Choroby skóry twarzy - przyczyny, objawy i leczenie
Choroby łojotokowe: postępowanie i pielęgnacja skóry
Łojotoku i będących jego konsekwencją chorób łojotokowych nie można całkowicie wyeliminować, ale można poprzez zastosowanie odpowiedniego leczenia zmniejszyć ich nasilenie.
Aby leczenie było skuteczniejsze powinniśmy odpowiednio zareagować już wtedy, gdy wystąpią pierwsze objawy choroby. Zaleca się wtedy:
- modyfikację diety – na taką z dużą ilością witamin, białka, soli mineralnych, z ograniczoną ilością tłuszczów, cukrów, ostrych przypraw i używek,
- zmianę stylu życia – unikanie sytuacji stresowych. (21)
Jeśli powyższe starania nie przyniosą efektu powinniśmy skonsultować się z lekarzem dermatologiem. Odpowiedni sposób żywienia jest także elementem leczenia chorób łojotokowych, więc najpewniej lekarz zaleci, aby kontynuować zmienioną dietę. Może także wprowadzić do terapii witaminy, leki doustne, a także preparaty przeciwgrzybicze. (22) Preparaty te to różnego rodzaju kremy i szampony lecznicze dedykowane specjalnie pielęgnacji łojotokowej przy trądziku, lub leczeniu łupieżu na różnych stopniach jego zaawansowania.
Opryszczka zwykła
Opryszczka jest najczęściej kojarzona ze zmianami w okolicy ust. Wywołuje ją wirus Herpes simplex (HSV). W zależności od jego typu zmiany mogą występować w różnych okolicach. Wirus HSV typu 1 wywołuje najczęściej zmiany na skórze twarzy, warg ustnych lub błonie śluzowej jamy ustnej. Z kolei HSV typu 2 może powodować zmiany w obrębie narządów płciowych. Wirus HSV 2 został szerzej omówiony w dziale o chorobach przenoszonych drogą płciową. Do zakażenia dochodzi w następstwie bezpośredniego kontaktu z chorym lub drogą kropelkową. W przypadku zmian w okolicach narządów płciowych kobiety może dojść do zakażenia noworodka w trakcie porodu.
Jakie są objawy opryszczki?
Fot. 1. Opryszczka CDC Public Health Image Library
Po przeniknięciu wirusa do organizmu pojawiają się objawy. Na skórze występują drobne pęcherzyki wypełnione początkowo treścią surowiczą, a następnie ropną. Skóra w otoczeniu pęcherzyków jest żywoczerwona. Z czasem zmiany pękają, pozostawiając nadżerki, które pokrywają się strupem. Zmianom może towarzyszyć ból w okolicy wykwitów skórnych, gorączka, dreszcze, uczucie osłabienia oraz powiększenie lokalnych węzłów chłonnych. Są to objawy tak zwanego zakażenia pierwotnego, które ustępują w ciągu kilku lub kilkunastu dni.
Wirus opryszczki zwykłej posiada zdolność przechodzenia w stan utajonej aktywności. Przenika on wtedy do tkanki nerwowej, a replikacja jego materiału genetycznego zostaje ograniczona. Okres, w jakim wirus przebywa w postaci utajonej (latentnej), jest różny. W pewnych okolicznościach dochodzi do reaktywacji wirusa. Ma to miejsce w przypadku gorączki, miejscowych urazów, w wyniku działania promieniowania słonecznego, miesiączki i in.. Mówimy wtedy o nawrocie opryszczki.
Opryszczka zwykła jest najczęściej samoograniczającą się chorobą o krótkotrwałym przebiegu. Należy jednak pamiętać, że w pewnych stanach zakażenie HSV może mieć groźne konsekwencje. Pacjenci ze skłonnością do atopii (cierpiący na atopowe zapalenie skóry) częściej chorują na wirusowe choroby skóry, a przebieg tych chorób może być bardzo ciężki. U pacjentów z obniżoną odpornością (AIDS, choroba nowotworowa) zmiany mogą się utrzymywać przewlekle i mieć charakter rozsiany. W przypadku, gdy wirus zajmuje struktury oka, może dojść do trwałej utraty wzroku.
Na co i jak skóra choruje?
Zacznijmy od tego, że choroby skóry to jedna z największych i najbardziej różnorodnych grup schorzeń dotykających człowieka. Wskazuje na to już sama definicja. Bo rzeczywiście: choroby skóry (inaczej: dermatozy) to przede wszystkim schorzenia obejmujące skórę. Ale choroby skóry mogą dotyczyć tak powierzchni naskórka, jak i skóry właściwej oraz tkanki podskórnej, ale też tzw. przydatków, czyli gruczołów potowych, gruczołów łojowych, mieszków włosowych i paznokci. (1) Co więcej, w przebiegu dermatoz proces chorobowy może również obejmować naczynia krwionośne, naczynia chłonne i zakończenia nerwów.
Aby wszystkie dermatozy usystematyzować porozdzielano je zatem na podgrupy pod względem takich parametrów jak:
- etiologia, czyli przyczyna schorzenia – i tu wyróżnia się m.in. dermatozy bakteryjne, grzybicze, wirusowe, pasożytnicze, alergiczne, genetyczne, autoimmunologiczne etc.,
- lokalizacja zmian chorobowych – chodzi tu o choroby m.in. gruczołów łojowych, gruczołów potowych, włosów i paznokci, błon śluzowych itp.,
- typ zmian skórnych, czyli np. choroby rumieniowe, grudkowe, pęcherzowe, łuszczyca itp.,
- charakterystyczny obraz mikroskopowy, czyli np. nowotwory złośliwe i ziarniniaki,
- okres życia człowieka – choroby skóry typowe dla okresu noworodkowego i niemowlęcego oraz starczego,
- objaw dodatkowy w przebiegu choroby wirusowej wieku dziecięcego – np. zmiany skórne przy odrze, ospie wietrznej i różyczce. (2)
Diagnostyka chorób skóry opiera się na prawidłowej ocenie i różnicowaniu głównego objawu dermatoz, czyli zmian skórnych. Nazywa się te zmiany wykwitami i dzieli się je na: pierwotne i wtórne (3), a także tzw. stany narzucone skóry, czyli takie wykwity, których nie da się zaliczyć ani do wykwitów pierwotnych, ani do wtórnych. (4)
Z badań epidemiologicznych wynika, że co trzeci dorosły Polak aktualnie choruje bądź chorował w przeszłości na chorobę skóry. (5)
Jakie są objawy i możliwości leczenia?
Objawy zakażeń bakteryjnych skóry są bardzo różnorodne. Poniżej przedstawione zostały poszczególne jednostki chorobowe wraz z obrazem klinicznym i sposobami leczenia.
Zapalenie mieszków włosowych i figówka
Jak sama n azwa wskazuje jest to stan zapalny mieszka włosowego. Stan ten objawia się występowaniem pojedynczego pęcherzyka lub licznych pęcherzyków wypełnionych treścią ropną, czasami przebitych w centrum włosem. Zmiany mogą występować na twarzy, tułowiu lub kończynach. Mają czasami związek z zabiegami depilacyjnymi lub goleniem owłosionych okolic skóry.
Przewlekła postać zapalenia mieszków włosowych występuje częściej u mężczyzn w obrębie twarzy, szczególnie brody, rzadziej skóry owłosionej głowy. Postać ta zwana też figówką charakteryzuje się wielomiesięcznym przebiegiem i występowaniem guzów zapalnych w obrębie skóry.
Leczenie ostrych stanów zapalnych mieszków włosowych o niewielkim nasileniu polega na odkażaniu skóry i stosowaniu miejscowych preparatów zawierających antybiotyk. Natomiast leczenie figówki jest często trudne i długotrwałe. I zawsze musi być prowadzone pod nadzorem lekarza, który przepisuje antybiotyki stosowane miejscowo i ogólnie.
Czyrak i czyrak gromadny
Czyrak jest również stanem zapalnym mieszka włosowego i jego otoczenia. Różnica w stosunku do zapalenia mieszka włosowego polega na tym, że w przebiegu czyraka dochodzi do obumarcia i rozpadu tkanek w otoczeniu mieszka. Tworzy się guz zawierający martwe tkanki, który samoistnie lub w następstwie ingerencji oddziela się od skóry, pozostawiając w niej ubytek.
Zmiana tworzy się przez kilka dni i często towarzyszy jej bolesność. Skóra początkowo jest żywoczerwona i obrzęknięta, a po kilku dniach na jej powierzchni tworzy się krosta. Po oddzieleniu się czopa martwiczego w miejscu ubytku skóry może pozostać blizna.

Najczęstsze choroby skóry twarzy i głowy: jak sobie z nimi radzić?
O chorobach skóry mówi się, że to jedne z chorób tabu, bo dla wielu chorych wciąż są krępującym tematem. Gdy zmiany skórne ujawniają się na rękach, nogach czy brzuchu – można je skryć pod ubraniami i uniknąć drażniących spojrzeń i pytań. Tych, które atakują skórę twarzy i głowy skutecznie ukryć się nie da. Można je za to skutecznie leczyć i łagodzić ich objawy. Które choroby skóry twarzy i głowy są najczęstsze i jak sobie z nimi poradzić?
Spis treści
- Na co i jak skóra choruje?
- Na co najczęściej choruje skóra twarzy i głowy?
- Skąd się biorą choroby łojotokowe?
- Trądzik: czym jest i jak się go leczy?
- Łupież: czym jest i jak go się leczy?
- Choroby łojotokowe: postępowanie i pielęgnacja skóry
