U nas zapłacisz kartą
Badania skórne - Jakie problemy mogą być zdiagnozowane?
Trądzik – najczęstsze przyczyny występowania
- Morfologia krwi z rozmazem. Pokaże nam ona z jakimi niedoborami witaminowo – mineralnymi zmaga się organizm, na jakie kluczowe aspekty zwrócić uwagę projektując jadłospis. Niedobory cynku, witamin z grupy B (zwłaszcza znanej z suplementów przeznaczonych do walki z problemami skórnymi biotyny), żelaza czy miedzi to częste przyczyny pojawiających się problemów skórnych. Morfologia pokaże również obraz parametrów czerwonokrwinkowych oraz nieprawidłowości w ich obrębie mogące prowadzić do rozwoju anemii, przy której standardem są problemy skórne, a także problemy z włosami i paznokciami. Wykonując to proste badanie dowiedzieć się również możemy jak wygląda stan jelit oraz, że być może zmagamy się z jakimiś alergiami pokarmowymi czy wziewnymi. W tym przypadku stała ekspozycja na alergen również może prowadzić do potencjalnych problemów skórnych.
- Próby wątrobowe (ALT, AST, GGTP). Co wspólnego ma wątroba z trądzikiem? Mnóstwo. Do jednej z najważniejszych funkcji wątroby należy detoksyfikacja i usuwanie szkodliwych w nadmiarze dla organizmu substancji. Spożywanie przetworzonej żywności, ekspozycja na zanieczyszczone powietrze czy stosowanie kosmetyków ze słabymi składami, a także środków czystości będzie generować gromadzenie takich toksyn w organizmie. Sprawna wątroba je usunie, ale ta, która nie działa jak powinna będzie miała z tym problem. Skóra jest pierwszym miejscem, które manifestuje problemy z detoksem w wątrobie przez powstawanie zmian w jej obrębie.
Również w wątrobie dochodzi do metabolizmu estrogenów, dlatego problem z nią będzie prowadził do przewagi estrogenowej, która jest jedną z najczęstszych przyczyn skórnych zmian trądzikowych. - Lipidogram (cholesterol całkowity, HDL, LDL, trójglicerydy). Jego analiza powie nam o tym czy organizm zmaga się ze stanami zapalnymi, jak wygląda stan jelit, wątroby oraz gospodarka cukrowa. To również bardzo częste problemy mogące objawy manifestować poprzez skórę.
- Glukoza i insulina na czczo oraz hemoglobina glikowana. To podstawowe badania, których wykonanie pomoże stwierdzić jak wygląda gospodarka węglowodanowa w organizmie, wydzielanie insuliny oraz jak ten aspekt wyglądał w przeciągu ostatnich trzech miesięcy. Pamiętajmy, że stale podniesiony poziom cukru we krwi i insuliny będące konsekwencją nieprawidłowej diety jest dla organizmu toksyczny. Często właśnie problem ten manifestowany jest przez trądzikowe problemy skórne.
Panel tarczycowy (TSH razem z FT3 i FT4). Jednym z najczęstszych objawów niedoczynności tarczycy, autoimmunologicznego zapalenia tarczycy Hashimoto, ale również nadczynności są problemy skórne i bardzo często duże zmiany trądzikowe. Diagnoza pracy tarczycy jest więc podstawą i niestety bez odpowiedniej pracy nad zaburzeniami tarczycowymi nie ma możliwości, żeby w sposób skuteczny i bez nawrotowy wyleczyć skórne zmiany trądzikowe. - Badania hormonalne wykonane w odpowiednim dniu cyklu. Być może to jedne z najważniejszych badań, ponieważ okazuje się że problemy hormonalne i brak równowagi pomiędzy nimi to najczęstsza przyczyna rozwoju trądziku zarówno w wieku młodzieńczym jak i starszym. Kiedy więc jakie badania hormonalne wykonywać?
Oczywiście jeżeli chodzi o kobiety, każda powinna mieć świadomość tego w jakim dniu cyklu się znajduje. Pierwszy dzień cyklu to pierwszy dzień miesiączki. Jest to bardzo istotne, ponieważ badania hormonów wykonujemy w różnych dniach cyklu ze względu na to, że dążymy do tego by sprawdzić jak wygląda ich wydzielanie u danej osoby. W związku z tym powinniśmy badać je w dniach kiedy ich wyrzut jest największy. W 10-13 dniu cyklu badamy poziom estradiolu, LH, FSH, androstendionu oraz testosteronu. Natomiast w 21 dniu cyklu progesteronu i prolaktyny. Sytuacja wygląda inaczej u kobiet stosujących doustne środki antykoncepcyjne. Wtedy badania wykonujemy w dowolnym dniu cyklu. Wykonując badania hormonalne pamiętać należy również o tym, że przeprowadzenie u ludzi bezpośredniego pomiaru wskaźnika wydzielania danego hormonu wymaga dokładnego jego oznaczenia we krwi wypływającej z gruczołu go produkującego (w przypadku wyżej wspomnianych hormonów gruczołem tym są jajniki) oraz pomiaru przepływu krwi przez gruczoł. Pobranie takich próbek jest niezwykle trudne, dlatego powszechnie stosuje się pomiary pośrednie uwzględniające pewien margines błędu i należy o tym pamiętać interpretując takie wyniki. - Często również metabolit 25 (OH)D3 sprawdzający poziom witaminy D3 w organizmie. Skóra nie tylko bierze udział w produkcji witaminy D w organizmie, ale również sama poddaje się jej zbawiennemu wpływowi, dzięki czemu zapewnia sobie prawidłowe funkcjonowanie. Również przy istniejących już problemach skórnych, przy zmianach trądzikowych wyrównanie niedoborów witaminy D prowadzi do ogromnej poprawy. Badanie wykonujemy po to by stwierdzić ewentualny niedobór i dobrać odpowiednią dawkę w zaleceniach suplementacyjnych.
Łupież: czym jest i jak go się leczy?
Łupież (inaczej: wyprysk łojotokowy) to najłagodniejsza forma choroby o nazwie: łojotokowe zapalenie skóry (ŁZS), dlatego często tych trzech nazw używa się wymiennie.
ŁZS to powszechnie występujące schorzenie zapalne, o cyklicznym przebiegu, pojawiające się w okolicach łojotokowych, a polegające na powierzchownym drobnopłatkowym złuszczeniu lub tworzeniu pokładów żółtych tłustych łusek. (17) Gdy choroba przybiera postać łusek białych, drobnych niczym puch lub śnieg nazywa się go wtedy łupieżem suchym, a gdy objawia się łuskami tłustymi – nazywany jest łupieżem tłustym.
Typowe umiejscowienie łupieżu dotyczy skóry owłosionej głowy, brwi, rzęs, twarzy, okolic małżowin usznych, okolicy mostka i okolic między łopatkami. (18)
U podłoża choroby leży nadmierna aktywność gruczołów łojowych i współistniejące zakażenie grzybem drożdżopodobnym Malassezia furfur (Pityrosporum ovale). (19)
Jest też wiele czynników wyzwalających tę chorobę, a są nimi:
- stres, zmęczenie,
- skrajności pogodowe,
- rzadkie mycie głowy,
- używanie kosmetyków zawierających alkohol,
- łojotok i trądzik pospolity,
- otyłość, nieprawidłowe odżywianie,
- nadużywanie alkoholu,
- choroby neurologiczne, np. choroba Parkinsona,
- zakażenie HIV. (20)
Na co i jak skóra choruje?
Zacznijmy od tego, że choroby skóry to jedna z największych i najbardziej różnorodnych grup schorzeń dotykających człowieka. Wskazuje na to już sama definicja. Bo rzeczywiście: choroby skóry (inaczej: dermatozy) to przede wszystkim schorzenia obejmujące skórę. Ale choroby skóry mogą dotyczyć tak powierzchni naskórka, jak i skóry właściwej oraz tkanki podskórnej, ale też tzw. przydatków, czyli gruczołów potowych, gruczołów łojowych, mieszków włosowych i paznokci. (1) Co więcej, w przebiegu dermatoz proces chorobowy może również obejmować naczynia krwionośne, naczynia chłonne i zakończenia nerwów.
Aby wszystkie dermatozy usystematyzować porozdzielano je zatem na podgrupy pod względem takich parametrów jak:
- etiologia, czyli przyczyna schorzenia – i tu wyróżnia się m.in. dermatozy bakteryjne, grzybicze, wirusowe, pasożytnicze, alergiczne, genetyczne, autoimmunologiczne etc.,
- lokalizacja zmian chorobowych – chodzi tu o choroby m.in. gruczołów łojowych, gruczołów potowych, włosów i paznokci, błon śluzowych itp.,
- typ zmian skórnych, czyli np. choroby rumieniowe, grudkowe, pęcherzowe, łuszczyca itp.,
- charakterystyczny obraz mikroskopowy, czyli np. nowotwory złośliwe i ziarniniaki,
- okres życia człowieka – choroby skóry typowe dla okresu noworodkowego i niemowlęcego oraz starczego,
- objaw dodatkowy w przebiegu choroby wirusowej wieku dziecięcego – np. zmiany skórne przy odrze, ospie wietrznej i różyczce. (2)
Diagnostyka chorób skóry opiera się na prawidłowej ocenie i różnicowaniu głównego objawu dermatoz, czyli zmian skórnych. Nazywa się te zmiany wykwitami i dzieli się je na: pierwotne i wtórne (3), a także tzw. stany narzucone skóry, czyli takie wykwity, których nie da się zaliczyć ani do wykwitów pierwotnych, ani do wtórnych. (4)
Z badań epidemiologicznych wynika, że co trzeci dorosły Polak aktualnie choruje bądź chorował w przeszłości na chorobę skóry. (5)
Jak przebiega badanie dermatologiczne?
Specjalista dermatolog przed przystąpieniem do badania przeprowadza wywiad z pacjentem. Dotyczy on zarówno problemu, z którym pacjent zgłasza się do lekarza, jak i ogólnego stanu zdrowia i chorób współistniejących. Następnie przystępuje do badania fizykalnego, które pozwala zdiagnozować niektóre choroby skóry. Badanie fizykalne ma na celu ocenę wyglądu, wielkości i rodzaju zmiany skórnej, a także może uwzględniać wymaz, który pozwala określić m.in. rodzaj wywołującego stan zapalny patogenu. Pobieranie wymazu lub zeskrobin zmiany nie wiąże się z dużym dyskomfortem.
W sytuacji, gdy pacjent nie wykonał wcześniej badań profilaktycznych, to lekarz dermatolog może zalecić wykonanie badań laboratoryjnych np. krwi, jeżeli podejrzewa, że zmiany skórne są związane z niedoborem witamin lub zaburzeniami hormonalnymi oraz innymi chorobami, które nie dotyczą bezpośrednio skóry.
Każde badanie dermatologiczne wygląda nieco inaczej, co ma związek z różnym podłożem i obrazem klinicznym chorób skóry. W przypadku znamion niezbędne jest wykonanie badania dermatoskopowego, które pozwala na dokładne obejrzenie zmian barwnikowych. Badanie dermatoskopem jest badaniem bezinwazyjnym i bezbolesnym. Przebieg wizyty różni się w zależności od rodzaju dolegliwości, z którą pacjent zgłasza się do lekarza.
Na podstawie wywiadu lekarskiego oraz wyników badań lekarz diagnozuje przyczyny dolegliwości, a także proponuje odpowiednio dobrane leczenie. Może ono obejmować m.in. stosowanie produktów leczniczych w postaci maści, kremów i leków doustnych. Najczęściej w gabinecie dermatologicznym diagnozowane są schorzenia o podłożu alergicznym, a także zakażenia skóry o podłożu grzybiczym, bakteryjnym i wirusowym. Lekarz dermatolog często zajmuje się również diagnostyką i leczeniem trądziku, łojotoku, zmian w obrębie skóry głowy (wypadanie włosów, łupież, zapalenie mieszków włosowych), chorób skóry i paznokci dłoni oraz stóp, a także uczestniczy w leczeniu chorób ogólnoustrojowych, których objawem są zmiany skórne. W gabinecie dermatologicznym wykonywane są również zabiegi laserowe i nieskomplikowane zabiegi chirurgiczne np. usuwanie brodawek i włókniaków oraz innych zmian skórnych w postaci m.in. czyraków, tłuszczaków i torbieli przywłośnych.
Jakie badania na pasożyty u dziecka?
Jak zdiagnozować pasożyty u dziecka? Podstawę stanowią badania kału, na podstawie których można odkryć wiele typów chorób układu pokarmowego wywołanych przez pasożyty.
Aby potwierdzić owsiki, wykonuje się wymaz z odbytu i przeprowadza się jego ocenę parazytologiczną. Jak pobrać kał do badania na te pasożyty u dziecka? Wymaz pobiera się rano, przed myciem i przed wstaniem z łóżka.
Z kolei test na robaki u dziecka wywołujące lambliozę można wykonać w oparciu o badania parazytologiczne kału i testy serologiczne kału. Jeżeli specjalista ma wątpliwości, może też zlecić badania treści dwunastniczej oraz np. gastroduedenoskopię, czyli badanie endoskopowe górnego odcinka przewodu pokarmowego.
Badanie na obecność pasożytów u dziecka polega też na szukaniu w kale jaj konkretnego pasożyta, np. glisty ludzkiej. To jednak trudne zadanie i niedoświadczony personel laboratorium może mieć z tym trudności.
Warto tu też wspomnieć, jak sprawdzić pasożyty u dziecka typu tasiemiec. Okazuje się, że w badaniu krwi można wykryć niewielką eozynofilię.
Chcąc wykonać badania na pasożyty u dziecka, należy zgłosić się do laboratorium i wskazać typy pasożytów, pod kątem których pociecha ma być diagnozowana.
