U nas zapłacisz kartą
Co to jest korund - Definicja, Właściwości i Zastosowania
Vznik a výskyt korundu
Korund se tvoří za vysokotlakých a vysokoteplotních podmínek, typicky v metamorfních nebo vyvřelé skály. Může se také tvořit v placeru vklady, což jsou sedimentární ložiska které obsahují minerály které byly erodovány ze své původní zdrojové horniny a transportovány vodou nebo větrem. Tvorba korundu typicky zahrnuje koncentraci hliníku a materiálů bohatých na kyslík, které mohou reagovat a krystalizovat za vzniku korundu.
Korund se nejčastěji vyskytuje v metamorfované horniny, Jako břidlice a rula, kde se může vyskytovat v důsledku regionální nebo kontaktní metamorfózy. V těchto podmínkách je korund typicky spojen s jinými vysokoteplotními minerály, jako je např granát a silimanit.
Korund lze nalézt i v magmatických skály, Jako žula a syenit, kde se může vyskytovat v důsledku magmatické diferenciace nebo frakční krystalizace. V těchto podmínkách je korund typicky spojen s jinými vysokoteplotními minerály, jako je např živec a malé.
Kromě výskytu v horninách se korund vyskytuje také v rýžovištích, zejména v aluviálních nebo fluviálních uloženinách spojených s řekami a potoky. V těchto podmínkách se korund obvykle nachází jako malé, zaoblené oblázky nebo zrna, které byly erodovány z původní zdrojové horniny a transportovány po proudu.
Korund se vyskytuje v mnoha částech světa, včetně Austrálie, Brazílie, Indie, Madagaskaru, Myanmaru, Srí Lanky, Tanzanie a Spojených států. Kvalita a barva korundu se může lišit v závislosti na lokalitě a konkrétních geologických podmínkách, za kterých vznikl.
Zajímavá fakta o korundu
Zde jsou některá zajímavá fakta o korundu:
Korund je široce rozšířený minerál vyskytující se v mnoha částech světa. Nachází se v mnoha různých typech hornin, včetně žuly, čediče a metamorfovaných hornin. Zde jsou některá z hlavních míst, kde se korund nachází:
- Indie: Indie je jedním z největších producentů korundu na světě s ložisky ve státech Tamil Nadu, Andhra Pradesh a Karnataka.
- Madagaskar: Madagaskar je známý produkcí vysoce kvalitního korundu, zejména safírů. Ložiska se nacházejí v několika oblastech po celé zemi, včetně Ilakaka, Ambondromifehy a Sakaraha.
- Srí Lanka: Srí Lanka je dalším významným producentem korundu, zejména modrých safírů. Ložiska se nacházejí v několika oblastech po celé zemi, včetně okresu Ratnapura.
- Austrálie: Austrálie je významným producentem korundu, zejména ve formě safírů. Vklady se nacházejí v několika oblastech, včetně Nového Jižního Walesu, Queenslandu a Victorie.
- Myanmar (Barma): Myanmar je známý produkcí některých z nejlepších světových rubínů a safírů. Ložiska se nacházejí v několika oblastech po celé zemi, včetně Mogoku, Mong Hsu a státu Kachin.
- Spojené státy americké: Ložiska korundu se nacházejí na několika místech po celých Spojených státech, včetně Severní Karolíny, Montany a Wyomingu.
- Thajsko: Thajsko je známé produkcí vysoce kvalitních rubínů a safírů, zejména v provincii Chanthaburi.
- Tanzanie: Tanzanie je relativně novým zdrojem korundu s ložisky v údolí Umba a v okrese Tunduru.
Celkově se korund nachází v mnoha různých částech světa a jeho rozšířená distribuce přispívá k jeho ekonomické hodnotě a významu v mnoha průmyslových odvětvích.
Korund – twardy materiał spod naszych stóp
Nazwa ta wywodzi się z sanskrytu i oznacza „rubin”. Nie bez przyczyny, bowiem słowem tym określa się związek tlenu i glinu, który, powstając w specyficznych warunkach może utworzyć cenne kryształy jubilerskie. Minerał ma też bardzo korzystne właściwości w kontekście materiału ściernego. Przede wszystkim, to jedna z najtwardszych, występujących na ziemi substancji, która dodatkowo ma doskonałą wytrzymałość temperaturową.
Z przyczyn oczywistych, rubiny, szafiry i inne kamienie jubilerskie nie wykorzystuje się jako piasek do piaskarki. Do tego celu służy naturalny korund, który nie ma wysokich walorów estetycznych lub produkt syntetyczny. Odpowiednio przygotowana frakcja materiału pozwala obrabiać nawet najtwardsze tworzywa, takie jak stal czy żelazo. Piasek do piaskowania z korundu ma również dodatkową cechę – posiada ostre krawędzie ziaren, dzięki którym proces czyszczenia jest bardziej efektywny.
Korund (w tym rubin i szafir)
Bardzo twardy minerał (9 stopień w skali twardości Mohsa) – ustępuje jedynie diamentowi. Chemicznie stanowi tlenek glinu, niekiedy z domieszkami żelaza, chromu oraz tytanu. Ze względu na swoją twardość nadaje się do produkcji materiałów ściernych, zwłaszcza jego odmiany drobnokrystaliczne i ziarniste. Otrzymywany jest także w sposób syntetyczny.
Korund tworzy kryształy o pokroju słupowym, niekiedy dość duże. Częste są zrosty dwóch (bliźniaki), a także wielu kryształów (bliźniaki wielokrotne). Korund nie wykazuje łupliwości, choć posiada preferowane kierunki pękania różnie położone w stosunku do ścian słupa. Przełam jest muszlowy lub zadziorowaty, a połysk szklisty, po oszlifowaniu nabierający nieco cech połysku diamentowego.
Ciemno zabarwione odmiany korundu wykazują dychroizm – zdolność do zmiany barwy w zależności od położenia kryształu względem źródła światła. Najwyraźniej jest on obserwowany w kierunkach prostopadłych do najdłuższej osi kryształów. Okazy czerwone mogą zmieniać barwę pomiędzy ciemno- i bladoczerwoną, niebieskie stają się żółtawoniebieskie. Niektóre odmiany mogą ponadto wykazywać zjawisko asteryzmu – na skutek obecności drobnych wrostków (inkluzji) wewnątrz kryształu na powierzchni oszlifowanego kamienia pojawia się połyskująca gwiazda.
Rubin (odmiana korundu) na kalcycie. Okaz z Wietnamu. Rubin ma 2 cm średnicy. Fot. Parent Géry, Wikimedia Commons.
Niektóre odmiany korundu są kamieniami szlachetnymi. Dotyczy to odmian przezroczystych:
- rubin – ciemnoczerwona odmiana,
- szafir – odmiana niebieska.
One również mogą występować zarówno w postaci naturalnej, jak i syntetycznej. Czerwone zabarwienie związane jest z domieszkami chromu, niebieskie – tytanu, natomiast żelazo jest odpowiedzialne za spektrum kolorów od żółci do ciemnobrunatnej, a nawet czarnej barwy. Zabarwienie nie zawsze jest jednolite. W kryształach mogą występować pasy o różnych odcieniach, niekiedy pojawiają się również bezbarwne smugi.
