U nas zapłacisz kartą
Zrozumienie i Zarządzanie Egzemą na Skórze - Praktyczne Porady i Rozwiązania
Egzema a atopowe zapalenie skóry
Atopowe zapalenie skóry (AZS, wyprysk atopowy) to jedna z najczęściej spotykanych przyczyn pojawiania się egzemy. Zdarza się, że określeń tych używa się zamiennie. AZS to jednak coś więcej niż egzema, czyli stan zapalny skóry. Schorzenie to należy do tzw. chorób atopowych, czyli takich, które są efektem uwarunkowanej genetycznie skłonności do alergii. Uważa się, że choroba ta jest efektem współistnienia czynników genetycznych, immunologicznych i środowiskowych, którym towarzyszy defekt w budowie naskórka.
W praktyce oznacza to, że w przypadku AZS ustalenie przyczyn pojawiania się egzemy może być dosyć trudne. Czynniki, które mogą ją uaktywniać lub zaostrzać przebieg są bowiem mocno różnicowane. Dla przykładu, wśród nich są zarówno alergeny (i to nie tylko kontaktowe, ale także wziewne i pokarmowe), jak i zakażenia bakteryjne organizmu (i związana z nim osłabiona odporność), a także stres.
Rodzaje egzemy
W zależności od czynnika, który predysponuje do rozwoju choroby można wyróżnić dwa typy egzemy – egzemę endogenną oraz egzemę egzogenną. Na egzemę endogenną wpływ mają bodźce wewnętrzne, bez udziału środowiska zewnętrznego. Jest uwarunkowana genetycznie. Jeśli do powstania zmian na skórze przyczyniają się czynniki zewnętrzne, wtedy mówimy o egzemie egzogennej, inaczej kontaktowej. Występujące wówczas zmiany skórne ograniczone są do konkretnych obszarów ciała – mogą występować jako egzema na twarzy, egzema na dłoniach i stopach czy też podudziach.
Odmienny rodzaj egzemy może powodować dolegliwości o różnym charakterze. Najważniejsze z nich to:
- wyprysk kontaktowy (alergiczny) – egzema kontaktowa, nazywana jest również kontaktowym zapaleniem skóry. Zmiany chorobowe powstają w miejscu, gdzie doszło do kontaktu z substancjami alergicznymi. Może być wywołana przez różnego rodzaju czynniki chemiczne, takie jak chrom, nikiel lub kobalt, które znajdują się w wielu przedmiotach – kosmetykach, biżuterii i ubraniach. Typowymi lokalizacjami dla tego typu egzemy są dłonie i przedramiona,
- wyprysk atopowy – ten rodzaj egzemy uwarunkowany jest predyspozycją genetyczną, a czynnikami wywołującymi są alergeny pokarmowe (np.cytrusy, gluten, laktoza), jak również alergeny wziewne (np.pyłki traw). Predysponuje do powstania atopowego zapalenia skóry. Zmiany skórne najczęściej pojawiają się we wczesnym dzieciństwie i współistnieją z innymi schorzeniami o podłożu alergicznym (astmą, katarem siennym),
- wyprysk łojotokowy – z tym rodzajem egzemy mamy do czynienia wówczas, gdy w określonych miejscach dochodzi do nasilonej produkcji łoju. Należy do nich: owłosiona skóra głowy, okolice nosa, brwi, policzków, fałdów nosowo-wargowych, skóra za małżowinami usznymi, na plecach oraz między łopatkami. Oprócz typowych cech wyprysku łojotokowe zapalenie skóry cechuje się powstawaniem wysięku, który zasycha ma skórze pod postacią żółtych strupów.
Egzema u dzieci
Egzema u dzieci może być spowodowana kontaktem z substancjami uczulającymi. Należą do nich barwniki, konserwanty oraz metale – między innymi nikiel, będący częstym materiałem zapięć w dziecięcych ubrankach. Do konserwantów, które mogą zwiększać ryzyko powstania egzemy u dzieci zalicza się np. formaldehyd. Uczulające działanie wykazuje również lanolina zawarta w kosmetykach. Jest to wosk, w skład którego wchodzą estry kwasów tłuszczowych oraz sterole (np. cholesterol). Lanolina znalazła szerokie zastosowanie w kosmetyce – bardzo dobrze się wchłania, a także wykazuje właściwości nawilżające i wspomaga naturalną barierę ochronną naskórka, jednak pomimo tego niejednokrotnie doprowadza do powstania egzemy na delikatnej skórze dziecka. Wyprysk u dzieci lokalizuje się najczęściej na plecach lub ramionach. Tam, gdzie znajdują się metalowe guziki od ubranek. Początkowo skóra jest zaczerwieniona, pokryta małymi grudkami, które po czasie przekształcają się w pęcherzyki – wypryski na skórze są wypełnione płynem.
Wśród rodzajów egzemy, która może dotknąć dzieci częstą dolegliwością jest wyprysk łojotokowy. Zmiany w tej postaci przybierają postać tłustych, szaro żółtych łusek i strupów. Widoczne jest wyraźne ścieńczenie skóry. Towarzyszy temu rumień i wysięk. Wykwity pojawiają się na owłosionej skórze głowy (ciemieniucha), mogą się stopniowo rozszerzać, zajmując czoło, okolicę małżowin usznych, policzki, szyję. Wraz z pojawieniem się pierwszych zmian u dziecka wskazane jest delikatne wyczesywanie łuski przy użyciu szczotek z miękkim włosiem. Rekomendowane jest również w tym przypadku stosowanie preparatów zmiękczających skórę. W przypadku rozwoju większego stanu zapalnego z wykwitami sączącymi lub w łojotokowym zapaleniu skóry zajmującym rozległe powierzchnie, w tym okolicę pieluszkową, wskazana jest konsultacja dermatologiczna.
Czym jest egzema?
Pod nazwą egzema (łac. eczema) kryją się różne typy zmian skórnych, których wspólnym objawem jest stan zapalny skóry. Egzema może mieć podłoże alergiczne lub niealergiczne, nie jest jednak wywoływana przez infekcje. Nieraz wystarczy krótki kontakt z substancją podrażniającą skórę lub alergenem, by natychmiast pojawiły się nieprzyjemne dolegliwości. Egzema jest schorzeniem przewlekłym, problemy skórne mogą się nasilać i wyciszać w różnych okresach. Niestety towarzyszące jej objawy są bardzo uciążliwe. Swędząca i przesuszona skóra to nie tylko przyczyna ogromnego dyskomfortu, ale w dłuższej perspektywie także problemów społecznych i psychicznych.
Przyczyny egzemy nie są do końca znane. O rozwoju choroby mogą decydować czynniki wewnętrzne oraz zewnętrzne, dlatego wyróżnia się dwa typy egzemy:
- egzema endogenna - rozwija się w wyniku predyspozycji genetycznych, charakteryzujących się zaburzoną, osłabioną pracą układu immunologicznego,
- egzema egzogenna – inaczej kontaktowa, pojawia się w wyniku zetknięcia z alergenem (kosmetyki, detergenty, żywność), który wywołuje reakcje alergiczną skóry.
Na egzemę chorują głównie osoby dorosłe. Podobne zmiany skórne u dzieci są objawem atopowego zapalenia skóry.
