U nas zapłacisz kartą
Uczulenie na słońce - Przyczyny, Objawy i Sposoby Leczenia
Alergia na słońce u dzieci i dorosłych
Czy to przejdzie?
Kiedy zauważamy alergię na słońce u dzieci zastanawiamy się czy może przejść z wiekiem. Jest to oczywiście możliwe, ale badania pokazują, że u 25% populacji nasiliło się występowanie wysypki, pokrzywki od słońca i innych objawów. W przypadku nadwrażliwości u dziecka można próbować powoli przyzwyczajać skórę do słońca. Możliwe jednak, że będzie to wymagane każdego roku od nowa.
U połowy osób, które zmagają się z alergią skórną na słońce utrzymuje się ona mniej więcej na równym poziomie przez całe życie. Dlatego warto próbować hartowania, w cięższych przypadkach uciec się do leków, ale nie liczyć na cudowne ozdrowienie.
Odradza się natomiast całkowitą ochronę dziecka przed słońcem. Jak wspomnieliśmy wcześniej promienie UV są niezbędne do prawidłowego rozwoju i funkcjonowania organizmu. Pozbawienie dziecka dostępu do światła słonecznego skazuje je na schorzenia innego rodzaju. Być może gorsze i bardziej dokuczliwe niż wysypka albo rumień na twarzy.
Nadwrażliwość skóry i jak ją zabezpieczyć
Co można zrobić? Uczulenie na słońce wymaga właściwej diagnozy. Dużo zależy od tego jak wygląda uczulenie. Dzieci z silną nadwrażliwością np. bielactwem czy chorobami genetycznymi, powinny unikać ostrego słońca. Warto pamiętać o kremie z nieco silniejszym filtrem UV. To dotyczy również dorosłych. Starsze osoby z problemami skórnymi, nawet jeżeli nie są one zakwalifikowane jako fotodermatoza, powinny zabezpieczać się odpowiednim kremem. Mówimy tu o kremach z filtrem SPF 50.
W przypadku lżejszego słońca albo przebywania w zacienionym miejscu wystarczy krem lub oliwka z jakimkolwiek zabezpieczeniem filtrem UV. Warto też nosić przewiewne, jasne ubrania. Kolor biały odbija promienie słoneczne. Dzięki temu skóra nie tylko nie jest narażona na wystąpienie objawów uczulenia słonecznego, ale nie będzie się przegrzewać.
Jeżeli planujemy zahartować skórę u siebie lub u dziecka, to dobrze nie robić tego w trakcie leczenia lekami, które wymieniliśmy wcześniej. To samo dotyczy suplementów diety z dziurawcem. Jeśli nie zagraża to naszemu życiu i zdrowiu warto przerwać przyjmowanie leku lub suplementu przed rozpoczęciem hartowania skóry. Taką decyzję trzeba jednak skonsultować z lekarzem.
Przyczyny uczulenia na słońce
Odczyny fotoalergiczne są najczęściej powodowane przez kosmetyki, leki stosowane zewnętrznie, a także leki doustne .
Leki, które wywołują uczulenie na słońce to:
- niesteroidowe leki przeciwzapalne działające ogólnie i miejscowo – ketoprofen, ibuprofen, naproksen, diklofenak, indometacyna, celekoksyb,
- sercowo-naczyniowe – furosemid, bisoprolol, kaptopril, enalapril, atenolol, amiodaron, amilorid, hydrochlorotiazyd,
- neurologiczne i psychiatryczne – lorazepam, midazolam, diazepam, promazyna, haloperidol, doksepina, amitryptylina, karbamazepina,
- przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze – azytromycyna, doksycyklina, tetracyklina, ciprofloksacyna, ketokonazol, terbinafina,
- przeciwcukrzycowe – metformina, glipizyd,
- przeciwhistaminowe – cetyryzyna, loratadyna,
- obniżające poziom lipidów – atorwastatyna, simwastatyna, fenofibrat,
- doustne leki antykoncepcyjne.
Wystąpieniu alergii na słońce mogą sprzyjać także maści i kremy przeciwtrądzikowe zawierające antybiotyki i retinol . Pamiętaj jednak, by nie rezygnować z terapii na własną rękę.
Przyprawy, zioła i rośliny także zawierają substancje fotouczulające. Zachowaj szczególną ostrożność przy stosowaniu dziurawca, a także arcydzięgla, dzikiej marchwi, sumaka oraz preparatów zawierających koper i pietruszkę.
Reakcją alergiczną mogą wywołać kosmetyki . Najczęściej te, które w swoim składzie zawierają kwasy, enzymy, olejki eteryczne, ekstrakty roślinne, barwniki i stabilizatory.
Zachowaj szczególną ostrożność jeśli stosujesz preparaty na przebarwienia oraz przyjmujesz leki na stałe.
Uczulenie na słońce – leczenie i profilaktyka
W leczeniu fotoalergii możesz zastosować miejscowo maść glikokortykosteoridową . Leki przeciwhistaminowe dostępne w aptece bez recepty mogą pomóc złagodzić świąd oraz zahamują rozwój reakcji zapalnej.
Najlepszą profilaktyką jest stosowanie odpowiednich filtrów UV i UVB. Na rynku mamy obecnie ogromny ich wybór. Pamiętaj również o okularach przeciwsłonecznych i odzieży ochronnej. Warto unikać słońca w ciągu dnia, między godziną 10:00 a 14:00. Wtedy promieniowanie jest najsilniejsze.
- Ferguson J., Photodermatology. Manson Publishing, Londyn 2006, 5-8.
- Kojima M., Horiko T., Nakamura Y., Aoki T., Solar urticaria. The relationship of photoallergen and action spectrum. Arch Dermatol 1986, 122: 550-5.
- Beattie P.E., Dawe R.S., Ibbotson S.H., Ferguson J., Characteristics and prognosis of idiopathic solar urticaria: a cohort of 87 cases. Arch Dermatol 2003, 139: 1149-54.
- Hawk J.L., Eady R.A., Challoner A.V. i in., Elevated blood histamine levels and mast cell degranulation in solar urticaria. Br J Clin Pharmacol 1980, 9: 183-6.
- Honari G., Photoallergy, Rev Environ Health, 2014,29(3), 233-42.
Uczulenie na słońce - przyczyny i czynniki ryzyka
Fotodermatoza idiopatyczna pojawia się zwykle podczas pierwszego kontaktu skóry ze słońcem. Po zimie organizm nie wytworzył jeszcze odpowiedniej ilości melaniny - barwnika, który chroni skórę przed szkodliwym działaniem słońca, co jest przyczyną dokuczliwych objawów skórnych.
Przykładami tego rodzaju fotodermatozy są osutki świetlne, świerzbiączka letnia, pokrzywka słoneczna, opryszczki ospówkowate i młodzieńcza osutka wiosenna.
Z kolei za reakcję fototoksyczną odpowiadają substancje chemiczne zawarte w kosmetykach (np. perfumach), leki (np. leki przeciwbólowe, środki antykoncepcyjne, niektóre antybiotyki), a także zioła (np. dziurawiec).
Tego typu reakcja może wystąpić u każdego, pod warunkiem zadziałania substancji fototoksycznej i promieniowania UV w odpowiednio dużej dawce.
Reakcja fotoalergiczna różni się od fotodermatozy idiopatycznej i reakcji fototoksycznej tym, że bierze w niej udział układ odpornościowy.
Reakcja fotoalergiczna powstaje w wyniku wystawienia skóry na działanie substancji uczulającej, tzw. fotohaptenu, i promieniowania UV (najczęściej UVA).
Zmienione pod wpływem słońca cząstki substancji uczulającej łączą się z białkami skóry, co prowadzi do wytworzenia alergenów uczulających, które układ odpornościowy zapamiętuje.
W konsekwencji do pojawienia się objawów alergii dochodzi po każdym następnym kontakcie z tą konkretną substancją uczulającą (niezależnie do jej dawki) i nawet po krótkim pobycie na słońcu.
Do substancji fotoalergizujących można zaliczyć m.in. niektóre leki (np. sulfonamidy), substancje zapachowe (np. piżmo ambratowe) i substancje roślinne (np. zawarty w czosnku diallilodisiarczek).
Warto wiedzieć, że ryzyko uczulenia na słońce wzrasta u chorych na bielactwo (nie mają oni melaniny, więc skóra łatwo ulega poparzeniom słonecznym), toczeń rumieniowaty i osób zmagających się ze schorzeniami metabolicznymi (np. porfirie).
Odczyn fototoksyczny
Odczyn fototoksyczny – jest to odczyn, który występuje po jednoczesnym zadziałaniu substancji uczulającej i promieniowania UV.
Uczulenie na słońce mogą spotęgować, substancje chemiczne zawarte w kosmetykach, jak również przyjmowanie niektórych leków lub nawet ziół. W przypadku reakcji fototoksycznej powinno się unikać stosowania dezodorantów czy perfum, ponieważ zawierają substancje chemiczne i w reakcji z promieniowaniem UV mogą powodować podrażnienia.
Substancje światłouczulające, powodujące reakcję fototoksyczną mogą znajdować się np. w:
- kosmetykach – dezodoranty w sprayu, perfumy, płyny po goleniu,
zmiany występują w miejscach, gdzie kosmetyk był stosowany,
- lekach – przeciwbólowych, antykoncepcyjnych, niektórych antybiotykach, przeciwgrzybicznych, moczopędnych,
także, preparaty ziołowe z dziurawca,
zmiany występują z reguły w miejscach wystawionych na słońce,
- roślinach – dziurawiec, komosa biała, barszcz zwyczajny,
zmiany najczęściej występują na podudziach.
Reakcja fototoksyczna może wystąpić, u każdej osoby, jeżeli zostanie spełniony warunek, czyli promienie UV wejdą w reakcję z substancją chemiczną. Występuje od paru minut do paru godzin w miejscach wystawionych na słońce, a ustępuje po usunięciu szkodliwej substancji.
