U nas zapłacisz kartą
Uczulenie kontaktowe na dłoniach - Przyczyny, Objawy i Skuteczne Metody Leczenia
Uczulenie (alergia) skórna – jak wygląda, objawy, leczenie
- Alergia skórna obejmuje szerokie spektrum zmian skórnych powstających w wyniku kontaktu organizmu z określonym alergenem.
- Objawy alergii skórnej obejmują przede wszystkim zaczerwienienie skóry, wysypkę, pęcherze, obrzęk naczynioruchowy i świąd.
- Wysypka alergiczna może być wywołana przez alergeny pochodzące ze środowiska zewnętrznego lub alergeny pokarmowe.
- Nieleczona alergia skórna może prowadzić do rozwoju chorób alergicznych, jak np. atopowe zapalenie skóry, pokrzywka alergiczna, alergiczny wyprysk kontaktowy (kontaktowe zapalenie skóry) lub wyprysk fotoalergiczny.
Alergia skórna jest jedną z najpowszechniejszych odmian alergii u dzieci i dorosłych. Objawy alergii obejmują zwykle wysypkę, zaczerwienienie oraz pęcherze skórne, które mogą być wypełnione płynem surowiczym. Przypadłość ta jest niezwykle uciążliwa dla pacjenta i może prowadzić do pogorszenia jakości życia oraz licznych trudności w codziennym funkcjonowaniu. Dowiedz się, jak wygląda alergia skórna, z jakimi schorzeniami skórnymi na tle alergicznym zmagamy się najczęściej i co powoduje ich występowanie.
Leczenie przez unikanie
Leczenie alergii kontaktowej opiera się na unikaniu stykania się z alergenem. Po wykonaniu testów i wykryciu uczulających substancji, powinno się je usunąć z otoczenia chorego. Niekiedy wskazanie ich nie jest jednak łatwe. Niektóre alergeny znajdujące się w środowisku pacjenta można wykrywać za pomocą testów chemicznych, na przykład nikiel, chrom, formaldehyd czy żywice.
W przypadku ostrych objawów, lekarz może przepisać specjalistyczne maści, emulsje i kremy. W alergii kontaktowej stosuje się także leki sterydowe, a w przypadku braku ich skuteczności również fototerapię za pomocą promieniowania ultrafioletowego[13].
[1] Beata Kręcisz (i wsp.), Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry, Alergia (1) 2014
[2] M. Czarnecka – Operacz, W. Pietrenko, Kontaktowe zapalnie skóry, Choroby Alergiczne, Termedia, 2019
[3] Beata Kręcisz (i wsp.), Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry, Alergia (1) 2014
[4] M. Kieć – Świerczyńska, Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry, Uczulenie na metale cz. 1, Alergia, (3) 2009
[5] K. Buczyłko, Nie tylko alergeny. Niekiel, Alergia, (04) 2014
[6] K. Buczyłko, Nie tylko alergeny IgE-zależne. Kobalt, Alergia, (04) 2018
[7] K. Buczyłko, Nie tylko alergeny. Chrom, Alergia, (04) 2017
[8] D. Chomiczewska, M. Kieć – Świerczyńska, B. Kręcisz, Profilatyka chorób zawodowych skóry, Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera, 2010
[9] D. Chomiczewska, M. Kieć – Świerczyńska, B. Kręcisz, Konserwanty jako istotne czynniki etiologiczne alergicznego kontaktowego zapalenia skóry, Medycyna Pracy, 2015
[10] M. Kieć – Świerczyńska (i wsp.), Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry, Alergia, (1) 2014
[11] J. Walusiak – Skorupa (red.), Profilaktyka alergii zawodowej, Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera, 2010
[12] R. Śpiewak, Praktyka wykonywania testów płatkowych w świetle aktualnych wytycznych, Wiadomości dermatologiczne, (3)2019.
[13] R. Śpiewak, Alergia kontaktowa diagnostyka i postępowanie, Alergia Astma Immunologia, 2007
Przyczyny alergii skórnych
Występowanie objawów alergii skórnej może być rezultatem kontaktu z alergenem różnej postaci. Wśród najbardziej rozpowszechnionych alergenów znajdują się:
- alergeny wziewne, takie jak pyłki roślin, sierść zwierząt, roztocza kurzu domowego czy zarodniki pleśni,
- alergeny pokarmowe, w tym białka mleka krowiego, jaja, orzechy, owoce morza, gluten, soja, truskawki, seler,
- wybrane grupy leków, w tym penicylina, neomycyna czy aspiryna,
- dodatki stosowane w przemyśle spożywczym, np. glutaminian sodu czy barwniki,
- jad owadów, np. pszczół i os,
- składniki zawarte w kosmetykach, w tym barwniki, substancje zapachowe oraz konserwanty,
- metale, takie jak nikiel, chrom, pallad czy kobalt,
- środki czystości, w tym SLS i SLES,
- olejki eteryczne,
- lateks.
Co na uczulenie skórne? Leczenie alergii skórnej
Leczenie alergii skórnej przeprowadzane jest przez dermatologa i opiera się przede wszystkim na skutecznym rozpoznaniu przyczyn dolegliwości. W procesie diagnozowania alergii skórnej wykorzystuje się różnorodne metody, w tym testy skórne punktowe, testy płatkowe oraz ocenę poziomu immunoglobulin E (IgE). Testy płatkowe są niezwykle pomocne, szczególnie w rozpoznawaniu kontaktowego zapalenia skóry.
W terapii alergii stosuje się leki przeciwhistaminowe, które dzielą się na dwie główne kategorie: leki przeciwhistaminowe I i II generacji. Leki pierwszej generacji, takie jak klemastyna czy hydroksyzyna, choć skuteczne w blokowaniu receptorów H1 histaminy, wykazują działanie nieselektywne, oddziałując również na inne receptory. Może to prowadzić do niepożądanych efektów ubocznych, w tym senności czy suchości w ustach. Z tego powodu, zaleca się obecnie stosowanie nowszych preparatów jak leki przeciwhistaminowe II generacji, które koncentrują się na blokowaniu receptorów H1, minimalizując przy tym ryzyko działań niepożądanych. Do tej grupy należą między innymi cetyryzyna, loratydyna czy feksofenadyna. Wybierając lek antyhistaminowy, należy uwzględnić indywidualne cechy pacjenta oraz potencjalne różnice w przenikaniu substancji czynnych do ośrodkowego układu nerwowego.
W objawowym leczeniu alergii skórnej często stosuje się preparaty miejscowe w formie maści lub żeli, które mogą zawierać składniki łagodzące świąd. W sytuacjach, gdy leczenie objawowe nie przynosi ulgi, dermatolog może zalecić krótkotrwałe stosowanie maści z glikokortykosteroidami. Nowoczesną alternatywą dla miejscowych glikokortykosteroidów są inhibitory kalcyneuryny, takie jak pimekrolimus czy takrolimus, które nie uszkadzają bariery naskórkowej i mogą być stosowane na delikatne partie skóry, na przykład na twarz czy dłonie. Są one obecnie często wybierane w leczeniu atopowego zapalenia skóry.
Co robić w razie wystąpienia objawów?
Natychmiast przerwij kontakt z substancją, którą podejrzewasz o wywołanie zmian – np. przemyj ręce po kontakcie z substancjami, które powodują objawy. W razie nasilonego świądu skóry możesz zażyć tabletkę leku przeciwhistaminowego (niektóre dostępne są bez recepty).
Wyprysk kontaktowy rozpoznaje się na podstawie charakterystycznego obrazu zmian skórnych oraz ustalenia związku pomiędzy ich pojawianiem się a np. pracą zawodową.
Wyprysk kontaktowy może przypominać wyprysk atopowy (atopowe zapalenie skóry) i inne mylone z nim choroby skóry. Najważniejszym badaniem w rozpoznaniu wyprysku kontaktowego są tzw. testy płatkowe. Polegają one na nałożeniu na skórę pleców małych krążków bibułek nasączonych różnymi substancjami wywołujących wyprysk kontaktowy (zawartymi w np. kosmetykach, gumie, metalach, lekach, tworzywach sztucznych). Pojawienie się pod ich wpływem zaczerwienienia, grudek czy pęcherzyków może oznaczać uczulenia na którą z tych substancji.