Wszystko, co musisz wiedzieć o kontaktowym zapaleniu skóry dłoni

Kontaktowe zapalenie skóry – leczenie

Leczenie kontaktowego zapalenia skóry opiera się przede wszystkim na eliminacji czynnika drażniącego. W łagodzeniu objawów zastosowanie ma farmakoterapia. Choremu zaleca się kortykosteroidy – prednizon, hydrokortyzon. Zmniejszenie świądu i pieczenia przyniosą środki przeciwhistaminowe. W niektórych przypadkach niezbędne jest podanie leków immunosupresyjnych obniżających aktywność układu odpornościowego. Przy zakażeniach wtórnych konieczna jest antybiotykoterapia. Do leczenia wyprysku alergicznego stosuje się odczulanie. Sięgnąć można po środki o działaniu przeciwobrzękowym i odkażającym, jak okłady z 3% kwasu bornego czy kąpiele w słabym roztworze nadmanganianu potasu. Niekiedy konieczne jest wykorzystanie działania złuszczającego, które wykazuje 5–10% kwas salicylowy na podłożu parafinowym i mocznik w stężeniu 5–10% na podłożu lipofilnego kremu czy maści. Zobacz także: Testy alergiczne z krwi ogólne i specyficzne: potwierdzanie alergii i wykrywanie alergenów

Kontaktowe zapalenie skóry leczy się też domowo. Warto chronić zmiany skórne specjalistyczną odzieżą. Zastosowanie ma tutaj dermasilk, czyli bielizna i odzież lecznicza z modyfikowanej przędzy jedwabnej. Podczas pracy ze środkami chemicznymi stosować należy odzież ochronną. Do pielęgnacji ciała zaleca się używanie łagodnych kosmetyków dla alergików. Dodatkowo należy stosować emolienty celem nawilżenia skóry i wzmocnienia naturalnej bariery ochronnej – sebum. Na zmiany pęcherzykowe z wysiękiem stosuje się okłady ściągające wody z 0,9% roztworem soli fizjologicznej, które wysuszają skórę i łagodzą świąd. Niwelują go też miejscowo stosowane okłady z mentolu kamfory czy tartych ziemniaków. Zabiegi na bazie miodu manuka działają przeciwbakteryjnie, przeciwzapalnie i oczyszczająco. Okłady z naparu z nagietka lub gwiazdnicy pospolitej łagodzą zapalenie skóry i dokuczliwe swędzenie. Przemywanie zmian skórnych wywarem po gotowaniu marchwi przyspieszy gojenie i regenerację skóry.

Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry a kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia

Kontaktowe zapalenie skóry jest jedną z najczęstszych dermatoz. Obejmuje wszystkie niepożądane reakcje skórne wywołane bezpośrednim kontaktem czynników zewnątrzpochodnych z powierzchnią skóry i błon śluzowych. Wyprysk kontaktowy alergiczny wywołują związki chemiczne o małej masie cząsteczkowej posiadające potencjał alergizujący. Najczęstszymi czynnikami odpowiadającymi za kontaktowe zapalenie skóry na tle alergicznym są: chrom (cement, beton, barwniki), nikiel, kobalt, formaldehyd, terpentyna. Pierwszy kontakt z czynnikiem drażniącym nie wywołuje objawów skórnych. Najpierw musi wytworzyć się stan nadwrażliwości na daną substancję. Przy ponownym zetknięciu z alergenem uruchamia się reakcja uczulonego układu odpornościowego i dochodzi do wyprysku alergicznego. Odrębne schorzenie stanowi kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia, w którym odpowiedź skóry na bodźce zewnętrzne występuje bez pośrednictwa układu immunologicznego. Nie ma nic wspólnego z nadwrażliwością na dany antygen. Niska temperatura i wilgotność powietrza sprzyjają rozwojowi schorzenia. Kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia to miejscowa reakcja zapalna i uszkodzenie skóry, za które odpowiada jednorazowa albo powtarzająca ekspozycja na bodźce fizyczne (ciśnienie, tarcie, wibracja), substancje chemiczne zawarte w głównie kosmetykach i detergentach lub czynniki powietrznopochodne (pyły, gazy, pary). Z powodu dużego podobieństwa obrazu klinicznego obie jednostki chorobowe są często ze sobą mylone. Dlatego do prawidłowego postawienia rozpoznania niezbędne jest przeprowadzenie szczegółowej diagnostyki. Wykonywane są próby ekspozycji i eliminacji z podejrzanymi czynnikami przyczynowymi, posiewy bakteryjne, biopsja skóry, testy skórne, badania krwi i oznaczenie poziomu przeciwciał IgE. Podstawową metodą służącą do rozpoznawania wyprysku kontaktowego są próby płatkowe, na temat których szeroko pisze dr hab. n. med. Radosław Śpiewak.

Kontaktowe zapalenie skóry (wyprysk kontaktowy) - leczenie

Zasadnicze znaczenie ma wyeliminowanie kontaktu z alergenem lub czynnikiem drażniącym.

Podstawę leczenia przeciwzapalnego kontaktowego zapalenia skóry alergicznego i z podrażnienia stanowią glikokortykosteroidy stosowane miejscowo (np. w maści, kremie) zazwyczaj od kilku do kilkunastu dni. Bardzo suche zmiany na dłoniach lub stopach w ostrym okresie zapalenia mogą wymagać stosowania glikokortykosteroidów pod opatrunkiem. Czasem lekarz może zalecić także stosowanie glikokortykosteroidów doustnie w ciężkich przypadkach ostrego zapalenia lub w przypadku zajęcia dużej powierzchni skóry.

W ostrym zapaleniu z pęcherzykami i wysiękiem (zbieraniem się płynu) oprócz glikokortykosteroidów stosuje się okłady ściągające – z samej wody, z 0,9-procentowym roztworem NaCl lub z octanowinianem glinu. Okłady wysuszają skórę i łagodzą świąd. Stosuje się je kilka razy dziennie – wilgotną bawełnianą tkaninę nakłada się na skórę i zmienia 1–4 razy co 15–30 min.

W przypadku przewlekłego zapalenia i pogrubienia i szorstkości skóry w następstwie zapalenia, szczególnie w kontaktowym zapaleniu skory z podrażnienia, skuteczne są środki nawilżające z dużą zawartością tłuszczów, środki keratolityczne, czyli rozpuszczające zrogowaciałą warstwę naskórka (kremy zawierające polidokanol i mocznik) oraz wazelina.

Świąd można opanować, stosując doustnie leki przeciwhistaminowe lub leki przeciwświądowe (mentol 0,1–2%, kamfora 0,1–3%) miejscowo.

Fototerapię UVA lub UVB, czyli naświetlanie zmian, lekarz może zalecić u chorych, u których inne sposoby leczenia okazały się nieskuteczne albo są przeciwwskazane. Chorzy narażeni na alergeny zawodowe, którzy nie mogą stosować rękawic lub kremów ochronnych, mogą odnieść korzyść z przewlekłego stosowania fototerapii.

W fotoalergicznym i fototoksycznym kontaktowym zapaleniu skóry stosuje się preparaty zawierające filtry promieniowania UVB i UVA.

---

skóry