U nas zapłacisz kartą
Dlaczego pojawiają się pryszcze? Przyczyny i sposoby radzenia sobie z nimi
Czym są pryszcze?
Potocznie nazywane pryszcze to niedoskonałości skórne, które towarzyszą znacznej części osób w okresie dojrzewania, a także w wieku dorosłym. To główny objaw trądziku pospolitego (młodzieńczego), który jest przewlekłą i zapalną chorobą skóry. Ze względu na to, że są łatwe do zauważenia (mają formę czerwonych grudek lub krost wypełnionych treścią ropną), ich obecność na twarzy w znaczący sposób wpływa na samopoczucie osoby, która zmaga się z tym problemem. Pryszcze mogą być przyczyną problemów z samoakceptacją, a także negatywnie wpływać na naszą psychikę oraz kontakty z innymi ludźmi. Stąd tak duża liczba osób decyduje się na ich wyciskanie.
Przyczyny powstawania pryszczy na twarzy są bardzo zróżnicowane. Okazuje się bowiem, że wpływ na ich powstawanie mogą mieć różne czynniki. Zaliczamy do nich między innymi:
- uwarunkowania genetyczne – jeśli jedno lub oboje rodziców w młodości zmagało się z trądzikiem, jest bardzo prawdopodobne, że choroba ta wystąpi również u dziecka,
- przerost gruczołów łojowych, co bezpośrednio przekłada się na nadmierne wytwarzanie łoju (sebum),
- zaburzenia hormonalne – stąd wypryski są tak powszechne wśród nastolatków, jednak zaburzenia hormonalne, które mogą warunkować powstawanie trądziku hormonalnego , występują także u dorosłych,
- zaburzenia w procesie rogowacenia ujść mieszków włosowych,
- stres,
- różnego rodzaju zanieczyszczenia,
- promieniowanie uv,
- infekcje skórne,
- niewłaściwa dieta – przede wszystkim spożywanie w nadmiernych ilościach produktów przetworzonych, zawierających duże ilości cukrów prostych, tłuszczów trans i soli,
- nieodpowiednia pielęgnacja – korzystanie z produktów, które nadmiernie wysuszają skórę, przez co jej gruczoły zaczynają produkować jeszcze więcej sebum,
- niektóre składniki zawarte w kosmetykach do pielęgnacji i makijażu, które posiadają właściwości komedogenne
Domowe sposoby na pryszcze: pasta z miodu i cynamonu, pasta z pomidorów
Aby wykonać skuteczną i sprawdzoną pastę z miodem i cynamonem, należy zmieszać oba składniki (ilość zależy od własnych preferencji) do uzyskania jednolitej konsystencji, która powinna przypominać gęstą pastę. Otrzymaną maseczkę należy nakładać punktowo na pryszcze, najlepiej po wieczornej toalecie i zostawić ją na całą noc. Cynamon oraz miód wykazują silne działanie antybakteryjne, dzięki czemu mogą zatrzymać rozwój ropnych wykwitów. Dodatkowo odżywiają skórę twarzy, a w ciągu nocy skóra w całości wchłonie domową pastę. Rozmiar pryszcza zmniejsza się już po pierwszej kuracji, jednak warto powtórzyć zabieg kilkukrotnie w ciągu następujących po sobie nocy, co dodatkowo nasili korzystne działanie pasty.
Podobne rezultaty może przynieść pasta pomidorowa. Kluczową rolę w walce z pryszczami odgrywa zawarty w tych warzywach likopen. To silny antyoksydant, chroniący przed atakiem wolnych rodników i działający pozytywnie na kondycję skóry. Likopen zapobiega przedwczesnym procesom starzenia i osłabia negatywny wpływ promieniowania ultrafioletowego (UV) na skórę, zwiększając naturalną ochronę przeciwsłoneczną skóry, chroniąc przed poparzeniami słonecznymi. Dodatkowo wspomaga zachowanie właściwej jędrności skóry i przywraca prawidłową gęstość. Likopen jest pomocny w walce z pryszczami. Aby wykonać przeciwpryszczową pastę, wystarczy rozgnieść pomidor widelcem, a następnie nałożyć powstałą papkę na ropne wykwity i pozostawić na 15–20 minut, po czym zmyć wodą. Pastę można stosować nawet kilka razy dziennie. Pryszcze powinny szybko się wysuszyć i zniknąć z powierzchni ciała!
Tak powstaje pryszcz
Bakterie uwalniają enzymy (lipazy) rozkładające obojętne tłuszcze łoju na mniejsze cząstki (wolne kwasy tłuszczowe). Właśnie te kwasy tłuszczowe powodują powstawanie stanów zapalnych. Wzrasta liczba zakażonych komórek i wydzieliny wypełnającej woreczek. Jest tam coraz mniej miejsca, przez co nasila się nacisk na ścianki mieszka włosowego zablokowanego czopem rogowym. W pewnym momencie ścianki nie wytrzymują nacisku, pękają, a zawartość rozlewa się na otaczającą tkankę. Powstaje ostry stan zapalny, tworzą się krosty.
Trądzik pospolity może mieć różne etapy. Pierwsza odmiana trądziku charakteryzuje się zaskórnikami utrzymującymi się przez miesiące, a nawet lata, w okresie dojrzewania. Rozróżnia się zaskórniki otwarte i zamknięte. W zaskórnikach zamkniętych ujście mieszka jest zatkane, spod skóry prześwituje biaława grudka, czop łojowo-rogowy. Często dochodzi do zakażeń i nagromadzenia się ropy, ponieważ zawartość mieszka nie może się wydostać na zewnątrz. W zaskórnikach otwartych ujście się nie domyka, widoczny jest czarny punkt. Nie ma on nic wspólnego z brudem, jak się powszechnie uważa. Czarny kolor spowodowany jest utlenianiem się czopu rogowo-tłuszczowego. Kolejnym etapem trądziku jest jest acne papulopustolosa. W zaskórniku powstały już zmiany zapalne, grudki i krosty. Ten etap może ciągnąć się latami. Prawie każda krosta pozostawia wklęsłą (rzadziej także wypukłą) bliznę. Jeśli trądzik się pogarsza, rozwija się raczej rzaska forma acne conglobata. W wyniku stanu zapalnego wokół mieszka tworzą się guzkowate nacieki i ropne, a po ich ustąpieniu pozostają blizny wklęsłe i wypukłe.
Pryszcze – jak się ich pozbyć?
Szacuje się, że około 85% nastolatków musi borykać się z pryszczami. Pierwsze zmiany skórne pojawiają się zarówno u dziewczynek, jak i chłopców między 11. a 13. rokiem życia. W większości przypadków objawy zanikają wraz z wiekiem. Niestety należy zdać sobie sprawę, że pryszcze pojawiają się także u osób dorosłych, które okres dojrzewania już dawno mają za sobą. Zdarza się, że bolesne krosty można zauważyć nie tylko na twarzy czy szyi, ale także na ramionach, plecach czy nawet w okolicach sfer intymnych. Ponieważ czynników wpływających na powstawanie pryszczy jest bardzo wiele, czasem trudno znaleźć skuteczną metodę ich zwalczania.
Zazwyczaj wypryski możemy dostrzec na twarzy. Na pierwszy rzut oka może się wydawać, że niektóre pryszcze powstają zaledwie w ciągu jednej nocy – tymczasem jest to cały proces, który dopiero w końcowej fazie daje efekt bolesnej, nieprzyjemnie wyglądającej krosty.
Wszystko zaczyna się w chwili, kiedy gruczoły łojowe – na skutek różnych czynników – zaczynają w zdecydowanie krótszym czasie produkować nadmierne ilości łoju (zwanego również sebum). Skóra nie jest w stanie poradzić sobie z tą barierą, co prowadzi do zatkanych porów. Tak rodzą się zaskórniki, które przybierają dwie postacie: zamkniętą lub otwartą. Dobrze już na tym etapie zatroszczyć się o pielęgnację skóry, ponieważ z biegiem czasu zaskórniki uszkadzają tkankę znajdującą się wokół mieszka włosowego. Tkanki ulegają zrogowaceniu, a ze względu na zablokowaną przez sebum skórę nie są w stanie samodzielnie się zregenerować. Rozszerzone mieszki włosowe możemy zauważyć gołym okiem w postaci rozszerzonych porów.
Jeśli zignorujemy te poszczególne objawy, zatkane gruczoły łojowe zaczną wytwarzać bakterie. Są one normalną częścią flory bakteryjnej skóry, jednak w większych ilościach mogą ją podrażniać. Zaskórniki pękają, a ich zawartość rozlewa się na okoliczne tkanki. W ten sposób mamy już do czynienia ze stanem zapalnym, który powoduje szereg zmian skórnych: krost, grudek, a nawet guzków. Wypryski nie tylko są bardzo widoczne ze względu na towarzyszący im obrzęk, ale często też bolą przy najlżejszym dotyku. Na dodatek wiele osób ma tendencję do wyciskania pryszczy, sądząc, że pozbywając się zawartej w nich ropy przyspieszą proces gojenia. To duży błąd. O ile pojedyncza krosta rzeczywiście stanie się przez to mniejsza, to jednak z dużym prawdopodobieństwem na jej miejscu już wkrótce powstanie nowa. W ten sposób przyczyniamy się też do rozsiewania bakterii na większy obszar, więc pojedyncze pryszcze w naturalny sposób pociągają za sobą kolejne.
Pryszcze - leczenie
Stosuje się różne metody w zależności od nasilenia i rodzaju trądziku. Terapia jest zwykle długotrwała. Przy łagodnym przebiegu wystarcza stosowanie miejscowych preparatów zawierających retinoidy, nadtlenek benzoilu, antybiotyki (erytromycyna i klindamycyna), kwas azelainowy. W średnio- lub bardzo nasilonym trądziku grudkowo-krostkowym stosuje się doustnie antybiotyki najczęściej z grupy tetracyklin. W cięższych postaciach trądziku, przy przewlekłym przebiegu choroby oraz oporności na inne formy leczenia stosuje się pochodne witaminy A, która działa na łojotok, nadmierne rogowacenie ujść przewodów łojowych oraz odczyn zapalny. Uwaga! W związku z działaniem uszkadzającym płód konieczne jest bezwzględne unikanie ciąży przez cały czas trwania leczenia witaminą A oraz po jego zakończeniu.
Odradza się celowe opalanie cery z wypryskami, w związku z tym, że pod wpływem promieni ultrafioletowych dochodzi do nasilenia istniejących zaburzeń złuszczania naskórka, w efekcie czego następuje pogorszenie stanu skóry skłonnej do trądziku w okresie jesiennym.
