U nas zapłacisz kartą
Co to jest nowotwór o nieokreślonym charakterze?
Nowotwory ośrodkowego układu nerwowego – rokowania
Rokowania w przypadku guza mózgu są uzależnione od wielu czynników, do których należą między innymi:
- rodzaj guza mózgu,
- położenie guza,
- stopień zaawansowania i złośliwości choroby,
- ogólny stan zdrowia chorego.
Trudno określić ogólne rokowania, gdyż każdy przypadek należy postrzegać indywidualny, a zmiennych mających wpływ na skuteczność leczenia jest bardzo dużo. Do najgorzej rokujących guzów mózgu należą złośliwe glejaki (w tym: glejak wielopostaciowy).
Tendencja do zachorowań na guzy mózgu rośnie, dlatego specjaliści nie ustają w poszukiwaniu przyczyn powstawania nowotworów oraz próbują opracować doskonalsze metod leczenia.
Poniżej baza wiedzy dotycząca pierwotnych i wtórnych nowotworów ośrodkowego układu nerwowego.
Co to jest PET?
Badanie metodą emisyjnej tomografii pozytronowej (PET) to nowoczesna i bardzo dokładna technika obrazowania. Podobnie jak w przypadku scyntygrafii, do uzyskania obrazu konieczne jest podanie specjalnie znakowanego czynnika. Najczęściej w technice PET wykorzystuje się izotop fluoru sprzężony z glukozą (która jest dla większości komórek organizmu ludzkiego podstawową substancją metaboliczną). Po podaniu izotopu uzyskuje się obrazy regionów ciała o zwiększonej aktywności metabolicznej (czyli o większym zużyciu glukozy). Dzięki temu badaniu można zobrazować nawet bardzo małe ogniska nowotworu, ponieważ cechuje się on większym zużyciem glukozy niż prawidłowe tkanki. Trzeba jednak podkreślić, że także niektóre choroby nienowotworowe (np. zapalne) wiążą się z większą aktywnością metaboliczną (a więc ponadprzeciętnym gromadzeniem glukozy), co z kolei może być przyczyną fałszywego podejrzenia nowotworu złośliwego u osób zdrowych. Dlatego PET należy używać z rozwagą i w uzasadnionych przypadkach. Współcześnie używa się PET sprzężonych z TK – tak połączenie obu metod zwiększa przydatność uzyskiwanego wyniku.
Ryc. 6. Biopsja przezskórna raka płuca (strzałka wskazuje koniec igły)
Ostatnim krokiem na drodze do uzyskania rozpoznania nowotworu jest badanie mikroskopowe: komórek z guza (badanie cytologicznego) lub tkanek guza (badania histopatologiczne).
Badanie pojedynczych komórek (cytologia) ma wiele ograniczeń i nie zawsze pozwala na pełne rozpoznanie. Pomimo to wykonuje się je bardzo często ze względu na łatwość uzyskania materiału, niewielką uciążliwość dla pacjentów i bardzo małe ryzyko wystąpienia powikłań. Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa (BAC) polega na wbiciu igły o średnicy 0,6 mm do podejrzanej zmiany i zaaspirowaniu za pomocą strzykawki komórek do badania. Tę biopsję (i inne rodzaje) można wykonywać pod kontrolą ultrasonografii (zwłaszcza gdy guz jest niewielki i trudno wyczuwalny palcami), aby dokładnie trafić końcem igły we właściwe miejsce. Źródłem komórek do badania cytologicznego mogą być również płyn lub wydzielina pobrane z ciała chorego (wyciek z brodawki piersi, płyn z jamy opłucnej [z klatki piersiowej], plwocina, popłuczyny oskrzelowe).
Rozwój nowotworu
W piśmiennictwie medycznym stosuje się też dwa terminy związane bezpośrednio z rozwojem nowotworu czy też przemianą (transformacją) zmiany niezłośliwej w nowotwór.
Zmiana przednowotworowa – co to jest?
Zmianą przednowotworową nazywamy taką zmianę, która wiąże się z większym ryzykiem rozwoju nowotworu złośliwego (z takiej zmiany częściej rozwinie się nowotwór). Przykładem tego typu zmian są polipy gruczolakowe jelita grubego, na podłożu których może się rozwinąć rak jelita grubego.
Samo słowo polip oznacza guzowaty twór wyrastający ze śluzówki (błony śluzowej). Polipy są określeniem makroskopowym, co oznacza, że dana zmiana ma formę polipa, ale nie określa, jakiego rodzaju jest to zmiana. Polipy mogą występować w różnych okolicach ciała i są ogólnie nowotworami łagodnymi, choć w formie polipa mogą się rozwijać nowotwory złośliwe.
Stan przednowotworowy
Stan przednowotworowy to choroba związana ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia nowotworu złośliwego. Chorzy, u których rozpoznano taką chorobę, powinni być poddani bacznej obserwacji lekarskiej i należy u nich wykonywać odpowiednie badania diagnostyczne, co umożliwia wczesne wykrycie zmian przednowotworowych lub już nowotworów i skuteczne leczenie. Przykład stanu przednowotworowego stanowi choroba zapalna jelita grubego o nazwie wrzodziejące zapalenie jelita grubego (colitis ulcerosa), w przebiegu której istnieje zwiększone ryzyko rozwoju raka jelita grubego.
Polipy jelita grubego są zmianami znajdowanymi podczas badań endoskopowych (kolonoskopii lub rektoskopii), wykonywanych z różnych powodów. Usuwa się je podczas takiego badania i następnie wykonuje badanie histopatologiczne, w celu określenia charakteru zmiany (łagodny lub złośliwy guz) i ustalenia dalszego postępowania leczniczego. Najczęściej pod pojęciem polipa jelita grubego rozumie się łagodne nowotwory błony śluzowej tego odcinka przewodu pokarmowego, czyli polipy gruczolakowe – jak wspomniano wyżej są to zmiany przednowotworowe. Wiążą się one z ryzykiem rozwoju raka jelita grubego i dlatego należy je usuwać (zabieg taki nazywamy polipektomią), zapobiegając w ten sposób zachorowaniu na nowotwór.
Objawy raka jamy ustnej
Rak jamy ustnej to poważna choroba nowotworowa, która może objawiać się różnymi sposobami. Poniżej znajdują się główne objawy, które mogą sugerować obecność raka jamy ustnej. Warto zauważyć, że obecność tych objawów niekoniecznie oznacza, że masz raka, ale jeśli zauważysz któreś z poniższych objawów, powinieneś jak najszybciej skonsultować się z lekarzem lub stomatologiem, ponieważ wcześnie wykryty rak jamy ustnej jest łatwiejszy do leczenia.
- Nielecząca się owrzodzenie lub ból: Warto zwrócić uwagę na owrzodzenia w jamie ustnej, które nie goją się przez dłuższy czas lub które powracają pomimo leczenia. Ból, który nie ustępuje, jest również istotnym objawem.
- Biała lub czerwona plamka: Nieprawidłowe białe lub czerwone plamki w jamie ustnej, zwłaszcza na języku, dziąsłach, wewnętrznej stronie policzków lub podniebieniu, mogą być objawem raka.
- Nieprawidłowe guzy lub grudki: Obecność guzków, grudek lub obrzęku w jamie ustnej, które nie są związane z urazem ani stanem zapalnym, może być podejrzana.
- Trudności w połykaniu lub mówieniu: Problemy z połykaniem, uczucie czegoś utknętego w gardle lub trudności w mówieniu mogą być objawami zaawansowanego raka jamy ustnej.
- Ból w okolicach ucha: Ból w okolicach ucha, który nie jest spowodowany innymi schorzeniami, może sugerować raka jamy ustnej.
- Nieuwagi w zębach lub protezie: Jeśli masz protezy lub zauważasz, że zęby stają się luźne, to może to być spowodowane zaawansowanym nowotworem.
- Zmiany w smaku: Wprowadzenie zmian w percepcji smaku, takie jak utrata smaku lub pojawienie się metalicznego smaku, może być objawem raka jamy ustnej.
- Krwiak lub krwawienie: Nieuzasadnione krwawienie z jamy ustnej lub gardła jest istotnym objawem, który należy skonsultować z lekarzem.
- Ograniczenie ruchomości języka lub szczęki: Ograniczenie ruchomości języka, szczęki lub innych struktur jamy ustnej może być spowodowane nowotworem.
