzględnić należy:
- dermatozy o podłożu alergicznym
- łuszczycę
- grzybicę
Jak objawia się ŁZS?
Pierwszy etap choroby to nadmierna produkcja łoju na skórze głowy. Skóra staje się błyszcząca i sprawia wrażenie nieumytej. W okolicach większego skupienia gruczołów łojowych pojawiać się mogą plamy rumieniowe, którym towarzyszy złuszczanie. Złuszczający się naskórek charakteryzuje żółtawy kolor, który wynika z obecności nadmiaru łoju. W niektórych przypadkach dochodzi do tworzenia strupów. Choroba nasila się jesienią i zimą, czyli wtedy kiedy skóra ma niewielki dostęp do promieni słonecznych. Zmiany chorobowe na początku pojawiają się w obrębie owłosionej skóry głowy, a następnie rozprzestrzeniają się na skórę nieowłosioną i obejmują twarz.
Niektórzy pacjenci posiadają problemy skórne wzdłuż kręgosłupa lub w okolicy mostkowej. Zaawansowane stadium łojotokowego zapalenia skóry głowy może charakteryzować wystąpienie rozpadlin, które będą efektem częstego świądu skóry. W przypadku nasilonego stanu zapalnego zdarzają się czerwone zmiany wysiękowe, zwłaszcza w miejscach o utrudnionym dostępie świeżego powietrza. Obszary najczęściej atakowane przez chorobę to te części ciała, które posiadają liczne gruczoły łojowe. Na twarzy są to okolice brwi, zagłębienie brody, fałdy nosowo-policzkowe, środek czoła, górna warga, a czasem nawet policzki.
Leczenie łojotokowego zapalenia skóry głowy
W przypadku zauważenia zmian skórnych na głowie konieczna jest konsultacja z lekarzem dermatologiem, który będzie mógł dokonać rozpoznania łojotokowego zapalenia skóry głowy. Zazwyczaj nie ma konieczności wykonywania dodatkowych badań w celu potwierdzenia choroby. Obejrzenie zmian skórnych i poznanie ich charakteru pozwoli postawić diagnozę i dobrać odpowiednie leczenie. W niektórych przypadkach zleca się pobranie krwi i wykonanie badania histopatologicznego. Leczenie łojotokowego zapalenia skóry głowy stanowi duże wyzwanie dla lekarza i zależne jest od kilku czynników, między innymi wieku pacjenta oraz nasilenia.
Lekarze w większości przypadków stosują leczenie miejscowe, które polega na stosowaniu miejscowo kremów ze składnikami przeciwgrzybiczymi i przeciwzapalnymi. Początek kuracji to zazwyczaj zastosowanie preparatu, który pozwoli złuszczyć naskórek. Do włosów i skóry głowy zaleca się stosować łagodne szampony lecznicze do codziennej pielęgnacji. Posiadają one łagodne składniki myjące i substancje zapobiegające grzybicy. W niektórych przypadkach stosuje się dodatkowo leki doustne.
Opcja ta dotyczy pacjentów, którzy posiadają bardzo nasilone zmiany skórne i nie reagują na dotychczasowe leczenie. Preparatami doustnymi leczy się tylko osoby dorosłe, których choroba wykazuje nawrotowy charakter. Stosuje się w tym celu antybiotyki, retinoidy i steroidy. Leczenie sprawia wiele trudności i trwa czasem wiele lat. Warto się jednak na nie zdecydować, aby ograniczyć rozwój choroby.
