Alergiczny wyprysk krzyżówka - Objawy, Przyczyny i Metody Leczenia
Kontaktowe zapalenie skóry (wyprysk kontaktowy) - leczenie
Zasadnicze znaczenie ma wyeliminowanie kontaktu z alergenem lub czynnikiem drażniącym.
Podstawę leczenia przeciwzapalnego kontaktowego zapalenia skóry alergicznego i z podrażnienia stanowią glikokortykosteroidy stosowane miejscowo (np. w maści, kremie) zazwyczaj od kilku do kilkunastu dni. Bardzo suche zmiany na dłoniach lub stopach w ostrym okresie zapalenia mogą wymagać stosowania glikokortykosteroidów pod opatrunkiem. Czasem lekarz może zalecić także stosowanie glikokortykosteroidów doustnie w ciężkich przypadkach ostrego zapalenia lub w przypadku zajęcia dużej powierzchni skóry.
W ostrym zapaleniu z pęcherzykami i wysiękiem (zbieraniem się płynu) oprócz glikokortykosteroidów stosuje się okłady ściągające – z samej wody, z 0,9-procentowym roztworem NaCl lub z octanowinianem glinu. Okłady wysuszają skórę i łagodzą świąd. Stosuje się je kilka razy dziennie – wilgotną bawełnianą tkaninę nakłada się na skórę i zmienia 1–4 razy co 15–30 min.
W przypadku przewlekłego zapalenia i pogrubienia i szorstkości skóry w następstwie zapalenia, szczególnie w kontaktowym zapaleniu skory z podrażnienia, skuteczne są środki nawilżające z dużą zawartością tłuszczów, środki keratolityczne, czyli rozpuszczające zrogowaciałą warstwę naskórka (kremy zawierające polidokanol i mocznik) oraz wazelina.
Świąd można opanować, stosując doustnie leki przeciwhistaminowe lub leki przeciwświądowe (mentol 0,1–2%, kamfora 0,1–3%) miejscowo.
Fototerapię UVA lub UVB, czyli naświetlanie zmian, lekarz może zalecić u chorych, u których inne sposoby leczenia okazały się nieskuteczne albo są przeciwwskazane. Chorzy narażeni na alergeny zawodowe, którzy nie mogą stosować rękawic lub kremów ochronnych, mogą odnieść korzyść z przewlekłego stosowania fototerapii.
W fotoalergicznym i fototoksycznym kontaktowym zapaleniu skóry stosuje się preparaty zawierające filtry promieniowania UVB i UVA.
Kontaktowe zapalenie skóry (wyprysk kontaktowy) - objawy
Charakterystycznym objawem wyprysku kontaktowego jest silny świąd skóry, na powierzchni której tworzy się zaczerwienienie, łuszczące się grudki oraz pęcherzyki. Ważne jest to, że zmiany tworzą się w miejscu kontaktu z np. tkaniną czy tworzywem zawierającym uczulające chorego czynniki (np. pod paskiem czy biżuterią u chorego uczulonego na nikiel, na rękach u sprzątaczki używającej środków czyszczących, na policzkach w miejscu, na który nałożono kosmetyk, który uczulił chorego pod wpływem opalania). Czasem zmiany występują jednak na całej powierzchni ciała. Chorzy na KZS z podrażnienia mogą odczuwać parzący ból lub pieczenie, zwłaszcza w razie kontaktu z substancją silnie drażniącą.
Skóra staje się pogrubiała, bardzo sucha, łuszczy się, wyraźnie zaznaczają się jej naturalne bruzdy (np. na nadgarstkach skóra może przypominać korę drzewa), skóra na dłoniach podeszwach niekiedy pęka powodując ból.
Kontaktowe zapalenie skóry (wyprysk kontaktowy) – przyczyny
- Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry
- nikiel, np. biżuteria, wykończenia odzieży (zamki, guziki), okulary
- chrom (metale, cement, skóra garbowana)
- kobalt (metale, cement)
- formaldehyd (odzież, lakier do paznokci, tworzywa sztuczne)
- substancje zapachowe (perfumy, olejki eteryczne, kosmetyki)
- balsam peruwiański (perfumy)
- konserwanty (podłoże leków stosowanych miejscowo, kosmetyki)
- przyśpieszacze wulkanizacji i przeciwutleniacze gumy (rękawiczki lateksowe, bielizna, buty, lycra, oleje techniczne)
- leki (neomycyna, benzokaina)
- barwniki (farby do włosów i tkanin)
- kalafonia (kleje, papier, pokosty)
- lanolina (kremy)
- monomery akrylu (cement ortopedyczny).
Czynniki ryzyka rozwoju alergicznego kontaktowego zapalenie skóry nie są znane, ale wydaje się, że duże znaczenie ma predyspozycja genetyczna.
- Kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia
Powstaje w wyniku kontaktu skóry ze stężoną substancją drażniącą (np. silne kwasy albo zasady, wybielacze) albo w wyniku przewlekłego działania mniej stężonej substancji powodującej wysuszenie skóry i uszkodzenie naskórka.
Substancje drażniące:- mydła i detergenty
- alkohole i środki odkażające
- kwasy i ługi
- rozpuszczalniki organiczne, smary, oleje techniczne, benzyna, olej napędowy
- żywice i kleje
- farby, tusze i werniksy
- cement, beton, gips
- środki owadobójcze i grzybobójcze
- nawozy sztuczne
- włókna szklane.
- Fotoalergiczne lub fototoksyczne kontaktowe zapalenie skóry
Przyczyny fototoksycznego kontaktowego zapalenie skóry, to np. dziegieć, furokumaryny (np. psolareny stosowane leczniczo lub zawarte w owocach, zwłaszcza w limonkach i jarzynach), czerwień bengalska (stosowana w okulistyce), niesteroidowe leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, pochodne kwasu propionowego (np. ibuprofen).
Przyczyny fotoalergicznego kontaktowego zapalenia skóry, to np. kosmetyki z filtrem UV, substancje zapachowe, środki odkażające, leki przeciwgrzybicze.
Czym jest alergiczny wyprysk kontaktowy?
Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry to choroba zapalna skóry wywoływana przez kontakt z alergenami. Powoduje zmiany na skórze takie jak zaczerwienienie, obrzęk, rumień i strupy. Powstają także grudki wysiękowe i drobne pęcherzyki, a w miejscu styczności z alergenem pęcherze (Kapuśniak, 2005, Świerczyńska-Krępa, 2022). Zmiany występują zwykle do 1-2 dni po kontakcie z czynnikiem uczulającym, początkowo jedynie w miejscu ekspozycji, ale z czasem mogą się rozprzestrzeniać (Kieć-Świerczyńska, 1998). Towarzyszy im intensywny świąd, a drapanie osłabia barierę skórną, wywołuje dodatkowe trudności i może prowadzić do przenoszenia alergenów na inne części ciała.
Kogo dotyczy alergiczny wyprysk kontaktowy? To powszechna dermatoza, występująca zarówno u kobiet jak i mężczyzn. Częściej zdarza się jednak u tych pierwszych, głównie z powodu alergii na nikiel, która występuje częściej właśnie u kobiet. ACD jest szczególnie powszechne w niektórych grupach zawodowych, np. wśród fryzjerów, kosmetyczek, sprzątaczy oraz pracowników przemysłu metalowego. Pacjenci z zaburzoną funkcją bariery naskórkowej (np. cierpiący na atopowe zapalenie skóry) mają większe ryzyko rozwoju wyprysku kontaktowego.
Wyprysk kontaktowy w przebiegu alergii na seler
- Wyprysk kontaktowy w przebiegu alergii na seler E. Załuga 2, E. Janowska 1, A. Klimowicz 2 , M. Kurek 1 1 Zakład Alergologii Klinicznej 2 Katedra i Klinika Chorób Skórnych i Wenerycznych
- Rodzina APIACEAE - baldaszkowate Seler, pietruszka, koper, marchew, anyżek, kminek, kolendra Seler - Apium graveolens Brzoza Api g 1 16 kDa, termolabilny Api g 4profilina, termostabilny Inne ? Bylica
- Pacjent No: 42/2001 Skierowanie: „wyprysk w przebiegu uczulenia na warzywa” • Wywiad: • od 6 lat zmiany na skórze dłoni • kontakt zawodowy z: selerem, koprem, porem, • pietruszką i szczypiorem • od 6 miesięcy zmiany na skórze kończyn dolnych • objawy OAS po spożyciu selera surowego • bez cech atopii i alergii IgE. Hospitalizacja: zapalenie naczyń chłonnych kończyny górnej lewej
- Karta informacyjna Oddziału Dermatologii • Rozpoznanie: • Eczema professionale cum allergisatio secundaria • Lymphangitis membri superiori sinistri • Informacje dodatkowe: • test potarcia i z selerem naturalnym – ujemny ! • test płatkowy otwarty z selerem naturalnym – ujemny ! • po 30 min poczucie blokady nosa i świądu • skóry policzków. Nazajutrz zmiana wypryskowa • w miejscu ekspozycji na seler • Badanie przedmiotowe: • zmiany wypryskowe na skórzedłoni • bez innych odchyleń
- Rozpoznanie wstępne: zespół alergii jamy w przebiegu uczulenia na seler PROGRAM DIAGNOSTYCZNY - wyniki • Badanie przesiewowe w kierunku atopii – próby punktowe • Histamina: 5 mm, kontrola negatywna: 0 mm [średnica bąbla] • roztocza kurzu domowego, naskórek kota i psa – wynik ujemny • mieszanki pyłków drzew, traw i chwastów – wynik ujemny Próby punktowe: seler, pietruszka, por, szczypior, koper w postaci naturalnej - wynik ujemny • sIgE: MagicLite System • seler – wynik ujemny • pyłki drzew – wynik ujemny Próba prowokacji wargowej
- Próba prowokacji wargowej SBPCFC VERUM – sok selera świeżego PLACEBO– zawiesina herbaty w 0.9% NaCl 11:50 – tętno 80 / min RR 150/ 100 11:55 – PLACEBO 12:05 – zawroty głowy tętno miarowe 90/min, RR 150 / 90 12:10 – poczucie pieczenia w czerwieni wargowej w miejscu podania, uporczywe poczucie smaku i zapachu selera 12:20 – objawy ustąpiły samoistnie, samopoczucie dobre 12: 20 – tętno 80 / min RR 160 / 105 12: 24 – poczucie pieczenia w miejscu podania tętno 80 / min, RR 160/ 105 12:30 - zawroty głowy, nudności, poczucie drętwienia wargi bez cech obrzęku 12: 35 – objawy ustąpiły, samopoczucie dobre WYNIK PRÓBY UJEMNY
- Rozpoznanie wstępne: wyprysk kontaktowy w przebiegu uczulenia na seler PROGRAM DIAGNOSTYCZNY - wyniki • Próby płatkowe • seler, pietruszka, por, szczypior, koper postać naturalna • seler postać gotowana • zestaw standardowy I + II • Materiał do prób: roztarta masa w 0.9% NaCl 1: 2 [g/ml] • około 30 mg w 1 komorze • Uwaga: 2 czasy ekspozycji • ekspozycja 24 h z odczytem po: 24 h, 48 h i 72 • ekspozycja 48 h z odczytem po: 48 h i 72 h
- Wyniki prób płatkowych: ekspozycja –24 h
- Pacjent No: 42/2001 Wyniki prób płatkowych: ekspozycja –48 h Zestaw standardowy Siarczan niklu +++ Chlorek kobaltu +++ W badanym selerze nie stwierdzono obecności niklu
- WNIOSKI • Wyprysk zawodowy w przebiegu alergii kontaktowej • na seler pietruszkę i koper • 2. Reakcja fototoksyczna na seler • 3. Nie rozpoznano alergii IgE na seler Boffa M i wsp: Celery soup causing severe phototoxicity during PUVA therapy Br J Dermatol 1996, 135: 334 Seligman PJ i wsp: Phytophotodermatitis from celery among grocery workers Arch Dermatol 1987, 123: 1478