U nas zapłacisz kartą
Objawy raka skóry - Jak je rozpoznać i reagować
Rak skóry – rokowania
Jeśli chodzi o raka podstawnokomórkowego, to udaje się wyleczyć około 95 proc. przypadków. Najgorsze są rokowania w przypadku zmian na prąciu, wargach, sromie i w obrębie jamy ustnej. Zdecydowanie najtrudniej wyleczyć nowotwór, który daje przerzuty i często wraca po pozornym wyleczeniu. Z tego względu bardzo ważne jest badanie skóry co trzy lata w przypadku osób przed 40. rokiem życia i co roku u osób po 40. roku życia.
W przypadku nowotworów skóry najważniejsza jest więc profilaktyka oraz unikanie nadmiernej ekspozycji na promieniowanie słoneczne. Pacjenci po zakończeniu leczenia zwykle poddawani są kontrolom co około 3, a potem 6 miesięcy. Oprócz obserwacji ważną rolę pełni ocena węzłów chłonnych.
Nasze teksty zawsze konsultujemy z najlepszymi specjalistami
Jak wygląda rak skóry? Objawy i leczenie nowotworu skóry
Rak skóry może przybierać zarówno postać guzka, plamy, jak i owrzodzenia. Część z raków skóry rośnie powoli i jest stosunkowo niegroźna, inne z kolei w krótkim czasie mogą doprowadzić do śmierci pacjenta. Jakie objawy raka skóry powinny więc budzić zaniepokojenie? Jakie są możliwości leczenia nowotworu skóry?
Nowotwory skóry (raki skóry) stanowią około 10% spośród wszystkich nowotworów złośliwych rozpoznawanych u ludzi [1]. Ten typ schorzeń nowotworowych pojawia się głównie u osób w wieku podeszłym, dodatkowo zwiększonym ryzykiem zachorowania na raka skóry obarczone są osoby o szczególnie jasnej karnacji.
Wyróżnia się co najmniej kilka przyczyn raka skóry . Za podstawowy czynnik odpowiadający za pojawianie się tych schorzeń uznawana jest ekspozycja skóry na działanie promieniowania ultrafioletowego. Rzeczywiście, zbyt częste wystawianie skóry na słońce zdecydowanie może sprzyjać nowotworom skóry , jednakże istnieją również i inne czynniki, które sprzyjają ich pojawianiu się. Do takich czynników ryzyka raka skóry zaliczane są m.in. obciążenia rodzinne (czyli sytuacje, gdzie w rodzinie danego człowieka ktoś już wcześniej chorował na jakiś nowotwór skóry), ale i osłabienie odporności organizmu (wynikające zarówno ze stosowania leków o działaniu immunopresyjnym, jak i związane ze schorzeniami, w których przebiegu dochodzi do upośledzenia czynności układu odpornościowego – tak bywa np. w przypadku AIDS). Obarczone zwiększonym ryzykiem wystąpienia nowotworu skóry są również osoby, które posiadają na swojej skórze dużą ilość znamion barwnikowych.
Najczęściej wyróżniane są dwa raki skóry: rak podstawnokomórkowy (którego nazwa wzięła się stąd, że rozwija się on z komórek warstwy podstawnej naskórka) oraz rak kolczystokomórkowy (wywodzący się z komórek kolczystych naskórka). Pierwszy z nich jest nowotworem złośliwym skóry, który pojawia się przede wszystkim u osób w podeszłym wieku. Rak podstawnokomórkowy skóry zwykle przybiera postać guzka o różnym zabarwieniu (może on mieć barwę cielistą, czerwonawą jak i perłową), typowo obserwuje się go w obrębie twarzy. Ten rodzaj raka skóry rzeczywiście jest złośliwy, jednakże zasadniczo w jego przypadku nie obserwuje się przerzutów – rak podstawnokomórkowy ma za to tendencję do wieloletniego i powolnego naciekania tkanek, w okolicy których się rozwija.
Czerniak skóry
Czerniak może rozwinąć się w obrębie istniejących zmian barwnikowych, które wystawiane są na działanie promieniowania słonecznego, jednak komórki nowotworowe mogą pojawić się również w obrębie zdrowej skóry. Dość szybko nacieka w głębsze warstwy skóry, powodując przerzuty np. do kości i węzłów chłonnych.
W przypadku czerniaka najczęściej mamy do czynienia ze zmieniającą swój kształt plamą lub nieregularnym, przyrastającym na boki i ku górze pieprzykiem. Czerniak nie musi mieć bardzo ciemnego koloru – mogą na niego wskazywać zmiany o różnej barwie np. jasnobeżowe plamy, brązowe pieprzyki, a także fioletowa lub czarna narośl na skórze, która początkowo może przypominać krwiak. Czerniak nie pojawia się z dnia na dzień, jednak dość szybko daje przerzuty, dlatego osoby, których skóra pokryta jest znamionami barwnikowymi, powinny poddawać się badaniom diagnostycznym. W przypadku czerniaka stosowana jest tzw. skala ABCDE, która pomaga samodzielnie wykryć znamiona mogące wskazywać na czerniaka. Uwzględnia ona charakterystyczne cechy czerniaka, czyli:
- A – asymetryczny kształt zmiany skórnej,
- B – poszarpane, nierówne brzegi zmiany skórnej,
- C – ciemny kolor zmiany skórnej, kolor niejednolity,
- D – duży rozmiar zmiany skórnej – diagnostyce w kierunku czerniaka powinny zostać poddane wszystkie znamiona, których wielkość przekracza 6 mm,
- E – ewolucja zmiany skórnej.
Choć czerniak kojarzony jest przede wszystkim z ciemnym kolorem, to może zostać zdiagnozowana także postać pozbawiona barwnika. Zdarza się, że na czerniaka skóry wskazuje nagłe odbarwienie się pieprzyka lub pojawienie się na skórze zmiany np. guzka, który nie różni się od niej kolorem.
Rak neuroendokrynny Merkla
Zmiany w obrębie znamienia budzące niepokój - bo sugerujące czerniaka - określa się skrótem ABCD, gdzie: A to asymetria, zmiana kształtu znamienia z okrągłego na niesymetryczne, B to brzegi nierówne lub postrzępione, C to kolor (od ang. colour), czyli zmiana zabarwienia, np. ściemnienie, rozjaśnienie lub różne zabarwienie na jednym znamieniu, D to rozmiar (od ang. diameter) – każde znamię o średnicy większej niż 6 mm powinno być dokładnie zbadane
Mięsak Kaposiego - jako nowotwór pochodzenia naczyniowego szerzący się w obrębie skóry objawia się obecnością niebolesnych, rosnących guzków (lub zlewnych plam lub nacieczeń) najczęściej w okolicach podudzia lub na stopach (stanowią one tak zwaną postać zapalną – charakterystyczną dla początku choroby skóry). Po pewnym czasie zmiany te zlewają się w większe formy, tworząc fioletowe lub ciemnoczerwone plamy (postać naczyniakowa) by w końcu stwardnieć i zgrubieć (postać guzowata – ostatnia faza rozwoju mięsaka Kaposiego). Guzom potrafią towarzyszyć owrzodzenia i krwotoki, utrata masy ciała, gorączka i pocenie się. Choroba zwykle atakuje obie kończyny (niekoniecznie na raz), a z czasem potrafi zająć również narządy płciowe, uda, twarz, tułów lub nawet organy wewnętrzne.
Rak skóry – czym jest
Rak skóry to niekontrolowany rozrost nieprawidłowych komórek tkanki nabłonkowej. To jeden z najczęściej występujących nowotworów u ludzi. Częstotliwość jego występowania rośnie z wiekiem populacji, a to dlatego, że rak ten powstaje zazwyczaj z powodu nadmiernej i długotrwałej ekspozycji na promienie słoneczne. Raki skóry szczególnie często występują u osób rasy kaukaskiej – ok. 20 proc. Wystąpienie nowotworu skóry zazwyczaj poprzedzają zmiany przedrakowe, jakie mogą utrzymywać się przez wiele lat.
Głównym objawem nowotworu skóry jest oczywiście zmiana na skórze. W większości przypadków nowotwór złośliwy skóry pojawia się w miejscach narażonych na promieniowanie słoneczne (twarz, skóra głowy, dłonie). Najczęściej diagnozowany jest rak podstawnokomórkowy skóry, który daje charakterystyczne zmiany. Zwykle lekarz za pomocą dermatoskopu z łatwością może go zdiagnozować.
Nowotwór skóry może dawać także inne objawy, np. krwawienie lub szybkie powiększanie się pieprzyków. W takiej sytuacji najczęściej diagnozowany jest czerniak, który wywodzi się z komórek nabłonkowych. Czerniak skóry daje dosyć widoczne objawy w miejscach, gdzie istniały już pieprzyki lub w innych miejscach na skórze. Wśród pozostałych objawów raka skóry wymienia się także swędzenie, zgrubienia i zmiany zabarwienia lub kształtu w obrębie zmian skórnych.
W tym, jak rozpoznać raka skóry, znaczącą rolę odgrywa dokładna diagnostyka, a także sprawdzanie każdej nowej zmiany na skórze. Choroby nowotworowe skóry najczęściej powstają w wyniku nadmiernego przebywania na słońcu i opalania się, dlatego najlepszym sposobem na zmniejszenie ryzyka ich pojawienia się jest używanie kremów z filtrem i unikanie opalania, zwłaszcza w godzinach największego nasłonecznienia. Nowotworowi skóry sprzyja także jasna karnacja oraz korzystanie z solarium. Właściwie każdy rodzaj raka skóry może pojawić się także u osób mających skłonności genetyczne.
