Co to jest atopowe zapalenie skóry (egzema)?
Jak objawia się egzema?
Wyprysk atopowy wywołuje dolegliwości skórne w postaci suchej, łuszczącej się skóry, która swędzi, a niekiedy również piecze. Zaobserwować na niej można charakterystyczne grudki i pęcherzyki wypełnione płynem. Chorobie mogą towarzyszyć wysięki, w miejscu których po zagojeniu pozostają strupki.
Możemy wyróżnić dwa podstawowe rodzaje egzemy, którymi są:
- egzema egzogenna – powstała na skutek bezpośredniego kontaktu skóry z alergenem, na przykład składnikiem pożywienia (np. alergia na gluten), kosmetyku, biżuterii (np. alergia na nikiel) lub powietrza. Alergeny te, kontaktując się z komórkami obronnymi skóry, doprowadzają do rozwoju uczulenia przez pobudzenie komórek zwanych limfocytami. Egzema tego typu najczęściej pojawia się na dłoniach i przedramionach.
- egzema endogenna – powstała na skutek skłonności organizmu do jej wystąpienia. Specjaliści wskazują, że za jej rozwojem stoją skłonności genetyczne i zaburzenia układu odpornościowego.
Zdarza się też, że wystąpienia lub nasilenia zmian skórnych przyczynia się silny stres lub napięcie nerwowe. Niekiedy u chorych z egzemą diagnozuje się jednocześnie depresję.
Egzema co to jest?
Zgodnie z nomenklaturą dermatologiczną, egzemą nazywamy stan zapalny, który obejmuje powierzchowne jej warstwy, a więc naskórek i pierwszą warstwę skóry właściwej, czyli warstwę brodawkowatą.
EKTOPIN to prebiotyczny emolient plus z ektoiną do stosowania w codziennej pielęgnacji skóry wrażliwej, suchej i atopowej dla dorosłych oraz dzieci już od 1. dnia życia
Należy jednak podkreślić, że stan zapalny w egzemie nie jest spowodowany przez infekcje skóry (bakteryjne, wirusowe, czy grzybicze) – inaczej mówiąc, ma etiologię nieinfekcyjną. Nie jest to jednak odrębna jednostka chorobowa, ale raczej składowa innych schorzeń dermatologicznych.
W wielu schorzeniach skóry możemy mieć do czynienia ze stanem zapalnym jej powierzchownych warstw. Egzema u dzieci, jak i u osób dorosłych wymaga specjalistycznej opieki dermatologicznej.
Atopowe zapalenie skóry a egzema
Egzema jest szerszym pojęciem niż atopowe zapalenie skóry, choć w wielu artykułach dostępnych w sieci, możemy przeczytać, że są to tożsame zjawiska. Jak już wspomniano, egzema to stan zapalny skóry, który może mieć różne przyczyny (ale nie są one związane z czynnikami infekcyjnymi).
Atopowe zapalenie skóry (AZS) wynika przede wszystkim z zaburzenia budowy bariery naskórkowej (jest ona niczym dziurawy mur), co jest konsekwencją pewnych czynników genetycznych. Atopowe zapalenie skóry to również choroba o podłożu alergicznym (w wielu przypadkach narażenie na alergeny wpływa na pogorszenie się stanu skóry), ale jest to także choroba zapalna, która objawia się zmianami wypryskowymi i świądem. Można więc powiedzieć, że AZS w swoim obrazie klinicznym ma cechy egzemy (wyprysku), jednak egzema jest pojęciem szerszym, a nie konkretną jednostką chorobową. Objawy wypryskowe obserwujemy także w innych przypadłościach.
Egzema przyczyny
Jakie mogą być przyczyny pojawienia się na skórze zmian o charakterze egzemy? Stan zapalny w powierzchownych warstwach skóry może być elementem takich przypadłości dermatologicznych jak:
● alergiczne kontaktowe zapalenie skóry – w tym przypadku egzema wynika z kontaktowej alergii wywołanej przez alergeny, na przykład metale tj. nikiel, chrom, kobalt, ale także niektóre składniki kosmetyków (konserwanty, substancje zapachowe, lanolina) i wiele innych związków chemicznych,
● kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia – w tym przypadku stan zapalny skóry (egzema) wynika z ciągłego, przewlekłego narażenia skóry na substancje drażniące takie jak mydła, detergenty, farby, tusze, cement czy rozpuszczalniki organiczne,
● wyprysk pieniążkowaty – cechuje się pojawieniem się na skórze wykwitów o kształcie owalnym, ten rodzaj wyprysku może być związany z nadmierną suchością, nadciśnienie żylnym (często pojawia się na podudziach), ale również z czynnikami alergicznymi,
● wyprysk z braku natłuszczania – w tej sytuacji zmiany wypryskowe pojawiają się w odpowiedzi na zmniejszoną produkcję łoju przez gruczoły łojowe i niedostateczne natłuszczanie skóry. Zmiany te często dotyczą osób w starszym wieku, ale także pacjentów z obrzękami, na przykład w przebiegu niewydolności serca.
Egzema – profilaktyka i pielęgnacja
Przerwanie kontaktu z alergenem lub czynnikiem drażniącym to podstawa nie tylko leczenia, ale również profilaktyki stanów zapalnych skóry. To pomaga, choć w niektórych przypadkach jest bardzo trudne (zwłaszcza, jeśli do kontaktu w określonymi substancjami drażniącymi dochodzi w ramach wykonywania obowiązków zawodowych). Niestety, bywa też niewystarczające (tu z kolei chodzi zwłaszcza o egzemy związane nie tylko z czynnikami środowiskowymi, ale też genetycznymi – pojawiające się głównie przy AZS).
Drugim filarem niezbędnym w kontekście zapobiegania pojawianiu się egzem różnego pochodzenia jest właściwa i regularna pielęgnacja skóry. Stosowanie odpowiednich kosmetyków to podstawa również wtedy, gdy egzema znika. Nie wolno zapomnieć wówczas o właściwym nawilżaniu skóry, zapobieganiu utraty przez nią wody, odbudowywaniu bariery ochronnej naskórka. Należy też dbać o to, by nie narażać jej na kontakt ze składnikami o dużym potencjale uczuleniowym i drażniącym. W przypadku kosmetyków, mowa zwłaszcza o różnego rodzaju konserwantach, barwnikach i substancjach zapachowych.
