U nas zapłacisz kartą
Wszystko, co musisz wiedzieć o kontaktowym zapaleniu skóry dłoni
Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry a kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia
Kontaktowe zapalenie skóry jest jedną z najczęstszych dermatoz. Obejmuje wszystkie niepożądane reakcje skórne wywołane bezpośrednim kontaktem czynników zewnątrzpochodnych z powierzchnią skóry i błon śluzowych. Wyprysk kontaktowy alergiczny wywołują związki chemiczne o małej masie cząsteczkowej posiadające potencjał alergizujący. Najczęstszymi czynnikami odpowiadającymi za kontaktowe zapalenie skóry na tle alergicznym są: chrom (cement, beton, barwniki), nikiel, kobalt, formaldehyd, terpentyna. Pierwszy kontakt z czynnikiem drażniącym nie wywołuje objawów skórnych. Najpierw musi wytworzyć się stan nadwrażliwości na daną substancję. Przy ponownym zetknięciu z alergenem uruchamia się reakcja uczulonego układu odpornościowego i dochodzi do wyprysku alergicznego. Odrębne schorzenie stanowi kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia, w którym odpowiedź skóry na bodźce zewnętrzne występuje bez pośrednictwa układu immunologicznego. Nie ma nic wspólnego z nadwrażliwością na dany antygen. Niska temperatura i wilgotność powietrza sprzyjają rozwojowi schorzenia. Kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia to miejscowa reakcja zapalna i uszkodzenie skóry, za które odpowiada jednorazowa albo powtarzająca ekspozycja na bodźce fizyczne (ciśnienie, tarcie, wibracja), substancje chemiczne zawarte w głównie kosmetykach i detergentach lub czynniki powietrznopochodne (pyły, gazy, pary). Z powodu dużego podobieństwa obrazu klinicznego obie jednostki chorobowe są często ze sobą mylone. Dlatego do prawidłowego postawienia rozpoznania niezbędne jest przeprowadzenie szczegółowej diagnostyki. Wykonywane są próby ekspozycji i eliminacji z podejrzanymi czynnikami przyczynowymi, posiewy bakteryjne, biopsja skóry, testy skórne, badania krwi i oznaczenie poziomu przeciwciał IgE. Podstawową metodą służącą do rozpoznawania wyprysku kontaktowego są próby płatkowe, na temat których szeroko pisze dr hab. n. med. Radosław Śpiewak.
Objawy kontaktowego zapalenia skóry. Jak wygląda wyprysk kontaktowy?
Objawy kontaktowego zapalenia skóry (wywołanego kontaktem z alergenem lub substancją drażniącą) są charakterystyczne i podobne niezależnie od rodzaju alergenu lub drażniącej substancji.
Mogą różnić się w zależności od indywidualnej reakcji skóry oraz rodzaju substancji, z którą doszło do kontaktu. Reakcja może być miejscowa lub rozprzestrzeniać się na większe obszary skóry w zależności od stopnia wrażliwości.
Do typowych objawów wyprysku kontaktowego należą:
- wysypka o charakterze rumieniowo-obrzękowym,
- swędzenie i zaczerwienienie skóry, szczególnie w miejscu, które miało kontakt z alergenem lub drażniącym czynnikiem,
- bolesne pękanie skóry.
W przypadkach przewlekłych kontaktowe zapalenie skóry może wywoływać:
- pęcherzyki lub pęcherze wypełnione płynem,
- nadżerki,
- nadmierne rogowacenie (złuszczanie) skóry,
- zliszajowacenie, czyli pogrubienie warstwy naskórka.
Nasilenie objawów może być różne, a one same mogą pojawić się na każdej części skóry – od kilku godzin do ok. 10 dni po ekspozycji na substancje drażniące.
Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry – leczenie domowe
Gdy w wyniku alergii dochodzi do powstania wyprysku kontaktowego, leczenie domowe nie zastąpi leków przeciwhistaminowych i przeciwzapalnych, ale jest w stanie przyspieszyć gojenie się skóry. Do najskuteczniejszych domowych metod radzenia sobie z wypryskiem kontaktowym należy robienie okładów z miąższu aloesu, które pozwalają złagodzić pieczenie i świąd oraz zredukować zaczerwienienie skóry. Doraźnie można też smarować obszar objęty wypryskiem naturalnym olejem, np. z wiesiołka wykazującego silne właściwości nawilżające. Olej z wiesiołka sprawia, że woda zatrzymuje się w skórze, dzięki czemu szybciej znika podrażnienie.
W przypadku kontaktowego zapalenia skóry z podrażnienia w procesie leczniczym najważniejsze jest ograniczenie lub wyeliminowanie jakiegokolwiek kontaktu z czynnikami drażniącymi – zarówno w miejscu pracy, jak i w domu. Leczenie wyprysku kontaktowego ma dwa cele: zażegnanie stanu zapalnego i stworzenie warunków do naturalnej odbudowy naskórka.
Kluczową rolę odgrywają tutaj preparaty do stosowania miejscowego. Tak samo jak przy alergii kontaktowej, lekami pierwszego rzutu są środki przeciwzapalne (kortykosteroidy), a jako leczenie wspomagające stosuje się fototerapię UVB.
Kiedy dojdzie do zapalenia kontaktowego skóry z podrażnienia, równolegle z lekami wygaszającymi stan zapalny najlepiej używać preparatów pielęgnacyjnych, które wspomagają regenerację bariery naskórkowej (z mocznikiem, kwasem mlekowym, gliceryną, pyrolidonowym kwasem karboksylowym oraz lipidami: wazeliną, ceramidami, kwasem linolenowym).
e -Konsultacja z Receptą Online Kontaktowe zapalenie skóryWypełnij formularz medyczny, aby
rozpocząć e-konsultację lekarską
bez wychodzenia z domu.
Zapobieganie wypryskowi kontaktowemu
Najlepszym sposobem zapobiegania wypryskowi kontaktowemu jest unikanie kontaktu z alergenami i substancjami wywołującymi reakcję drażniącą. Osoby szczególnie narażone (z uwagi na wykonywany zawód oraz częsty kontakt z alergenami i substancjami drażniącymi) powinny stosować środki ochrony osobistej, na przykład rękawice czy odpowiednią odzież ochronną.
W pielęgnacji skóry z wypryskiem kontaktowym kluczowe jest stosowanie odpowiednich kosmetyków i unikanie tych zawierających potencjalnie drażniące substancje, takich jak konserwanty, sztuczne barwniki, substancje zapachowe i alkohol etylowy. Polecane na zapalenie kontaktowe są tzw. dermokosmetyki, zawierające substancje pozytywnie wpływające na kondycję skóry.
Kontaktowe zapalenie skóry (wyprysk kontaktowy) - objawy
Charakterystycznym objawem wyprysku kontaktowego jest silny świąd skóry, na powierzchni której tworzy się zaczerwienienie, łuszczące się grudki oraz pęcherzyki. Ważne jest to, że zmiany tworzą się w miejscu kontaktu z np. tkaniną czy tworzywem zawierającym uczulające chorego czynniki (np. pod paskiem czy biżuterią u chorego uczulonego na nikiel, na rękach u sprzątaczki używającej środków czyszczących, na policzkach w miejscu, na który nałożono kosmetyk, który uczulił chorego pod wpływem opalania). Czasem zmiany występują jednak na całej powierzchni ciała. Chorzy na KZS z podrażnienia mogą odczuwać parzący ból lub pieczenie, zwłaszcza w razie kontaktu z substancją silnie drażniącą.
Skóra staje się pogrubiała, bardzo sucha, łuszczy się, wyraźnie zaznaczają się jej naturalne bruzdy (np. na nadgarstkach skóra może przypominać korę drzewa), skóra na dłoniach podeszwach niekiedy pęka powodując ból.
