U nas zapłacisz kartą
Jak rozjaśnić blizny - Skuteczne metody i porady
Czym jest blizna i jak powstaje? Etapy rozwoju blizn
Blizna to pozostałość po zagojonej ramię, którą stanowią nowe tkanki oraz włókna kolagenowe, które zastępują te, które uległy przerwaniu oraz uszkodzeniu. Proces prawidłowego gojenia ran i powstawania blizn opiera się na trzech etapach. Pierwszy z nich to faza zapalna, która trwa od dwóch do trzech dób. Drugi etap to proliferacyjna, która trwa kilka tygodni i wtedy właśnie mamy do czynienia z tworzeniem się nowego naskórka. Trzeci etap to faza remodelingu lub dojrzewania, kiedy to nowe włókna kolagenowe zastępują stare. Ostatni etap trwa aż do tego momentu, kiedy blizna przestaje się jakkolwiek zmieniać, czyli aż do dwóch lat.
Niektóre z blizn, mogą z czasem całkowicie zaniknąć - dzieje się tak w przypadku, kiedy rana była niewielka i bardzo powierzchowna. Istnieją trzy podstawowe rodzaje blizn (w rozróżnieniu ich wyglądu):
Blizny i ich rodzaje:
1. blizny keloidowe - inaczej zwane "bliznowcami", to blizny, które charakteryzuje wypukłość, są twarde i zwykle przybierają nieregularny kształt, bliznowce są wynikiem nieprawidłowego gojenia się rany, a właściwie można by to nazwać zbyt nadgorliwym gojeniem się - w efekcie czego powstaje zbyt wiele nowych włókien kolagenowych, które sprawiają, że blizna rozrasta się,
2. blizny przerostowe - podobnie jak blizna keloidowa jest wypukła oraz twarda, a do tego zwykle zaczerwieniona, co pocieszające, blizny te mogą nawet całkowicie zaniknąć wraz z upływającym czasem, jednakże jeśli nie będziesz mieć szczęścia, blizna przerostowa może nawet rozszerzyć się i zająć zdrowe tkanki skóry,
3. blizny zanikowe - można by je nazwać odwrotnością blizn keloidowych, gdyż powstają na skutek zaburzonego gojenia rany, które to z kolei spowodowane jest zbyt niskim poziomem kolagenu, przykładem blizny zanikowej są na przykład blizny potrądzikowe, blizny zanikowe to także rozstępy, które spowodowane są gwałtownym rozciągnięciem skóry, a co za tym idzie, rozerwaniu włókien kolagenowych.
Istnieje szereg zaleceń, których należy przestrzegać, aby zapewnić sobie prawidłowe gojenie się blizn:
- Nie należy zrywać strupków powstających w czasie gojenia się rany, ponieważ można tym samym zainfekować skórę i przedłużyć proces gojenia się rany.
- Utrzymanie właściwej wagi po operacjach brzusznych czy cesarskim cięciu uchroni skórę przed nadmiernym rozciąganiem się i rozchodzeniem się blizny.
- Powstanie przerostów o ciemnej barwie, pojawienie się swędzenia, pieczenia czy bólu może powodować ekspozycja blizny na słońce, czy wizyty w solarium. Przez co najmniej rok od nastąpienia urazu należy bezwzględnie unikać promieniowania słonecznego, ponieważ pobudza ono odkładanie się kolagenu w bliźnie i skutkuje nieprawidłowościami w procesie gojenia.
- rodzaju urazu,
- miejsca na ciele, w jakim została uszkodzona,
- od tego, czy człowiek ma indywidualne skłonności do bliznowacenia.
W początkowym stadium gojenia, każda blizna ma barwę różowawą, z czasem następuje rozjaśnianie blizn, do koloru przypominającego kolor skóry. Należy zaznaczyć, że blizna nigdy nie osiągnie identycznego koloru jak zdrowa skóra, ponieważ w jej tkankach nie znajduje się pigment nadający koloryt właściwy dla danej karnacji skóry.
Blizny powstałe wskutek ingerencji chirurgicznej i przecięcia tkanki skalpelem wzdłuż linii prostej, zgodnie z naturalnymi bruzdami lub fałdami skóry są najmniej widoczne, co nie oznacza, że w tych miejscach nie następują też komplikacje związane z gojeniem się blizny.
Blizny płaszczyznowe, czyli te o nierównej powierzchni, są najbardziej widoczne i przyjmują w początkowej fazie gojenia kolor czerwony, różowy lub sinawy. Urazem, który może spowodować utworzenie się takiej blizny jest np. oparzenie czy zmiażdżenie części ciała.
Jak przyspieszyć gojenie się blizny?
To, jak wygląda blizna, zależy od naszej staranności i czasu, jaki poświęcimy na jej pielęgnację. Ale kremy i maści to jeszcze nie wszystko.
- Nie zrywaj strupków powstających w czasie gojenia się rany – z czasem same odpadną. Ich zrywanie może prowadzić do zainfekowania skóry. Poza tym blizna może brzydko wyglądać.
- Po operacjach brzusznych lub cesarskim cięciu zadbaj o utrzymanie właściwej wagi, aby skóra nie musiała się nadmiernie rozciągać.
- Jeśli uraz powstał w miejscu o zwiększonym napięciu skóry (np. na łokciu, kolanie), nie ćwicz intensywnie, nie klękaj, nie zginaj mocno ręki, aby nie doprowadzić do "rozejścia" się blizny.
- Przez co najmniej rok chroń bliznę przed promieniami słonecznymi. Nie chodź też do solarium. Promieniowanie słoneczne pobudza odkładanie się kolagenu w bliźnie, a to może doprowadzić do powstania przerostów, dokuczliwego swędzenia, pieczenia i bólu. Blizna wystawiona na promieniowanie słoneczne może również stać się dużo ciemniejsza i bardziej widoczna.
Jak masować bliznę?
Wdrożenie – możliwie jak najwcześniej - terapii manualnej pomaga przeciwdziałać powikłaniom i dolegliwościom wynikającym z powstania blizn. Fachowo określa się ją jako mobilizacja blizny, czyli zbiór różnych technik, mających między innymi poprawić ruchomość blizny, usunąć ewentualne zrosty między nią a sąsiednimi tkankami. Pacjenci częściej używają potocznej nazwy i mówią, że to jest „masaż blizny”.
Zapewnienie odpowiedniej terapii manualnej przyczynia się do poprawy warunków gojenia się blizny. Na początku stosuje się bardzo delikatne techniki, więc pacjent nie odczuwa dyskomfortu i bólu. Metoda mobilizacji blizn dobierana jest przez fizjoterapeutę indywidualnie do konkretnego pacjenta.
Czym smarować blizny?
Obecnie na rynku dostępnych jest wiele preparatów, które wspomagają proces leczenia blizn. Można stosować środki z apteki, czyli różne maści na blizny i kremy na blizny, które najczęściej zawierają składniki (m.in. alantoinę, witaminę E, silikony czy ekstrakty roślinne) przyspieszające gojenie. Pomocne w tym są również żele lub plastry silikonowe.
Etapy gojenia blizny. Jak powstaje blizna?
Tworzenie blizny jest naturalnym procesem gojenia się ciała. Uszkodzoną skórę zastępuje tkanka łączna. Gojenie się rany przebiega w 4 fazach.
- Faza zapalna rozpoczyna się już w chwili zranienia. W ciągu 24–48 godzin dochodzi do przekrwienia tkanki i zwiększenia przepuszczalności naczyń włosowatych. Rana wypełnia się skrzepem krwi, który jest biologicznym opatrunkiem – chroni ranę przed odwodnieniem i drobnoustrojami chorobotwórczymi. Na brzegach rany gromadzi się włóknik, który jest rusztowaniem dla powstającego na ranie strupa.
- Ograniczona faza zapalna to etap, w którym rana się oczyszcza. Napływają do niej komórki żerne (makrofagi), które usuwają te obumarłe. Do rany wnikają naczynia krwionośne, na co organizm potrzebuje ok. 7 dni.
- Faza gojenia to czas, w którym fibroblasty, czyli komórki tkanki łącznej, intensywnie wytwarzają kolagen podtrzymujący powstającą bliznę. Komórki tkanki łącznej mnożą się, a nad nimi powstaje nabłonek. Dochodzi do równowagi między ilością kolagenu produkowanego przez organizm a tego, który jest rozkładany i usuwany. Warto wiedzieć, że na prawidłowy proces gojenia wpływa prawidłowe oczyszczenie i dezynfekcja rany. A prawidłowy proces gojenia ogranicza ryzyko widocznej blizny.
- Faza przebudowy blizny zazwyczaj trwa od kilku miesięcy do nawet ponad roku.
