U nas zapłacisz kartą
Skutek łojotoku krzyżówka - Tajemnice rozwiązanej łamigłówki
Rozpoznanie
Pierwszą kwestią jest ustalenie charakteru łojotoku, czy jest on stały czy nabyty co umożliwi właściwe dalsze postępowanie i przedstawienie rozwiązań. To kwestia zadania odpowiednich pytań odnośnie codziennej pielęgnacji, stanu zdrowia, współistniejących schorzeń czy analizie badań morfologicznych. Jeśli badania nie były wcześniej wykonywane, należy zlecić podstawowy komplet celem postawienia odpowiedniej diagnozy.
Czasem łojotok jest mylony z nadpotliwością lub odwrotnie. Najważniejsza kwestią w odróżnieniu jest fakt, że gruczoły potowe są ściśle połączone z układem nerwowym oraz nie występują w okolicy mieszków włosowych, wydziela pot bezpośrednio na skórę przez swój kanał wyprowadzający, nie przez ujście mieszka włosowego. Gruczoły łojowe są ściśle połączone z ujściami mieszków włosowych, dlatego ich praca ma tak ważny wpływ na jakość i ilość włosów, steruje nimi głównie układ hormonalny. Wydzielają sebum przez ujście mieszka włosowego, to jest ich kanał wyprowadzający, dlatego w powiększeniu jesteśmy w stanie bezbłędnie sprawdzić czyjego gruczołu jest to wydzielina.
Wewnętrzna część ludzkich dłoni oraz podeszwy stóp pocą się, a są to miejsce jedynie z gruczołami potowymi, pozbawione gruczołów łojowych. Najczęstszą przyczyną zaburzeń gruczołów potowych jest podłoże emocjonalne. Na nadpotliwość mają również wpływ czynniki atmosferyczne, występuje w przebiegu różnych chorób, np. nadczynność tarczycy, gruźlicy czy cukrzycy.
Pocenie się może być uogólnione lub występować jedynie w konkretnych obszarach jak pachy, dłonie, twarz, stopy. Nie powoduje łysienia skóry głowy.
Wstępne rozróżnienie można przeprowadzić w warunkach domowych. Należy jedynie przyłożyć chusteczkę do badanego miejsca. Przy nadpotliwości na chusteczce ślad będzie niewielki lub żaden, bo pot ma w swoim składzie dużo wody, przy łojotoku, jak sama nazwa wskazuje, zostanie tłusta plama.
Leczenie łojotoku skóry głowy
Podstawą w leczeniu łojotoku jest ustalenie jego przyczyny, co może wymagać wykonania określonych badań. Jeśli za łojotok odpowiadają zaburzenia hormonalne, konieczna będzie wizyta u endokrynologa i być może wdrożenie terapii hormonalnej. Oprócz tego niezbędna jest prawidłowa pielęgnacja włosów i skóry głowy, która powinna być wielokierunkowa i bazować na substancjach:
- regulujących pracę gruczołów łojowych,
- przeciwzapalnych i łagodzących podrażnienia,
- przeciwgrzybiczych,
- łagodnie złuszczających i regulujących proces keratynizacji naskórka,
- nawilżającym.
W przypadku łojotoku skóry głowy podstawę leczenia stanowi dobry szampon na łojotok. W jego składzie szukajcie np. kwasu salicylowego, siarczku selenu, siarki, dziegciu. Jeśli na skórze głowy obecny jest również łupież, konieczne będzie stosowanie szamponu przeciwłupieżowego, który zawiera składniki o działaniu przeciwgrzybiczym, takie jak ketokonazol, klotrimazol czy pirokton olaminy.
Pamiętajcie jednak, żeby podczas stosowania tego typu szamponów stosować się do zaleceń producenta co do częstotliwości mycia nim głowy. Jeśli potrzebujecie myć włosy codziennie, a konkretny szampon leczniczy może być stosowany 2-3 razy w tygodniu, w pozostałe dni sięgajcie np. po łagodny szampon ziołowy czy szampon bez SLS.
W przypadku łojotoku skóry głowy pomocne są również szampony oczyszczające, które pomagają usunąć wszelkie zanieczyszczenia i nagromadzony łój. Tego typu kosmetyków nie należy jednak stosować zbyt często – wystarczy raz w tygodniu. Waszym sprzymierzeńcem będą też peelingi trychologiczne, które złuszczą martwy naskórek i odblokują ujścia gruczołów łojowych.
Nie zapominajcie również o ziołach na łojotok. Regularnie stosowane normalizują pracę gruczołów łojowych, zmniejszając tym samym nadprodukcję łoju. Wystarczy sporządzić napar ziołowy, np. z szałwii, pokrzywy, i użyć go do ostatniego płukania po umyciu głowy. Niezawodna będzie też płukanka z octu jabłkowego, która zakwasi skórę, hamując w ten sposób namnażanie drożdżaków.
Leczenie łojotoku – jak wygląda? Sposoby leczenia łojotoku
Priorytetem w przypadku leczenia łojotoku jest dotarcie do przyczyny nadmiernej pracy gruczołów łojowych . Niedobory należy wyrównać do optymalnych, funkcjonalnych dla skóry głowy poziomów poprzez dietę i/lub suplementację. Jeżeli za łojotok odpowiadają zaburzenia gospodarki hormonalnej, wymagana będzie konsultacja z lekarzem – endokrynologiem, a nawet terapia farmakologiczna.
W pielęgnacji skóry dotkniętej łojotokiem stosuje się produkty seboregulujące , ale także nawilżające, a jeżeli występuje już łuska i stany zapalne – niezbędne będzie także działanie keratolityczne, cytostatyczne, przeciwzapalne i przeciwgrzybicze . Warto wprowadzić do rutyny również peeling skóry głowy, który na bieżąco będzie usuwał rogowaciejący naskórek i pomoże substancjom aktywnym lepiej zadziałać.
Należy wdrożyć także techniki mycia ułatwiające dokładne oczyszczenie skóry głowy, np. spienianie szamponu, dwukrotne myci e czy przetrzymanie piany na skórze .
Przydatnym elementem pielęgnacji skóry łojotokowej mogą okazać się też wcierki/lotiony . To najczęściej skoncentrowane, ziołowe preparaty, które mają za zadanie normalizować pracę gruczołów łojowych. Formuły wcierek najczęściej pozwalają na pozostawienie ich na dłuższy czas bez efektu obciążenia, dzięki czemu działają aż do kolejnego mycia.
W pielęgnacji przeciwłojotokowej powinny znaleźć się substancje o działaniu:
- seboregulującym – wyciąg z wierzby białej, wyciąg z czarnej rzodkwi, siarka, witamina B3 (niacynamid), ekstrakt z drożdży, glukonian cynku, wyciąg z grzyba Hub,
- przeciwgrzybiczym – climbazol, pirokton olaminy, siarczek selenu, olejek z drzewa herbacianego,
- keratolitycznym – kwasy alfahydroksylowe, papaina, bromelaina, kwas salicylowy,
- nawilżającym – witamina B5 (kwas pantotenowy), gliceryna, aloes.
Przyczyny powstawania
Występowanie łojotoku jest uwarunkowane genetycznie, zależne jednak w dużej mierze od gospodarki hormonalnej. Niekorzystny wpływ mają przede wszystkim androgeny. Są to hormony męskie, testosteron i dwuhydrotestosteron. Produkowane są w jądrach przez komórki śródmiąższowe Leydiga. Ich zadaniem jest wytwarzanie cech męskich, jak rozrost narządów płciowych, mutacja głosu, występowanie zarostu oraz specyficzny rozrost kośćca. Stymulują również ogólną przemianę materii.
Innym hormonem, mającym wpływ na rozwój łojotoku, jest progesteron. To żeński hormon ciążowy. Odpowiedzialny jest za gruczoły błony śluzowej macicy oraz przekształcanie w błonę doczesną oraz w łożysko (część maciczną). Jest to hormon bardzo istotny z punktu widzenia prokreacji. Jego niedobór może prowadzić do poronienia lub wchłonięcia płodu. Jest również częściowo odpowiedzialny za krwawienie miesięczne.
Jednak nie wszystkie hormony mają niekorzystne działanie. W walce z łojotokiem po naszej stronie staną estrogeny, żeńskie hormony anaboliczne, odpowiedzialne za rozwój drugorzędnych cech płciowych.
Jak często występuje łojotok?
Gruczoły łojowe zmieniają intensywność swojej pracy w ciągu życia. Zaczynają dojrzewać już w okresie noworodkowym, bazując jeszcze na hormonach matki. Niedojrzałe u malucha funkcje skóry mogą nie poradzić sobie z nagromadzeniem łoju i tworzącą się łuską, przez co powstaje ciemieniucha – łojotokowe zapalenie skóry o łagodnym i przemijającym przebiegu. Z czasem praca gruczołów się zmniejsza, by w wieku dorastania (około 9-18 lat) ponownie wzrosnąć. Wówczas nastolatkowie mają problemy nie tylko z łojotokiem skóry głowy, ale pojawia się on także na twarzy, skutkując trądzikiem. Następnie aktywność gruczołów łojowych ponownie maleje. W dorosłym życiu jest oznaką zaburzeń , najczęściej w obrębie pracy gospodarki hormonalnej, ale także niedoborów lub nieodpowiedniej pielęgnacji zewnętrznej [2].
Rzadko mamy do czynienia z sytuacją, kiedy skóra ma tendencję do przetłuszczania i nic nie da się w tym przypadku zrobić, bowiem najczęściej wiele zależy od nas samych i często własnymi wyborami lub zaniedbaniami przyczyniamy się do nadprodukcji sebum. Wśród przyczyn powstawania łojotoku możemy znaleźć zarówno te wynikające z błędów pielęgnacyjnych (jak np. nieprawidłowa technika mycia czy chociażby nieodpowiednio dobrany do rodzaju skóry głowy szampon), jak i te, które są regulowane przez wewnętrzne receptory , warunkowane nie tylko dietą, ale także ogólnym stylem życia czy gospodarką hormonalną.
Wewnętrzne receptory gruczołów łojowych
- Receptor dla DHT – gruczoły łojowe są również miejscem przetwarzania hormonów androgenowych, dzięki znajdującym się w skórze enzymom. Są one odpowiedzialne za przekształcanie cholesterolu w steroidy lub DHEA (dehydroepiandrosteron), który jest prekursorem nadnerczowym. Ma to przełożenie na proces powstawania łojotoku poprzez występujące w dużej ilości na skórze głowy receptory AR (jądrowe receptory androgenowe). To najczęstszy czynnik powodujący łojotok skóry głowy.
- Receptor dla histaminy – aktywowany w procesie ochronnym. Histamina to hormon naturalnie występujący w ludzkim organizmie, którego uwolnienie najczęściej występuje w kontakcie z alergenem, ale także w przypadku urazu, ucisku czy obrzęku.
- Receptor dla neuromodulatorów – znajdziemy tu substancję P i kortykotropinę, aktywowane głównie przez stres. Wydzielanie kortyzolu powoduje rozpad białek i zahamowanie syntezy kolagenu, co skutkuje znacznym osłabieniem funkcji ochronnych płaszcza hydrolipidowego skóry.
- Receptor dla PPAR-α, -β i -γ (receptory aktywowane przez proliferatory peroksysomów) – stymulowane przez wolne kwasy tłuszczowe oraz cholesterol.
- Receptory dla IGF-1 – stymulowane przez cukier.
- Receptor dla leptyn – pobudzany przez tłuszcze [1].