U nas zapłacisz kartą
Jak długo trwa czerwienienie się blizny?
Blizna jako wróg powięzi
Jako fizjoterapeuci, osteopaci i integratorzy strukturalni z kilkudziesięcioletnim doświadczeniem klinicznym, praktycznie każdego dnia pracujemy z bliznami. W poniższym artykule przedstawiamy jedynie wycinek naszej wiedzy. W o wiele szerszym zakresie (diagnostyka oraz klinika) zajmujemy się tym tematem podczas naszego kursu Masażu Tkanek Głębokich, do którego serdecznie zachęcamy wszystkich terapeutów (również studentów).
Blizna (łac. Cicatrix) zmiana skórna będąca najczęściej następstwem uszkodzenia skóry właściwej i zastąpieniem ubytku tkanką łączną włóknistą.
Gojenie ran jest procesem wykształconym w ciągu milionów lat rozwoju filogenetycznego człowieka. Żaden inny gatunek poza ludźmi nie ma zbliznowaceń. Jednak istotny jest fakt, że operacja przeprowadzona na dziecku w wieku płodowym nie powoduje wytworzenia się tkanki bliznowatej. Tworzenie się omawianej tkanki pierwotnie miało na celu szybką reakcję naprawczą w miejscu sączenia się krwi, aby uchronić człowieka przed drapieżnikami.
Tkanka bliznowata jest wynikiem urazu, operacji a także choroby. Ze względu na umiejscowienie blizny możemy podzielić na zewnętrzne i wewnętrzne. Jest to proces dynamiczny reaktywujący szereg reakcji biologicznych.
Objawowe blizny mogą powodować ból, swędzenie, problem ze snem, lęk i depresję. Najbardziej uciążliwe są blizny przerostowe, kiedy to uczucie swędzenia jest najbardziej odczuwalne. Często zdarza się, że blizna zaczyna powodować objawy bólowe dopiero po długim czasie od urazu. Gojenie się ran możemy podzielić na 4 fazy:
- Faza zapalna (od chwili zranienia do około 24h)
- Ograniczona faza zapalna (około 7dni)
- Faza gojenia (1-6 tygodni)
- Przebudowa (6 tygodni-2 lata)
Faza zapalna charakteryzuje się brakiem wytrzymałości na mechaniczne rozciąganie, wymaga zachowania szczególnej higieny w dbałości o ranę. W fazie gojenia dochodzi do wykształcania się większej wytrzymałości, jednak w dalszym ciągu występuje chaotyczny układ fibroblastów i kolagenu. Faza przebudowy odpowiada za wyrównanie włókien zgodnie z ich pierwotnym ułożeniem.
Tkanka bliznowata w sposób niezwykle istotny potrafi zaburzyć homeostazę układu mięśniowego, szkieletowego a także nerwowego, limfatycznego, oddechowego czy rozrodczego.
Jak przyspieszyć gojenie się blizny?
To, jak wygląda blizna, zależy od naszej staranności i czasu, jaki poświęcimy na jej pielęgnację. Ale kremy i maści to jeszcze nie wszystko.
- Nie zrywaj strupków powstających w czasie gojenia się rany – z czasem same odpadną. Ich zrywanie może prowadzić do zainfekowania skóry. Poza tym blizna może brzydko wyglądać.
- Po operacjach brzusznych lub cesarskim cięciu zadbaj o utrzymanie właściwej wagi, aby skóra nie musiała się nadmiernie rozciągać.
- Jeśli uraz powstał w miejscu o zwiększonym napięciu skóry (np. na łokciu, kolanie), nie ćwicz intensywnie, nie klękaj, nie zginaj mocno ręki, aby nie doprowadzić do "rozejścia" się blizny.
- Przez co najmniej rok chroń bliznę przed promieniami słonecznymi. Nie chodź też do solarium. Promieniowanie słoneczne pobudza odkładanie się kolagenu w bliźnie, a to może doprowadzić do powstania przerostów, dokuczliwego swędzenia, pieczenia i bólu. Blizna wystawiona na promieniowanie słoneczne może również stać się dużo ciemniejsza i bardziej widoczna.
Jak masować bliznę?
Wdrożenie – możliwie jak najwcześniej - terapii manualnej pomaga przeciwdziałać powikłaniom i dolegliwościom wynikającym z powstania blizn. Fachowo określa się ją jako mobilizacja blizny, czyli zbiór różnych technik, mających między innymi poprawić ruchomość blizny, usunąć ewentualne zrosty między nią a sąsiednimi tkankami. Pacjenci częściej używają potocznej nazwy i mówią, że to jest „masaż blizny”.
Zapewnienie odpowiedniej terapii manualnej przyczynia się do poprawy warunków gojenia się blizny. Na początku stosuje się bardzo delikatne techniki, więc pacjent nie odczuwa dyskomfortu i bólu. Metoda mobilizacji blizn dobierana jest przez fizjoterapeutę indywidualnie do konkretnego pacjenta.
Czym smarować blizny?
Obecnie na rynku dostępnych jest wiele preparatów, które wspomagają proces leczenia blizn. Można stosować środki z apteki, czyli różne maści na blizny i kremy na blizny, które najczęściej zawierają składniki (m.in. alantoinę, witaminę E, silikony czy ekstrakty roślinne) przyspieszające gojenie. Pomocne w tym są również żele lub plastry silikonowe.
Rodzaje blizn
Już z powyższego fragmentu widać, że rodzajów blizn może być bardzo dużo. Specjaliści rozróżniają je ze względu na wiek, wygląd oraz przyczynę.
W zależności od czasu, w którym powstała blizna, wyróżnia się:
- blizny niedojrzałe – często są zaczerwienione, mogą swędzieć lub boleć, są lekko wypukłe. Charakteryzują się zdezorganizowanym układem drobnych włókien kolagenowych, które w dalszych etapach gojenia zastępowane są przez grubsze i uporządkowane włókna,
- blizny dojrzałe – zazwyczaj powstają w ciągu dwóch lat, są płaskie, nieco jaśniejsze od skóry, nie powinny być bolesne ani powodować przykurczu, prawidłowo zagojona blizna dojrzała nie jest wypukła, w dotyku powinna być miękka i elastyczna.
W zależności od wyglądu blizny wyróżnić można:
- bliznę zanikową (atroficzną) – ma postać wgłębienia. Jest to spowodowane zaburzonym procesem gojenia przez zbyt mały poziom kolagenu. Tego typu blizny często powstają po zmianach trądzikowych, po ospie wietrznej lub w wyniku leczenia sterydami. Co ciekawe, bliznami zanikowymi są także rozstępy. Powstają w wyniku gojenia się tkanki łącznej po rozerwaniu włókien kolagenowych, co jest spowodowane rozciągnięciem się skóry, na przykład w konsekwencji przybrania na wadze czy w trakcie ciąży.
- bliznę przerostową – jest twarda, wypukła i zazwyczaj zaczerwieniona. To także konsekwencja nieprawidłowości w procesie gojenia się rany. Blizny przerostowe tworzą się dość szybko, mogą z czasem zmniejszać się, a nawet zanikać. Ale niektóre wykazują tendencje do dalszego rozrastania się poza obszar pierwotnej rany, co może znacznie pogarszać komfort życia osoby dotkniętej tą przypadłością.
- Keloidy (guzy łącznotkankowe, bliznowce) to efekt nieprawidłowego procesu gojenia się rany, a konkretnie nadmiaru włókien kolagenowych, w wyniku czego blizna nadmiernie się rozrasta. Bliznowce mają nieregularny, często podłużny kształt, są twarde i wypukłe, mają kolor czerwony lub sinoczerwony, a nawet fioletowy. Keloidy nie zanikają samoistnie i mogą odrastać nawet po interwencji chirurgicznej.
Blizna. Jak powstają blizny i jak im zapobiec?
Co to jest blizna? Blizna jest śladem po uszkodzeniu skóry. Większość blizn, które tworzą się po niewielkich i płytkich zranieniach, z czasem znika bez śladu. Ale są też takie blizny, które wymagają leczenia. Jak powstają blizny i jak można im zapobiec? Dlaczego blizny swędzą i czy można je opalać? Czy na bliźnie rosną włosy? Dermatolog rozwiewa wszelkie wątpliwości.
Spis treści
- Co decyduje o tym, jak wygląda blizna?
- Jak zapobiec bliznom?
- Etapy gojenia blizny. Jak powstaje blizna?
- Blizna - jak pielęgnować blizny?
- Jak przyspieszyć gojenie się blizny?
- Blizny - najczęściej zadawane pytania
Blizna to ślad po zranieniu skóry. Na niektóre blizny nie zwracamy uwagi, bo są niewielkie i mało widoczne. Bywają również także blizny, które stanowią problem nie tylko estetyczny, ale przede wszystkim zdrowotny.
Najmniej widoczne są zazwyczaj blizny po operacjach. Kłopotów przysparzają zaś blizny rozległe, nieprawidłowe – twarde, zgrubiałe, wykraczające nawet poza obszar zranienia.
Mogą powodować przykurcze, wywoływać ból i silny świąd. Na szczęście są różne środki i metody leczenia tego rodzaju blizn – im wcześniej się je zastosuje, tym ślady po zranieniu będą mniej widoczne.
Od czego zależy czas gojenia się blizny?
Najszybciej goją się rany nieduże i niepowikłane. Zwykłe skaleczenie będące skutkiem nieostrożnego posługiwania się nożem czy rozcięcie skóry na kolanie na skutek upadku zagoi się szybko (po kilku dniach) i prawdopodobnie nie pozostawi po sobie trwałego śladu.
Dobrze goją się też rany operacyjne, które wykonywane są przez specjalistów – to rany równe, gojące się przez rychłozrost, czyli najlepszy naturalny sposób gojenia się ran. Rana operacyjna wymaga założenia szwów, które zdejmuje się zazwyczaj po 7–10 dniach. Jednak sam proces ziarninowania i gojenia trwa dłużej, bo nawet 2–3 tygodnie. To dlatego, że rana operacyjna jest głębsza i nie dotyczy tylko przerwania ciągłości skóry, ale i tkanek położnych głębiej.
Najgorzej i najdłużej goją się rany szarpane, wymagające procesu ziarninowania, który jest dłuższy niż rychłozrost. Dłużej goją się też oparzenia – powierzchowne w ciągu 5–10 dni, ale te głębsze, 2 i 3 stopnia, nawet od 2 do 4 tygodni, są one obarczone konsekwencją tworzenia się blizn pooparzeniowych.
Trudne w gojeniu są też rany powikłane: każda infekcja przedłuża proces gojenia. Dlatego ważnym elementem wpływającym na długość trwania procesu gojenia się blizn ma właściwa pielęgnacja rany – jej dokładne oczyszczenie, stosowanie odpowiednich opatrunków zapewniających ranie właściwe środowisko (wilgotne i ciepłe), prawidłowe dbanie o ranę po zdjęciu szwów i dezynfekcja – czynniki te zapobiegają problemom i skracają czas powstawania blizny.
