U nas zapłacisz kartą
"Rak skóry płaskonabłonkowy - Wyzwania i Nowe Odkrycia"
Przegląd
Termin rak in situ jest terminem używanym do zdefiniowania i opisania nowotworu, który występuje tylko w komórkach, w których się rozpoczął i nie rozprzestrzenił się na żadne pobliskie tkanki. Rak in situ jest najwcześniejszym stadium raka i na tym etapie jest uważany za „nieinwazyjny”. W odniesieniu do stopnia zaawansowania, rak in situ jest uważany za raka w stadium 0. Etapy od 1 do 4 są uważane za „inwazyjne” nowotwory, ponieważ rozprzestrzeniły się poza coś, co nazywa się „błoną podstawną” w tkankach. Kiedy nowotwory zostaną wykryte na tym etapie, teoretycznie powinny być w 100 procentach uleczalne. Kąt To powiedziawszy, nie wszystkie nowotwory mają stadium CIS.
Wygląd mikroskopowy
Rozpoznanie raka in situ należy postawić pod mikroskopem, gdzie określa się to obecnością komórek nowotworowych. Komórki rakowe różnią się od normalnych pod wieloma względami, nie tylko zdolnością do rozprzestrzeniania się.
Chłoniak skóry typu T (ziarniniak grzybiasty, Mycosis fungoides)
To rzadki nowotwór skóry. występuje u osób między 40. a 60. rokiem życia, częściej u mężczyzn. Jest spowodowany niekontrolowanym rozrostem komórek T w skórze. Najczęstsze typy/rodzaje chłoniaka skórnego T-komórkowego to ziarniniak grzybiasty oraz Zespół Sezary'ego.
Choroba Pageta - we wczesnym etapie choroby na skórze pojawiają się plamy rumieniowe, które wywołują świąd i uczucie pieczenia. Może z nich sączyć się wydzielina. Następnie mogą się pojawić nadżerki (często krwawiące).Zmiany występują zwykle w okolicy zewnętrznych narządów płciowych: srom, odbyt, prącie i worek mosznowy - są to okolice bogate w gruczoły apokrynowe i ekrynowe. Rzadziej nowotwór obejmuje górną część ud, pośladki, pachy i okolicę pępka. Znane są pojedyncze przypadki lokalizacji zmian nowotworowych w obszarach skóry pozbawionych gruczołów apokrynowych np.: w przewodach słuchowych zewnętrznych, na powiekach, w przełyku, w cewce moczowej.
Co warto wiedzieć o raku płaskonabłonkowym skóry? – rokowania, kto choruje
Jak już zostało wspomniane, rak płaskonabłonkowy skóry diagnozowany jest przede wszystkim u osób z jasną karnacją. Od wielu lat obserwowany jest wzrost liczby diagnozowanych przypadków tego nowotworu złośliwego, co ma związek m.in. ze zmianą trybu życia oraz „modą” na korzystanie z kąpieli słonecznych oraz solarium. Czynniki ryzyka, które w największym stopniu wpływają na rozwój raka płaskonabłonkowego skóry to m.in.:
- promieniowanie ultrafioletowe,
- jasna karnacja skóry,
- czynniki chemiczne,
- częsta ekspozycja na promieniowanie słoneczne w dzieciństwie,
- uwarunkowania genetyczne,
- przewlekłe leczenie zmniejszające odporność.
Czynnikiem, który zwiększa ryzyko rozwoju nowotworu płaskonabłonkowego skóry, jest przede wszystkim promieniowanie słoneczne. Nowotwór ten wywodzi się zarówno z komórek nabłonkowych, jak i komórek ulegających rogowaceniu na skutek ekspozycji ciała na promienie słoneczne. Ryzyko rozwoju raka kolczystokomórkowego zwiększają również choroby przebiegające z niedoborami odporności na skutek działania procesu chorobowego, stosowanego leczenia farmakologicznego, a także stosowania niektórych procedur medycznych. Odporność ulega znacznemu osłabieniu np. po przeszczepach narządów, co ma związek ze stosowaniem leczenia, które ma na celu uniknięcie odrzucenia przeszczepu. Warto pamiętać, że przewlekłe narażenie skóry na działanie promieniowania UV, a także substancji chemicznych i toksyn, które obecne są np. w dymie papierosowym, zwiększa ryzyko rozwoju raka płaskonabłonkowego na skórze oraz na granicy skóry i błon śluzowych. U nałogowych palaczy tytoniu oraz osób nadużywających alkoholu, rak płaskonabłonkowy często powstaje w okolicy warg.
Rak płaskonabłonkowy najczęściej pojawia się u osób w średnim i podeszłym wieku, co ma związek z długotrwałym wpływem na organizm czynników wyzwalających rozwój choroby. Na rozwój nowotworu w szczególności narażone są odsłaniane partie ciała oraz skóra, która ma przewlekły kontakt np. z chemikaliami i innymi substancjami o mutagennym działaniu. Na rozwój raka skóry narażone są także osoby, których skóra ulega częstym uszkodzeniom mechanicznym np. podczas golenia zarostu na twarzy. Rak płaskonabłonkowy może także utworzyć się na podłożu blizn.
Leczenie
Rak in situ jest zwykle usuwany chirurgicznie, chociaż rodzaj operacji będzie zależał od lokalizacji, a nawet w poszczególnych lokalizacjach istnieją znaczne kontrowersje. Decyzje te są podejmowane na podstawie analizy konkretnego obszaru nieprawidłowości, czynników ryzyka, które wskazują, że CIS może stać się rakiem inwazyjnym, wieku osoby i wielu innych. Niektórzy ludzie czują się komfortowo obserwując anomalię, podczas gdy inni wolą usunąć wszystko, co może stać się rakiem. Kąt
Inne metody leczenia mogą być również stosowane w przypadku raka in situ w innych obszarach ciała. Na przykład niektóre wczesne stadia nowotworowe (CIS) niektórych rodzajów raka skóry można leczyć miejscową chemioterapią lub innymi metodami leczenia. Kąt
Powiedzenie, że masz raka in situ, może być bardzo przerażające. Podczas gdy niektóre osoby z rakiem inwazyjnym mogą uważać raka CIS lub raka w stadium 0 za mniej niepokojące, niepewność związana z tym odkryciem oraz zastanawianie się, czy i jak leczyć tę nieprawidłowość, może czasami być trudniejsze do radzenia sobie niż z jasno zdiagnozowanym rakiem inwazyjnym.
Rak płaskonabłonkowy skóry - badania
Chory zgłaszając się do specjalisty powinien:
- dokładnie opisać swoje obecne dolegliwości, czy podobne zdarzały się już w przeszłości,
- wymienić choroby, na które aktualnie cierpi, włączając w to uwarunkowane genetycznie, czy schorzenie pojawiło się u któregoś z członków rodziny,
- wymienić wszystkie przyjmowane obecnie leki, zdiagnozowane alergie, jeśli tak, to na co.
Istotnym narzędziem diagnostycznym w przypadku wszystkich schorzeń skóry, nie tylko nowotworowych, jest badanie fizykalne. Konieczne jest, aby pacjent był gotów zaprezentować lekarzowi każdy fragment ciała, nie tylko miejsce występowania zmiany. W ten sposób przeprowadzane jest pełne, prawidłowe badanie dermatologiczne. Oglądaniem i dotykiem specjalista ocenia charakter zmian.
Szybką, nieinwazyjną oraz prostą metodą diagnostyczną jest dermoskopia. Dermatoskop jest podstawowym narzędziem każdego dermatologa. Na podstawie obrazu dermatoskopowego możliwe jest rozpoznawanie zarówno zmian łagodnych ale także złośliwych, (w tym raka podstawnokomórkowego, kolczystokomórkowego jak i czerniaka).
Decydującym elementem (tzw. złotym standardem) procesu diagnostycznego jest badanie histopatologiczne pobranego wycinka i wykazanie obecności komórek nowotworowych. Ważna jest też ocena stopnia naciekania, ponieważ wpływa to na wybór leczenia i rokowanie. Zabieg jest całkowicie bezbolesny, poprzedzony podaniem środka znieczulającego (np. lidokainy).
