U nas zapłacisz kartą
Dlaczego pojawiają się pryszcze? Przyczyny i sposoby radzenia sobie z nimi
Pryszcze – jak się ich pozbyć?
Szacuje się, że około 85% nastolatków musi borykać się z pryszczami. Pierwsze zmiany skórne pojawiają się zarówno u dziewczynek, jak i chłopców między 11. a 13. rokiem życia. W większości przypadków objawy zanikają wraz z wiekiem. Niestety należy zdać sobie sprawę, że pryszcze pojawiają się także u osób dorosłych, które okres dojrzewania już dawno mają za sobą. Zdarza się, że bolesne krosty można zauważyć nie tylko na twarzy czy szyi, ale także na ramionach, plecach czy nawet w okolicach sfer intymnych. Ponieważ czynników wpływających na powstawanie pryszczy jest bardzo wiele, czasem trudno znaleźć skuteczną metodę ich zwalczania.
Zazwyczaj wypryski możemy dostrzec na twarzy. Na pierwszy rzut oka może się wydawać, że niektóre pryszcze powstają zaledwie w ciągu jednej nocy – tymczasem jest to cały proces, który dopiero w końcowej fazie daje efekt bolesnej, nieprzyjemnie wyglądającej krosty.
Wszystko zaczyna się w chwili, kiedy gruczoły łojowe – na skutek różnych czynników – zaczynają w zdecydowanie krótszym czasie produkować nadmierne ilości łoju (zwanego również sebum). Skóra nie jest w stanie poradzić sobie z tą barierą, co prowadzi do zatkanych porów. Tak rodzą się zaskórniki, które przybierają dwie postacie: zamkniętą lub otwartą. Dobrze już na tym etapie zatroszczyć się o pielęgnację skóry, ponieważ z biegiem czasu zaskórniki uszkadzają tkankę znajdującą się wokół mieszka włosowego. Tkanki ulegają zrogowaceniu, a ze względu na zablokowaną przez sebum skórę nie są w stanie samodzielnie się zregenerować. Rozszerzone mieszki włosowe możemy zauważyć gołym okiem w postaci rozszerzonych porów.
Jeśli zignorujemy te poszczególne objawy, zatkane gruczoły łojowe zaczną wytwarzać bakterie. Są one normalną częścią flory bakteryjnej skóry, jednak w większych ilościach mogą ją podrażniać. Zaskórniki pękają, a ich zawartość rozlewa się na okoliczne tkanki. W ten sposób mamy już do czynienia ze stanem zapalnym, który powoduje szereg zmian skórnych: krost, grudek, a nawet guzków. Wypryski nie tylko są bardzo widoczne ze względu na towarzyszący im obrzęk, ale często też bolą przy najlżejszym dotyku. Na dodatek wiele osób ma tendencję do wyciskania pryszczy, sądząc, że pozbywając się zawartej w nich ropy przyspieszą proces gojenia. To duży błąd. O ile pojedyncza krosta rzeczywiście stanie się przez to mniejsza, to jednak z dużym prawdopodobieństwem na jej miejscu już wkrótce powstanie nowa. W ten sposób przyczyniamy się też do rozsiewania bakterii na większy obszar, więc pojedyncze pryszcze w naturalny sposób pociągają za sobą kolejne.
Przyczyny powstania wyprysków na skórze
Mówiąc najprościej, wyprysk jest reakcją zapalną, która powstaje w wyniku działania jakiegoś czynnika zewnętrznego. Wyprysk może przyjąć postać ostrą, podostrą lub przewlekłą. Warto wiedzieć, że zmiany skórne to nie zawsze wypryski – przyjmują bowiem bardzo różną postać i mogą mieć przyczyny niezwiązane z reakcją zapalną – ale szerzej opowiemy o tym w poniższym artykule.
Wyprysk kontaktowy
Powstaje poprzez kontakt z alergenami u osób uczulonych. Bardzo często substancją uczulającą jest nikiel, chemikalia stosowane w masowej produkcji lub składniki perfum. Jeżeli substancje drażniące bezpośrednio uszkodzą skórę, mamy wówczas do czynienia z wypryskiem kontaktowym z podrażnienia. Oznacza to, że wyprysk nie ma związku z uczuleniem, ale z działaniem samej substancji (na przykład z drażniącą farbą, smarem lub cementem). Wypryski kontaktowe pojawiają się raczej u osób dorosłych, częściej kobiet, które mają większą styczność z kosmetykami.
l Objawy wyprysków kontaktowych na skórze – przede wszystkim to silny świąd na skórze. Oprócz tego pojawiają się krostki, zaczerwienienie lub pęcherzyki. Skóra staje się również pogrubiała i może się łuszczyć.
Atopowe zapalenie skóry
To przewlekła choroba skórna, której towarzyszy świąd. Główną przyczyną AZS jest dysfunkcja bariery skórnej, która powoduje suchość, świąd i stan zapalny. Choroba może dotykać zarówno niemowlęta, starsze dzieci i osoby dorosłe. Źródłem AZS są geny, bo układ odpornościowy nieprawidłowo odpowiada na małe dawki antygenów, wytwarzając nadmiernie przeciwciała IgE, skierowane przeciwko alergenom. Właśnie przez to chory może reagować na bardzo różne alergeny środowiskowe, takie jak pyłki roślin, pokarmy czy sierść.
l Objawy AZS: zaczerwienienie, suchość skóry, świąd, powracające zakażenia bakteryjne. Zmiany skórne występują najczęściej w zgięciach łokciowych i kolanowych oraz na twarzy i szyi. Mogą pojawić się również na narządach płciowych.
Czy wyciskanie pryszczy jest dobre?
“ W pogoni za piękną cerą musisz pożegnać się z wyciskaniem niedoskonałości na własną rękę. Ich kompulsywne usuwanie w niebezpiecznych częściach Twojej twarzy tzw. trójkącie śmierci (umiejscowionym między kącikami ust górnej wargi i szczytem piramidy nosa) niesie ze sobą niebezpieczeństwo dla Twojego zdrowia. Poprzez nieumiejętne wygniatanie zmian możesz doprowadzić nawet do zakrzepowego zapalenia naczyń żylnych w obrębie twarzy. “
Dermokonsultantka
La Roche-Posay
Karina Kowalczyk
Tak jak wspomniano, pryszcze to zmiany skórne, które pojawiają się nie tylko u nastolatków. Mogą wystąpić u osób w każdym wieku, niezależnie od płci. Co więcej, mogą pojawić się nie tylko u osób, które na co dzień zmagają się z trądzikiem. Okresowe pojawianie się pryszczy u wielu kobiet ma miejsce np. tuż przed miesiączką.
Niezależnie od tego, jaka jest przyczyna powstawania wyprysków na brodzie i pozostałych częściach twarzy, ich obecność potrafi przysporzyć wielu zmartwień. Wiele osób właśnie ze względu na widoczne niedoskonałości czuje się źle i ma trudności z zaakceptowaniem swojego wyglądu. To właśnie jeden z powodów, dla którego takie osoby mogą zdecydować się na wyciskanie pryszczy.
Poza tym wyciskanie pryszczy na twarzy to dla wielu osób najlepszy i najszybszy sposób na to, jak szybko pozbyć się pryszczy. Z pewnością nie brakuje kobiet czy mężczyzn, którzy znaleźli się w sytuacji, gdy samodzielnie postanowili pozbyć się pryszcza właśnie poprzez jego wyciśnięcie – na przykład niedoskonałość pojawiła się przed ważną uroczystością lub wyjściem i jej samodzielne pozbycie się wydawało się najlepszym rozwiązaniem. Czy jednak rzeczywiście tak jest?
Tak powstaje pryszcz
Bakterie uwalniają enzymy (lipazy) rozkładające obojętne tłuszcze łoju na mniejsze cząstki (wolne kwasy tłuszczowe). Właśnie te kwasy tłuszczowe powodują powstawanie stanów zapalnych. Wzrasta liczba zakażonych komórek i wydzieliny wypełnającej woreczek. Jest tam coraz mniej miejsca, przez co nasila się nacisk na ścianki mieszka włosowego zablokowanego czopem rogowym. W pewnym momencie ścianki nie wytrzymują nacisku, pękają, a zawartość rozlewa się na otaczającą tkankę. Powstaje ostry stan zapalny, tworzą się krosty.
Trądzik pospolity może mieć różne etapy. Pierwsza odmiana trądziku charakteryzuje się zaskórnikami utrzymującymi się przez miesiące, a nawet lata, w okresie dojrzewania. Rozróżnia się zaskórniki otwarte i zamknięte. W zaskórnikach zamkniętych ujście mieszka jest zatkane, spod skóry prześwituje biaława grudka, czop łojowo-rogowy. Często dochodzi do zakażeń i nagromadzenia się ropy, ponieważ zawartość mieszka nie może się wydostać na zewnątrz. W zaskórnikach otwartych ujście się nie domyka, widoczny jest czarny punkt. Nie ma on nic wspólnego z brudem, jak się powszechnie uważa. Czarny kolor spowodowany jest utlenianiem się czopu rogowo-tłuszczowego. Kolejnym etapem trądziku jest jest acne papulopustolosa. W zaskórniku powstały już zmiany zapalne, grudki i krosty. Ten etap może ciągnąć się latami. Prawie każda krosta pozostawia wklęsłą (rzadziej także wypukłą) bliznę. Jeśli trądzik się pogarsza, rozwija się raczej rzaska forma acne conglobata. W wyniku stanu zapalnego wokół mieszka tworzą się guzkowate nacieki i ropne, a po ich ustąpieniu pozostają blizny wklęsłe i wypukłe.
