U nas zapłacisz kartą
Rak skóry na zdjęciach - Poznaj Symptomy, Diagnozę i Leczenie
Najważniejsze informacje
Czerniak złośliwy: „czarny rak skóry” – najbardziej złośliwa forma raka skóry
Czynniki/grupy ryzyka: promieniowanie UV (intensywne nasłonecznienie, solarium), (częste) oparzenia słoneczne, jasna karnacja, wiele znamion, zachorowania na raka wśród najbliższych krewnych itp.
Objawy: nietypowe znamiona („zasada ABCDE”), zmiany koloru, krwawienie, swędzenie itp.
Diagnoza: anamneza, oględziny skóry, dermoskopia, biopsja
Leczenie: chirurgiczne usunięcie z zachowaniem marginesu zdrowej tkanki, inne terapie w przypadku zaawansowanych chorób (chemioterapia, radioterapia, immunoterapia, leki celowane)
Prognoza: korzystna w przypadku wczesnego wykrycia
Ważne: ostrożne korzystanie ze słońca, ochrona przeciwsłoneczna, regularne samokontrole skóry i profilaktyczne badania lekarskie
Źródła
Posch C., Neue Entwicklungen in der Therapie des Melanoms, Universum Innere Medizin 06/2017, MedMedia Verlag und Mediaservice GmbH
Schmale I., Malignes Melanom - Sehr gute Ergebnisse in der adjuvanten Therapie, Schweizer Zeitschrift für Onkologie 05/2017, Rosenfluh Publikationen AG
Duffner K., Neues vom malignen Melanom - Immer bessere Überlebensraten dank Immuntherapie, Schweizer Zeitschrift für Dermatologie & Ästhetische Medizin [medicos] 04/2017, Rosenfluh Publikationen AG
Höller C. et al., Melanom, Spectrum Dermatologie 01/2017, MedMedia Verlag und Mediaservice GmbH
Moser J., Melanom 2016 - Zwischen Euphorie und Lösungssuche, Klinik 05/2016, MedMedia Verlag und Mediaservice GmbH
Melanom: Immuntherapien zeigen langfristige Wirkungen, Deutsches Ärzteblatt, 03.06.2014, URL: https://www.aerzteblatt.de/nachrichten/58919/Melanom-Immuntherapien-zeigen-langfristige-Wirkungen
Krebsinformationsdienst des Deutschen Krebsforschungszentrums, Hautkrebs: Basaliome, Plattenepithelkarzinome, maligne Melanome, URL: https://www.krebsinformationsdienst.de/tumorarten/weitere-tumorarten/hautkrebs.php#inhalt3, Stand: 28.06.2018
Raki skóry - objawy
Rozpoznanie raka kolczystokomórkowego można ustalić na podstawie obecności rozwijającego się powoli pojedynczego guza lub owrzodzenia o nacieczonej podstawie i wyniosłych brzegach. Może też być wykwitem przypominającym bliznę. Owrzodzenie i krwawienie zmiany to objawy późne, które występują w zmianach nowotworowych o znacznym zaawansowaniu. Objawem świadczącym o zaawansowaniu choroby mogą być również stwierdzone przerzuty w węzłach chłonnych regionalnych (w okolicy pachowej – przy zmianach na kończynach górnych, w okolicy pachwinowej – przy zmianach na kończynach dolnych, w węzłach chłonnych szyjnych – przy zmianach w obrębie głowy i szyi).
W przypadku wystąpienia powyższych objawów należy się zgłosić do lekarza rodzinnego, dermatologa w miejscu zamieszkania lub do Regionalnego Centrum Onkologicznego w mieście wojewódzkim.
Rak podstawnokomórkowy skóry
Rak podstawnokomórkowy to rosnący powoli miejscowo złośliwy nowotwór skóry wywodzący się z nierogowaciejących komórek warstwy podstawnej naskórka, występujący głównie u przedstawicieli rasy białej (osoby o fototypie skóry według definicji World Health Organization I–IV). Rośnie przede wszystkim na odkrytych częściach ciała (głowa, szyja), ale może się rozwinąć na dowolnym obszarze ciała, w tym także w obrębie błon śluzowych. Nowotwór ten w praktyce nie jest źródłem przerzutów odległych i nie zajmuje regionalnych węzłów chłonnych.
Jego charakter (określany przez lekarzy jako „złośliwość miejscowa”) sprawia, że niektóre jego postaci – jeśli nie podejmie się właściwego leczenia – powoli niszczą coraz większy obszar przyległej skóry oraz położne głębiej struktury ciała (np. chrząstkę nosa lub małżowiny usznej albo kości czaszki). Nieleczone, zaniedbane zmiany naciekają sąsiadujące elementy kostne, chrzęstne, naczyniowe, nerwowe albo gałkę oczną. W obrębie dużych, owrzodziałych zmian może dochodzić do trudnych do opanowania krwotoków.
Na zdjęciu przedstawiono przykład zaawansowanego raka podstawnokomórkowego o wieloletnim przebiegu. Trzeba podkreślić, że leczenie raka o takim stopniu zaawansowania jest trudne zarówno dla lekarza, jak i dla pacjenta, dlatego warto zacząć terapię, zanim nowotwór rozwinie się do dużych rozmiarów – proces leczenia jest wówczas prostszy i mniej dokuczliwy dla chorego, a i szanse na pełne wyleczenie są większe.
Fot. 1. Rozległy rak podstawnokomórkowy niszczący znaczny obszar skóry karku i naciekający położone głębiej tkanki. Leczenie w takim przypadku jest trudne, dlatego w przypadku podejrzanej zmiany skórnej nie należy czekać, aż rozwinie się ona do podobnych rozmiarów, tylko bez zbędnej zwłoki zgłosić się do lekarza rodzinnego, onkologa lub dermatologa! (Zdjęcie ze zbiorów autora)
Czy raki skóry występują często?
Przyjmuje się, że raki skóry stanowią 8–10% wszystkich nowotworów złośliwych, z czego 70–80% to raki podstawnokomórkowe, a ok. 20% raki kolczystokomórkowe. Nowotwory te są częstsze w krajach słonecznych, np. w Australii czy południowych regionach Stanów Zjednoczonych. Wielu autorów podkreśla stały wzrost liczby zachorowań na raki skóry (raka podstawnokomórkowego i kolczystokomórkowego) w krajach europejskich.
Raki skóry powstają pod wpływem czynników fizycznych, chemicznych, mechanicznych i biologicznych. Z czynników osobniczych należy wymienić: fototyp skóry (bardziej narażone są osoby z I lub II fototypem, tzn. osoby o włosach blond lub rudych, licznych piegach i niebieskich oczach), typ barwnika, wiek (w starszym wieku częściej występują nowotwory skóry łagodne i złośliwe), stan immunologiczny (u osób poddawanych immunosupresji częściej obserwowano raki skóry).
Wyróżnia się dwa rodzaje barwnika: eumelaninę – barwnik brązowoczarny, zmniejszający wrażliwość skóry na ekspozycję słoneczną (występuje u osób o ciemnej karnacji, ciemnych włosach i oczach), oraz feomelaninę – barwnik żółtoczerwonobrązowy, o działaniu prokancerogennym (sprzyjającym rozwojowi nowotworów), tzn. pod wpływem UV powstają wolne rodniki odpowiedzialne za uszkodzenia genetyczne komórek (charakterystyczny dla osób rudych, z blond włosami i jasną skórą). Zwiększona ilość feomelaniny i mała ilość eumelaniny predysponują do rozwoju nowotworów skóry.
- UVA – o długości fali 320–400 nm
- UVB – o długości fali 280–320 nm
- UVC – o długości fali 200–280 nm.
Najbardziej mutagenna frakcja UVB jest pochłaniana przez DNA keratynocytów, powodując zaburzenia regulacji genów tkankowych, liczne mutacje i w konsekwencji transformację nowotworową komórek. Badania wskazują, że frakcja UVA ma również udział w fotokancerogenezie, prawdopodobnie jednak odgrywa znacznie mniejszą rolę niż UVB. Korzystanie z urządzeń emitujących UVA, ze sztucznych źródeł promieniowania ultrafioletowego (np. solaria) powoduje sytuację, w której UVA działa synergistycznie z UVB i nasila jego szkodliwe działanie na skórę.
