U nas zapłacisz kartą
Przyczyny i Rozpoznawanie Guzków na Twarzy - Przegląd ze Zdjęciami
Czy możliwe jest całkowite wyleczenie?
Guzy wycinane chirurgicznie z marginesem zdrowych tkanek należy uznać za całkowicie wyleczone. Jeśli w marginesach operacyjnych znajdują się komórki guza, wówczas należy podjąć decyzję dotyczącą dalszego postępowania terapeutycznego. W przypadku zmian łagodnych można zdecydować się na ich obserwację.
W leczeniu kępek żółtych częste są nawroty zarówno po leczeniu chirurgicznym, jak i laserowym. Po chirurgicznym usunięciu kępek żółtych u około 40% pacjentów zmiany pojawiają się na nowo. W przypadku kolejnego zabiegu chirurgicznego prawdopodobieństwo nawrotów jest jeszcze większe. 26% nawrotów ma miejsce w ciągu pierwszego roku po zabiegu. Ryzyko nawrotów jest większe u pacjentów z zaburzeniami gospodarki lipidowej oraz u tych, u których zmiany wystąpiły na wszystkich czterech powiekach.
Rodzaje zmian: zrogowacenia, tłuszczaki, brodawki, żółtaki i inne
Guzy powiek stanowiące rozrost naskórka
Guzy powiek stanowiące rozrost naskórka to rogowacenie łojotokowe (brodawka łojotokowa), brodawka pospolita, róg skórny, mięczak zakaźny, prosaki i torbiele naskórkowe.
- Rogowacenie łojotokowe (brodawka łojotokowa) występuje bardzo często i dotyczy chorych w średnim lub starszym wieku. Guzy te mają bardzo różny wygląd i kształt. Zazwyczaj przybierają formę płaskich, gładkich, tłustych i wypukłych grudek o różnym kolorze, którym towarzyszy w różnym stopniu nasilone rogowacenie. Niejednokrotnie przybierają jednak postać uszypułowanych guzków, niekiedy zaś mogą mieć budowę zrazikową (tj. złożoną z mniejszych elementów) i brodawkowatą powierzchnię. Guzy te powstają na skutek namnażania się komórek naskórka. Przyczyna ich powstawania nie jest znana. Częściej występują na skórze wystawionej na działanie promieniowania UV.
- Brodawkę pospolitą (verruca vulgaris) wywołuje wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) typ 6 lub 11. W obrębie skóry powiek występuje stosunkowo rzadko. Są to produkujące nadmierną ilość keratyny (hiperkeratotyczne) grudki o szorstkiej, nierównej powierzchni.
- Termin róg skórny oznacza obecność nadmiernego rogowacenia naskórka z nagromadzeniem żółtobrunatnych mas rogowych o chropowatej powierzchni. Guzy te mogą mieć bardzo różny kształt, niekiedy przypominają z wyglądu rogi. Mogą one towarzyszyć zarówno zmianom łagodnym skóry, jak i złośliwym, dlatego zawsze wymagają biopsji do zbadania ich podstawy. Ostateczną diagnozę stawia się dopiero po ich wycięciu i badaniu histopatologicznym.
- Mięczak zakaźny to guzek zapalny wywołany przez bardzo zakaźny wirus z grupy ospy. Często występuje u dzieci i przeważnie dotyczy skóry powiek. Jeśli mięczaki są liczne i pojawiają się u dorosłych, można podejrzewać u nich nabyte upośledzenie odporności. Mięczaki mają woskowy, półprzezroczysty wygląd, a w ich centrum widoczne jest zagłębienie, z którego po uciśnięciu wydobywa się treść przypominająca kaszkę. Umiejscowione w brzegu powieki mogą podtrzymywać przez długi czas stan zapalny spojówek i rogówki (zob. Zaczerwienienie oka [czerwone oko, zespół czerwonego oka] oraz Zapalenie spojówek).
- Prosaki to drobne, naskórkowe torbiele wypełnione masami łojowo-rogowymi (keratyną). Guzki te powstają spontanicznie lub w trakcie gojenia się zmian skórnych o charakterze pęcherzyków. Grudki te mają kolor od woskowobiałych do żółtych i średnicę 1–2 mm. Prosaki spotyka się bardzo często u noworodków.
- Naskórkowe torbiele wtrętowe (torbiele łojowe, kaszaki) powstają z zagłębienia mieszka włosowego i gruczołów łojowych samoistnie lub w wyniku urazu i rosną powoli. Są okrągłe i mają gładką powierzchnię, kolor cielisty i wielkość od kilku milimetrów do kilku centymetrów. Niekiedy w centrum widać otwór będący zaczopowanym kanałem włosa. Po wyciśnięciu lub pęknięciu może wydostać się z guzka kaszkowata zawartość.
- Torbiel mieszka włosowego występuje najczęściej (w 90% przypadków) na owłosionej skórze głowy, przy małżowinach usznych. W okolicach oczu torbiele mogą niekiedy występować między brwiami. U jednej czwartej chorych ulegają one zwapnieniu, tworząc twardy guz.
- Kępki żółte (żółtaki, xanthelasma) to charakterystyczne płaskie guzy o żółtym zabarwieniu występujące w okolicy kąta przyśrodkowego powieki dolnej i/lub górnej. Często są symetryczne i mogą zajmować wszystkie cztery powieki. Wykazują tendencję do powolnego wzrostu i zlewania się ze sobą. Kępki żółte sprawiają głównie problemy kosmetyczne. Mimo że guzki w badaniach histologicznych stanowią nagromadzenie makrofagów wypełnionych cholesterolem, ogólne stężenie cholesterolu u chorych jest zwykle prawidłowe. U części pacjentów może występować zwiększone stężenie lipidów w surowicy.
Guzki dnawe – leczenie
Rozpoznanie guzków dnawych opiera się na stwierdzeniu obecności kryształów w płynie stawowym i materiale histopatologicznym pobranym ze zmiany. Mogą być mylnie uznane za raka podstawnokomórkowego lub inny nowotwór (szczególnie gdy nie są zlokalizowane w stawie). Leczenie guzków dnawych opiera się w pierwszej kolejności na leczeniu dny moczanowej, która odpowiada za ich powstanie, a także towarzyszących jej często innych przypadłości, zwłaszcza cukrzycy i nadciśnienia tętniczego.
W terapii początkowo zastosowanie ma farmakoterapia opierająca się na lekach hamujących produkcję kwasu moczowego. Najczęściej używanym preparatem jest inhibitor oksydazy ksantynowej — allopurinol, stosowany w dawce dobowej do 300––400 mg/dobę. Dawkę leku należy dopasować do funkcji nerek i stężenia kwasu moczowego w surowicy. Lekiem nowej generacji, który zyskuje na popularności, jest febuksostat. Guzki dnawe mogą zostać dzięki niemu nawet całkowicie wchłonięte.
Pozytywne efekty przynosi rehabilitacja. Chorym zaleca się oszczędzanie miejsc dotkniętych guzkiem. Pomocna jest krioterapia i domowe ochładzanie bolących miejsc. Bardzo dobre efekty lecznicze przynosi kuracja cytrynowa. Kwas cytrynowy, wiążąc się z wapniem, tworzy sól, która po rozpuszczeniu pełni funkcję regulującą tkankę kostną i wpływa na przemianę materii.
Chorym zaleca się stosowanie diety ubogopurynowej oraz unikanie czynników ryzyka, w tym zwłaszcza alkoholu i niektórych leków moczopędnych. Dieta ta polega na ograniczeniu spożycia mięsa, podrobów, ryb, roślin strączkowych i używek. Dozwolone produkty to: mleko, masło, sery, ryż, kasze, owoce, cukier i miód. Nie należy też przygotowywać potraw smażonych, pieczonych i duszonych, a spożywać wyłącznie gotowane. Trzeba pamiętać o dużej podaży płynów, wynoszącej co najmniej 1,5 l dziennie, która zwiększa wytwarzanie moczu i wydalanie kwasu moczowego.