U nas zapłacisz kartą
Co to jest nowotwór o nieokreślonym charakterze?
Podział nowotworów
Nowotwory można podzielić na łagodne (niezłośliwe) i złośliwe (tę grupę często potocznie określa się mianem „raków”, choć z medycznego punktu widzenia nie jest to prawidłowe, zostanie to wyjaśnione później).
Nowotwory łagodne występują znacznie częściej niż złośliwe. Swoją budową i wyglądem tworzących go komórek nowotwór może być mniej lub bardziej podobny do prawidłowej tkanki, z której się wywodzi. Nazywamy to zróżnicowaniem nowotworu – można przyjąć, że im bardziej jest on podobny do tkanek prawidłowych, tym mniej jest złośliwy. Nowotwory łagodne cechują się bardzo dużym stopniem zróżnicowania.
Nowotwory złośliwe – podział w zależności od pochodzenia
- nowotwory złośliwe pochodzenia nabłonkowego (a więc rozwijające się z komórek nabłonka) nazywa się rakami (carcinoma)
- nowotwory wywodzące się z komórek mezenchymalnych to mięsaki (sarcoma), a
- nowotwory tkanki limfatycznej i układu krwiotwórczego to chłoniaki (lymphoma) i
- białaczki (leucemia).
Istnieją jeszcze nowotwory wywodzące się z pierwotnej komórki płciowej, zwykle rozwijają się one w gonadach (jądra i jajniki) i nazywamy je nowotworami germinalnymi. Ponadto osobną grupę stanowią nowotwory ośrodkowego układu nerwowego (mózgu i rdzenia kręgowego).
Ryc. 1. Chłoniak żołądka w postaci owrzodzenia błony śluzowej
Nowotwory złośliwe - przerzuty
Nowotwory złośliwe charakteryzują się występowaniem kilku cech, które decydują o tym, że zasługują one na nazwanie ich „złośliwymi” i określają biologiczne zachowanie opisywanych zmian. Dwie główne takie cechy to naciekanie okolicznych tkanek (czyli ich przerastanie) oraz zdolność do tworzenia przerzutów do węzłów chłonnych lub narządów odległych. Naciekanie wiąże się z niszczeniem tkanek otaczających nowotwór lub narząd, z którego się on wywodzi. Komórki nowotworu mają zdolność naciekania także naczyń krwionośnych i chłonnych. Dzięki temu, po dostaniu się do światła naczynia wraz z krwią lub chłonką, mogą się rozsiewać po całym ciele. Jeśli w innym, odległym miejscu komórki nowotworowe napotkają korzystne warunki do osiedlenia się i namnażania – pozostają tam i tworzą nowy guz nowotworowy nazywany przerzutem.
Co to jest badanie endoskopowe?
Ryc. 4. Endoskopia górnego odcinka przewodu pokarmowego
Generalnie badania endoskopowe polegają na wprowadzeniu do ciała urządzenia (przez otwory naturalne lub wytworzone chirurgicznie, np. przez przetokę jelitową lub nacięcie w ścianie klatki piersiowej) wyposażonego w źródło światła i system umożliwiający przekazanie obrazu. Dzięki użyciu światłowodów można uzyskać kolorowe obrazy wnętrza danego narządu/przestrzeni, a giętkość urządzenia pozwala na pokonanie naturalnych zakrętów (np. jelita, oskrzela). W ten sposób za pomocą kolonoskopu (tj. giętkiego endoskopu przystosowanego do badania jelita grubego) wprowadzonego przez odbyt można dokonać oceny wszystkich części jelita grubego aż do jego połączenia z jelitem cienkim (nawet do głębokości 180 cm!). Endoskopy umożliwiają pobranie materiału do badania histopatologicznego, dzięki czemu nie tylko można zobaczyć guz, ale także pobrać jego fragment do badania mikroskopowego (tej drugiej możliwości pozbawiona jest wspomniana wyżej kolonoskopia wirtualna).
Czasem, gdy konieczna jest ocena jedynie końcowego odcinka jelita grubego (odbytnicy), nie trzeba stosować długiego kolonoskopu – wykorzystuje się wówczas krótki (20–30 cm) rektoskop.
Bronchoskop (endoskop do badania tchawicy i oskrzeli) działa na tej samej zasadzie, co opisany poprzednio kolonoskop. Inne endoskopy używane do rozpoznawania nowotworów to laryngoskop (do oceny krtani), kolposkop (do oceny pochwy i szyjki macicy), duktoskop (do oceny przewodów mlecznych gruczołu piersiowego) i cystoskop (do oceny pęcherza moczowego).
Nowotwór - co to, rozwój, podział
Nowotwór to nieprawidłowa tkanka. Nowotwory mogą był łagodne lub złośliwe. Łagodne nowotwory są częste, nie powodują powstania przerzutów i w większości są nieszkodliwe, choć mogą np. uciskać sąsiednie tkanki. Nowotwory złośliwe (np. raki) mogą powodować przerzuty i prowadzić do śmierci. Nowotwory mogą powstawać w zdrowych tkankach lub w tzw. zmianach przednowotworowych, czyli zmianach, które nie są nowotworami złośliwymi, ale których obecność powoduje większe ryzyko zachorowania na nowotwór złośliwy. W leczeniu nowotworów zasadniczą rolę odgrywa czas - im wcześniej leczenie zostanie podjęte, tym większa szansa wyleczenia.
Nowotwór to nieprawidłowa tkanka powstająca z jednej „chorej” komórki organizmu. Rośnie ona w wyniku niekontrolowanych podziałów komórek, połączonych z jednoczesnym zaburzeniem różnicowania się powstających komórek. Proces tworzenia nowotworu, czyli nowotworzenia to karcynogeneza.
Organizm traci kontrolę nad procesem namnażania się komórek w wyniku mutacji różnych genów, które kodują białka pełniące istotną rolę w cyklu komórkowym. Geny takie nazywamy protoonkogenami i antyonkogenami.
Część nowotworów rozwijających się u człowieka jest dziedziczna – stanowią one około 5–10% wszystkich chorób nowotworowych. Nowotwory rozwijają się tylko w takich tkankach, których komórki cechują się zdolnością do rozmnażania. Nie powstają zatem z dojrzałych neuronów (komórki nerwowe) i kardiomiocytów (komórki mięśnia sercowego), ponieważ wymienione komórki utraciły już zdolność do namnażania się.
Objawy raka jamy ustnej
Rak jamy ustnej to poważna choroba nowotworowa, która może objawiać się różnymi sposobami. Poniżej znajdują się główne objawy, które mogą sugerować obecność raka jamy ustnej. Warto zauważyć, że obecność tych objawów niekoniecznie oznacza, że masz raka, ale jeśli zauważysz któreś z poniższych objawów, powinieneś jak najszybciej skonsultować się z lekarzem lub stomatologiem, ponieważ wcześnie wykryty rak jamy ustnej jest łatwiejszy do leczenia.
- Nielecząca się owrzodzenie lub ból: Warto zwrócić uwagę na owrzodzenia w jamie ustnej, które nie goją się przez dłuższy czas lub które powracają pomimo leczenia. Ból, który nie ustępuje, jest również istotnym objawem.
- Biała lub czerwona plamka: Nieprawidłowe białe lub czerwone plamki w jamie ustnej, zwłaszcza na języku, dziąsłach, wewnętrznej stronie policzków lub podniebieniu, mogą być objawem raka.
- Nieprawidłowe guzy lub grudki: Obecność guzków, grudek lub obrzęku w jamie ustnej, które nie są związane z urazem ani stanem zapalnym, może być podejrzana.
- Trudności w połykaniu lub mówieniu: Problemy z połykaniem, uczucie czegoś utknętego w gardle lub trudności w mówieniu mogą być objawami zaawansowanego raka jamy ustnej.
- Ból w okolicach ucha: Ból w okolicach ucha, który nie jest spowodowany innymi schorzeniami, może sugerować raka jamy ustnej.
- Nieuwagi w zębach lub protezie: Jeśli masz protezy lub zauważasz, że zęby stają się luźne, to może to być spowodowane zaawansowanym nowotworem.
- Zmiany w smaku: Wprowadzenie zmian w percepcji smaku, takie jak utrata smaku lub pojawienie się metalicznego smaku, może być objawem raka jamy ustnej.
- Krwiak lub krwawienie: Nieuzasadnione krwawienie z jamy ustnej lub gardła jest istotnym objawem, który należy skonsultować z lekarzem.
- Ograniczenie ruchomości języka lub szczęki: Ograniczenie ruchomości języka, szczęki lub innych struktur jamy ustnej może być spowodowane nowotworem.
