U nas zapłacisz kartą
Czy blizny znikają? Prawda, mity i skuteczne metody redukcji
Jak długo goi się blizna?
Podstawowym pytaniem osób po operacji lub poważnym urazie jest to, jak długo będzie goić się blizna, która pozostała na ich ciele. Co stosować na blizny, aby skrócić czas ich gojenia?
Na to pytanie trudno odpowiedzieć, ponieważ czas gojenia się blizny jest kwestią indywidualną. Zależy od wielu czynników, takich jak wiek (u starszych osób rany goją się wolniej), stan zdrowia (zaburzenia hormonalne, cukrzyca i inne choroby mogą spowalniać proces gojenia) czy powikłania (rany zainfekowane, źle oczyszczone goją się trudniej i dłużej). Czy można więc chociaż w przybliżeniu ocenić, jak długo goi się blizna?
Od rany do blizny – jak powstaje blizna?
Zacznijmy od wyjaśnienia, na czym polega i jak długo trwa sam proces zrastania się rany po urazie czy operacji. Przebiega on etapami. Pierwszy z nich pojawia się natychmiast po rozerwaniu ciągłości skóry i ma charakterystyczne, dobrze znane każdemu objawy – rana zaczyna krwawić, ale krew szybko zostaje zatamowana dzięki pojawieniu się skrzepu – to efekt działania składników krwi (m.in. płytek i fibroblastów).
Kolejny etap objawia się stanem zapalnym, który jest niezbędny do rozpoczęcia procesu gojenia się rany. Wzrasta temperatura ciała w miejscu zranienia, pojawia się zaczerwienie. Do rany docierają komórki odpornościowe, odpowiedzialne za hamowanie ewentualnych infekcji, oraz komórki naprawcze. Pojawia się wysięk, czyli wydzielina, której zadaniem jest stworzenie odpowiedniego środowiska do gojenia się rany. Zapewnia ona odpowiednie nawilżenie, przemieszczanie się komórek naprawczych i substancji odżywczych do rany. Faza ta (zwana również wysiękową) trwa od 4 do 7 dni.
Kolejna faza gojenia to faza proliferacyjna, która trwa ok. 21 dni, ale czasem dłużej, nawet 6 tygodni. W tym czasie dochodzi do połączenia się skóry i zamknięcia rany przez rychłozrost (połączenie się brzegów skóry) lub ziarninowanie (odtworzenie braków w warstwach skóry i naskórka).
Faza ta charakteryzuje się aktywnością fibroblastów, które są odpowiedzialne za uzupełnienie uszkodzonych lub utraconych tkanek. W tej fazie powstają włókna kolagenowe tworzące nowe tkanki łączne i naczynia krwionośne. Włókna te tworzą również bliznę, czyli wypukłą tkankę powstałą w miejscu zagojonej się rany.
Po kilku tygodniach od zagojenia się rany i pojawienia się blizny następuje ostatni etap gojenia. To faza przebudowy, która dotyczy blizny. To najdłuższa faza, która może trwać nawet kilka lat, ale też jedyna, na której przebieg mamy wpływ. To właśnie na etapie przebudowy blizny warto dbać o to, aby stawała się coraz mniej widoczna.
Czym jest blizna i jak powstaje? Etapy rozwoju blizn
Blizna to pozostałość po zagojonej ramię, którą stanowią nowe tkanki oraz włókna kolagenowe, które zastępują te, które uległy przerwaniu oraz uszkodzeniu. Proces prawidłowego gojenia ran i powstawania blizn opiera się na trzech etapach. Pierwszy z nich to faza zapalna, która trwa od dwóch do trzech dób. Drugi etap to proliferacyjna, która trwa kilka tygodni i wtedy właśnie mamy do czynienia z tworzeniem się nowego naskórka. Trzeci etap to faza remodelingu lub dojrzewania, kiedy to nowe włókna kolagenowe zastępują stare. Ostatni etap trwa aż do tego momentu, kiedy blizna przestaje się jakkolwiek zmieniać, czyli aż do dwóch lat.
Niektóre z blizn, mogą z czasem całkowicie zaniknąć - dzieje się tak w przypadku, kiedy rana była niewielka i bardzo powierzchowna. Istnieją trzy podstawowe rodzaje blizn (w rozróżnieniu ich wyglądu):
Blizny i ich rodzaje:
1. blizny keloidowe - inaczej zwane "bliznowcami", to blizny, które charakteryzuje wypukłość, są twarde i zwykle przybierają nieregularny kształt, bliznowce są wynikiem nieprawidłowego gojenia się rany, a właściwie można by to nazwać zbyt nadgorliwym gojeniem się - w efekcie czego powstaje zbyt wiele nowych włókien kolagenowych, które sprawiają, że blizna rozrasta się,
2. blizny przerostowe - podobnie jak blizna keloidowa jest wypukła oraz twarda, a do tego zwykle zaczerwieniona, co pocieszające, blizny te mogą nawet całkowicie zaniknąć wraz z upływającym czasem, jednakże jeśli nie będziesz mieć szczęścia, blizna przerostowa może nawet rozszerzyć się i zająć zdrowe tkanki skóry,
3. blizny zanikowe - można by je nazwać odwrotnością blizn keloidowych, gdyż powstają na skutek zaburzonego gojenia rany, które to z kolei spowodowane jest zbyt niskim poziomem kolagenu, przykładem blizny zanikowej są na przykład blizny potrądzikowe, blizny zanikowe to także rozstępy, które spowodowane są gwałtownym rozciągnięciem skóry, a co za tym idzie, rozerwaniu włókien kolagenowych.
Jak przyspieszyć gojenie się blizny?
To, jak wygląda blizna, zależy od naszej staranności i czasu, jaki poświęcimy na jej pielęgnację. Ale kremy i maści to jeszcze nie wszystko.
- Nie zrywaj strupków powstających w czasie gojenia się rany – z czasem same odpadną. Ich zrywanie może prowadzić do zainfekowania skóry. Poza tym blizna może brzydko wyglądać.
- Po operacjach brzusznych lub cesarskim cięciu zadbaj o utrzymanie właściwej wagi, aby skóra nie musiała się nadmiernie rozciągać.
- Jeśli uraz powstał w miejscu o zwiększonym napięciu skóry (np. na łokciu, kolanie), nie ćwicz intensywnie, nie klękaj, nie zginaj mocno ręki, aby nie doprowadzić do "rozejścia" się blizny.
- Przez co najmniej rok chroń bliznę przed promieniami słonecznymi. Nie chodź też do solarium. Promieniowanie słoneczne pobudza odkładanie się kolagenu w bliźnie, a to może doprowadzić do powstania przerostów, dokuczliwego swędzenia, pieczenia i bólu. Blizna wystawiona na promieniowanie słoneczne może również stać się dużo ciemniejsza i bardziej widoczna.
Jak masować bliznę?
Wdrożenie – możliwie jak najwcześniej - terapii manualnej pomaga przeciwdziałać powikłaniom i dolegliwościom wynikającym z powstania blizn. Fachowo określa się ją jako mobilizacja blizny, czyli zbiór różnych technik, mających między innymi poprawić ruchomość blizny, usunąć ewentualne zrosty między nią a sąsiednimi tkankami. Pacjenci częściej używają potocznej nazwy i mówią, że to jest „masaż blizny”.
Zapewnienie odpowiedniej terapii manualnej przyczynia się do poprawy warunków gojenia się blizny. Na początku stosuje się bardzo delikatne techniki, więc pacjent nie odczuwa dyskomfortu i bólu. Metoda mobilizacji blizn dobierana jest przez fizjoterapeutę indywidualnie do konkretnego pacjenta.
Czym smarować blizny?
Obecnie na rynku dostępnych jest wiele preparatów, które wspomagają proces leczenia blizn. Można stosować środki z apteki, czyli różne maści na blizny i kremy na blizny, które najczęściej zawierają składniki (m.in. alantoinę, witaminę E, silikony czy ekstrakty roślinne) przyspieszające gojenie. Pomocne w tym są również żele lub plastry silikonowe.
