Kod ICD-10 dla Kontaktowego Zapalenia Skóry

Kontaktowe zapalenie skóry (wyprysk kontaktowy) – przyczyny

1. Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry
   • nikiel, np. biżuteria, wykończenia odzieży (zamki, guziki), okulary
   • chrom (metale, cement, skóra garbowana)
   • kobalt (metale, cement)
   • formaldehyd (odzież, lakier do paznokci, tworzywa sztuczne)
   • substancje zapachowe (perfumy, olejki eteryczne, kosmetyki)
   • balsam peruwiański (perfumy)
   • konserwanty (podłoże leków stosowanych miejscowo, kosmetyki)
   • przyśpieszacze wulkanizacji i przeciwutleniacze gumy (rękawiczki lateksowe, bielizna, buty, lycra, oleje techniczne)
   • leki (neomycyna, benzokaina)
   • barwniki (farby do włosów i tkanin)
   • kalafonia (kleje, papier, pokosty)
   • lanolina (kremy)
   • monomery akrylu (cement ortopedyczny).
     Czynniki ryzyka rozwoju alergicznego kontaktowego zapalenie skóry nie są znane, ale wydaje się, że duże znaczenie ma predyspozycja genetyczna.
2. Kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia
   Powstaje w wyniku kontaktu skóry ze stężoną substancją drażniącą (np. silne kwasy albo zasady, wybielacze) albo w wyniku przewlekłego działania mniej stężonej substancji powodującej wysuszenie skóry i uszkodzenie naskórka.
   Substancje drażniące:
   • mydła i detergenty
   • alkohole i środki odkażające
   • kwasy i ługi
   • rozpuszczalniki organiczne, smary, oleje techniczne, benzyna, olej napędowy
   • żywice i kleje
   • farby, tusze i werniksy
   • cement, beton, gips
   • środki owadobójcze i grzybobójcze
   • nawozy sztuczne
   • włókna szklane.
3. Fotoalergiczne lub fototoksyczne kontaktowe zapalenie skóry
   Przyczyny fototoksycznego kontaktowego zapalenie skóry, to np. dziegieć, furokumaryny (np. psolareny stosowane leczniczo lub zawarte w owocach, zwłaszcza w limonkach i jarzynach), czerwień bengalska (stosowana w okulistyce), niesteroidowe leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, pochodne kwasu propionowego (np. ibuprofen).
   Przyczyny fotoalergicznego kontaktowego zapalenia skóry, to np. kosmetyki z filtrem UV, substancje zapachowe, środki odkażające, leki przeciwgrzybicze.

Jakie są metody leczenia wyprysku potnicowego?

Wyprysk potnicowy to choroba trudno poddająca się leczeniu. Najczęściej leczenie rozpoczyna się od stosowania silnie działających miejscowo glikokortykosteroidów. Doustne leki przeciwhistaminowe pomagają zmniejszyć świąd. W często nawracającej chorobie opcję terapeutyczną stanowi fototerapia PUVA. W przypadku stwierdzenia grzybicy stóp lub innych czynników przyczynowych należy wdrożyć odpowiednie leczenie.

Wyprysk potnicowy to choroba, w której alergeny mogą być zarówno pochodzenia zewnętrznego, jak i wewnętrznego. Nikiel, kobalt i niektóre leki mogą powodować wystąpienie lub zaostrzenie zmian, więc unikanie ekspozycji na nie może zapobiec rozwojowi wyprysku potnicowego. Niemniej w większości przypadków trudno wykryć czynnik przyczynowy i profilaktyka nie jest możliwa. W przypadku odczynów na zakażenia grzybicze zmiany w obrębie dłoni cofają się po wyleczeniu grzybicy stóp.

Zobacz także

Wyprysk pieniążkowaty Wyprysk pieniążkowaty jest szczególną odmianą wyprysku kontaktowego. W części przypadków zmiany chorobowe związane są z nadwrażliwością komórkową na alergeny bakteryjne, zwłaszcza paciorkowcowe. Do czynników zaostrzających zmiany skórne należą nadmierne kąpiele i stosowanie wysuszających mydeł.

Objawy chorób skóry (wykwity skórne) Wykwity skórne to zmiany na skórze, które są objawami chorób skóry. W poszczególnych chorobach wykwity mają charakterystyczny wygląd – kolor, kształt, postać, lokalizację i na tej podstawie dermatolog zwykle jest w stanie ustalić rozpoznanie. Zmiany skórne się mogą zmieniać w czasie oraz ustępować z pozostawieniem blizny lub bez niej. Do wykwitów należą: plama, grudka, guzek, guz, pęcherzyk, pęcherz, krosta, bąbel, a także nadżerka, przeczos, pęknięcie i rozpadlina, łuska, strup, owrzodzenie oraz blizna.

Kontaktowe zapalenie skóry (wyprysk kontaktowy) - leczenie

Zasadnicze znaczenie ma wyeliminowanie kontaktu z alergenem lub czynnikiem drażniącym.

Podstawę leczenia przeciwzapalnego kontaktowego zapalenia skóry alergicznego i z podrażnienia stanowią glikokortykosteroidy stosowane miejscowo (np. w maści, kremie) zazwyczaj od kilku do kilkunastu dni. Bardzo suche zmiany na dłoniach lub stopach w ostrym okresie zapalenia mogą wymagać stosowania glikokortykosteroidów pod opatrunkiem. Czasem lekarz może zalecić także stosowanie glikokortykosteroidów doustnie w ciężkich przypadkach ostrego zapalenia lub w przypadku zajęcia dużej powierzchni skóry.

W ostrym zapaleniu z pęcherzykami i wysiękiem (zbieraniem się płynu) oprócz glikokortykosteroidów stosuje się okłady ściągające – z samej wody, z 0,9-procentowym roztworem NaCl lub z octanowinianem glinu. Okłady wysuszają skórę i łagodzą świąd. Stosuje się je kilka razy dziennie – wilgotną bawełnianą tkaninę nakłada się na skórę i zmienia 1–4 razy co 15–30 min.

W przypadku przewlekłego zapalenia i pogrubienia i szorstkości skóry w następstwie zapalenia, szczególnie w kontaktowym zapaleniu skory z podrażnienia, skuteczne są środki nawilżające z dużą zawartością tłuszczów, środki keratolityczne, czyli rozpuszczające zrogowaciałą warstwę naskórka (kremy zawierające polidokanol i mocznik) oraz wazelina.

Świąd można opanować, stosując doustnie leki przeciwhistaminowe lub leki przeciwświądowe (mentol 0,1–2%, kamfora 0,1–3%) miejscowo.

Fototerapię UVA lub UVB, czyli naświetlanie zmian, lekarz może zalecić u chorych, u których inne sposoby leczenia okazały się nieskuteczne albo są przeciwwskazane. Chorzy narażeni na alergeny zawodowe, którzy nie mogą stosować rękawic lub kremów ochronnych, mogą odnieść korzyść z przewlekłego stosowania fototerapii.

W fotoalergicznym i fototoksycznym kontaktowym zapaleniu skóry stosuje się preparaty zawierające filtry promieniowania UVB i UVA.

---

skóry