U nas zapłacisz kartą
Czy egzema jest zaraźliwa? Mit czy prawda
Definicja i rodzaje egzemy
Egzema, zwłaszcza atopowe zapalenie skóry, jest stanem, który ma głębokie podłoże genetyczne i środowiskowe. Co to egzema? Jest to pytanie, na które odpowiedź wymaga zrozumienia różnorodności tego stanu.
- Atopowe zapalenie skóry jest najczęstszą formą egzemy. Charakteryzuje się chronicznymi, swędzącymi wysypkami, które mogą występować na różnych częściach ciała, w tym na twarzy, rękach, nogach i w zgięciach łokci oraz kolan. Warto podkreślić, że czy atopowe zapalenie skóry jest zaraźliwe? Odpowiedź jest kategoryczne nie. Jest to zaburzenie związane z barierą skórną i reakcją immunologiczną, a nie choroba zakaźna.
- Kontaktowa egzema to reakcja zapalna skóry na kontakt z określonym alergenem lub drażniącym substancją. Może to być metal (np. nikiel), lateks, kosmetyki lub detergenty. Chociaż objawy są podobne do innych form egzemy, to przyczyna jest związana z zewnętrznym czynnikiem.
- Egzema potnicowa (wyprysk potnicowy) manifestuje się pęcherzami na dłoniach i stopach, które są swędzące i mogą pękać, powodując ból. Jest to szczególnie frustrująca forma egzemy, która może utrudniać codzienne czynności.
- Łojotokowe zapalenie skóry często wpływa na obszary skóry bogate w gruczoły łojowe, takie jak skalp, twarz i górna część klatki piersiowej. Charakteryzuje się czerwoną, łuszczącą się skórą, która może wyglądać na tłustą.
Egzema czy jest zaraźliwa? Niezależnie od typu, egzema nie jest stanem zaraźliwym. Rozumienie różnorodności egzemy i jej przyczyn jest kluczowe dla efektywnego zarządzania i leczenia tego stanu. Edukacja na temat egzemy jest istotna, aby zmniejszyć stygmatyzację i poprawić jakość życia osób zmagających się z tym schorzeniem.
Czy AZS (atopowe zapalenie skóry) to to samo co egzema?
Atopowe zapalenie skóry to jedna z form wyprysku czyli powierzchownego zapalenia skóry, powstała wskutek nadmiernej skłonności do pobudzania układu odpornościowego w odpowiedzi na nieszkodliwe substancje. Substancje te mogą dostać się do organizmu drogą wziewną np. pyłki, pokarmową lub przez kontakt bezpośredni.
Ocenia się, że choroba ma także podłoże genetyczne - nieprawidłowa budowa bariery naskórkowej, środowiskowe - wzrost zanieczyszczenia środowiska, duża koncentracja alergenów, brak kontaktu z czynnikami infekcyjnymi we wczesnym dzieciństwie oraz psychologiczne. W ciągu ostatnich lat odnotowano trzykrotny wzrost częstości zachorowań na choroby atopowe, w tym AZS.
AZS jest schorzeniem przewlekłym, jego pierwsze objawy pojawiają się zazwyczaj przed 1 rokiem życia . Charakteryzuje się suchą skórą oraz grudkowatymi wykwitami, którym towarzyszy bardzo silny świąd . Nadmierne drapanie skutkuje pojawieniem się na skórze przeczosów (linijnych uszkodzeń naskórka) i postępujacą lichenifikacją (pogrubienie skóry, uwidocznienie jej bruzd). Zmiany są szczególnie nasilone w okolicy zgięć stawowych, między fałdami skóry oraz na powierzchni dłoni i stóp. Wykwitom mogą towarzyszyć zmiany w obrębie narządu wzroku .
Pielęgnacja skóry
Naturalna bariera naskórkowa zbudowana z tłuszczy ma chronić skórę przed działaniem czynników drażniących, wnikaniem drobnoustrojów oraz utratą wody. U osób cierpiących na egzemę ta bariera uległa uszkodzeniu, w codziennej pielęgnacji konieczne jest więc jej odbudowywanie. Najskuteczniej w tym zakresie działają emolienty - preparaty zawierające substancje okluzyjne i humektanty, uzupełniające lipidy naskórka, zmiękczające i regenerujące skórę. Emolienty można kupić w aptekach w postaci emulsji do kąpieli, kremów czy szamponów. Najpopularniejszym emolientem jest masło shea .
Należy zrezygnować z wszystkich kosmetyków intensywnie pachnących, kolorowych i intensywnie pieniących się. Ważne by preparaty, po które sięgamy były hipoalergiczne i miały status dermokosmetyków . Są to produkty dedykowane do skóry problemowej, zawierające dużo wyższe stężenia substancji czynnych m.in. olejów roślinnych, pantenolu o właściwościach łagodzących, witaminy E działającej regenerująco czy gliceryny zdolnej zatrzymywać wodę w głębokich warstwach skóry.
Ważne by nie narażać skóry na dodatkowe uszkodzenia mechaniczne, termiczne i chemiczne. W przypadku, kiedy zauważymy nadkażenie bakteryjne lub grzybicze, dobrze jest pryskać zmienione miejsca Octeniseptem. Podczas kontaktu z detergentami lub przy pracy w wodzie należy używać rękawiczek . Zaleca się krótkie kąpiele w letniej wodzie, po umyciu należy delikatnie osuszyć mokrą skórę, nie pocierać ręcznikiem. Powinno się unikać ekspozycji na bardzo niskie i bardzo wysokie temperatury. Zakładać luźne ubrania z naturalnych materiałów, które nie ocierają i nie drażnią skóry.
Leczenie egzemy
Jeśli stosowanie wyłącznie domowych sposobów nie przynosi efektu, należy zgłosić się do dermatologa. W medycynie nie istnieje jedna skuteczna metoda na zwalczenie egzemy. Leczenie może zatem być połączeniem wielu kuracji. Pierwszym krokiem do ustalenia przyczyny egzemy jest przeprowadzenie testów alergicznych. Jednym ze sposobów na łagodzenie objawów egzemy jest także zamiana mydła na hipoalergiczne płyny do mycia. Z kolei najskuteczniejszymi sposobami na samą skórę są kremy lub maści ze steroidami. Jeżeli zmiany skórne doprowadziły do pękania skóry i tworzenia się ran na dłoniach, konieczne może okazać się stosowanie opatrunków zawierających sole srebra. W poważniejszych przypadkach (infekcja skóry) lekarz może zalecić przyjmowanie antybiotyków. W leczeniu egzemy stosuje się także miejscowe leki immunosupresyjne oraz ultrafiolet, którym naświetla się skórę. Egzema jest przewlekłym schorzeniem, jednak rzadko przyjmuje ciężką postać wymagającą podania doustnie silnych steroidów.
Zmiana diety przy egzemie
Oprócz właściwej pielęgnacji istotna jest także odpowiednio dobrana dieta z wykluczeniem produktów uczulających. Osoby z egzemą powinny wspomagać swój układ odpornościowy, spożywając probiotyki. Są to produkty zawierające drobnoustroje, które stanowią naturalną florę ludzkiego układu pokarmowego.
Przyczyny wystąpienia egzemy
Powierzchowne zapalenie skóry może pojawić się w związku z działaniem czynników drażniących na skórę lub z powodu nadwrażliwości organizmu ( reakcji alergicznej ). Wyprysk nie ma nigdy charakteru infekcyjnego tzn. nie wywołują go bakterie czy wirusy, w związku z czym nie jest możliwe zarażenie się przez kontakt z chorą osobą. W świetle ostatnich badań naukowcy odkryli jednak, że niektóre mikroorganizmy np. grzyby mogą zwiększać predyspozycję do wystąpienia egzemy.
Jakie wyróżniamy postaci egzemy?
Najczęstszą postacią egzemy (5-10% wszystkich przypadków) jest alergiczny wyprysk kontaktowy . Niektóre substancje - przede wszystkim metale, po kontakcie ze skórą nabierają właściwości immunogennych (zdolne są do aktywacji układu odpornościowego). Każdy kolejny kontakt z alergenem sprawia, że organizm broni się przed czynnikiem, który uznaje za szkodliwy i wywołuje zmiany skórne w miejscu kontaktu. Najpopularniejszymi alergenami kontaktowymi są: chrom (zawarty w barwnikach, olejach przemysłowych, proszkach do prania), nikiel (składnik armatur łazienkowych, guzików, biżuterii), kobalt oraz składniki kosmetyków (perfum, produktów do makijażu, mydła).
Wyprysk kontaktowy z podrażnienia to typ egzemy, który nie ma podłoża alergicznego, a reakcja zapalna skóry wywołana jest przez substancje drażniące (przede wszystkim detergenty, środki piorące, żrące substancje). Uszkodzenie naturalnej bariery skóry powoduje, że czynniki drażniące łatwiej wnikają wgłąb naskórka i stymulują uwalnianie czynników zapalnych z komórek, tym samym prowadząc do wystąpienia zmian skórnych. Najbardziej narażone są osoby mające długotrwały kontakt z wodą np. fryzjerki, praczki, pracownicy ochrony zdrowia wielokrotnie dezynfekujący ręce, osoby mające z natury suchą skórę, cierpiący na atopowe zapalenie skóry, rybią łuskę czy łuszczycę. Bardziej narażone są także małe dzieci korzystające z pieluszek - wyprysk pieluszkowy . Nasilenie objawów wyprysku zależy tu od czasu trwania ekspozycji na czynnik drażniący oraz jego stężenie. Dolegliwości zmniejszają się po ustaniu działania czynnika.
