U nas zapłacisz kartą
Lekarstwo na pokrzywkę - Skuteczne metody łagodzenia objawów
Jak często występuje pokrzywka?
Ostrej pokrzywki doświadcza w ciągu życia 10–20% osób. Zdecydowaną większość stanowi ostra pokrzywka trwająca od kilku godzin do 6 tygodni. Pokrzywka może wystąpić w każdym wieku. Ostra pokrzywka częściej występuje u dzieci i młodych dorosłych, a przewlekła – u kobiet w wieku 20–40 lat.
Fot. 1. Pokrzywka - bąbel pokrzywkowy
Fot. 2. Pokrzywka cholinergiczna
Objawem pokrzywki jest pojawienie się na skórze bąbli pokrzywkowych, które są swędzące (niekiedy bolesne lub piekące), porcelanowobiałe lub różowe, dobrze ograniczone, otoczone przez zaczerwienioną skórę (rumień). Bąble są wyniosłe ponad powierzchnię skóry, szybko powstają i zwykle szybko ustępują (
Pokrzywce najczęściej towarzyszy świąd, a czasem nawet zmiany mogą być bolesne lub powodować tzw. parestezje – nieprzyjemne wrażenia, takie jak mrowienie, drętwienie, pieczenie.
W pokrzywce przewlekłej objawy mogą występować codziennie lub okresowo (np. raz w tygodniu lub miesiącu). Często opisuje się dobowy cykl zmian, ale przebieg choroby bywa bardzo różny. Samoistne remisje (wycofanie się objawów) często zdarzają się w ciągu 12 miesięcy od początku choroby, ale u znacznego odsetka chorych objawy występują, przynajmniej okresowo, przez wiele lat.
- zawroty głowy
- uczucie silnego osłabienia
- kołatanie serca
- chrypka
- uczucie braku powietrza
- nudności i wymioty
- obniżenie ciśnienia tętniczego.
Mogą one zwiastować pojawienie się wstrząsu anafilaktycznego.
Groźnym objawem jest także obrzęk naczynioruchowy, ponieważ w jego przebiegu może dojść do pojawienia się utrudnienia w oddychaniu, a nawet zgonu (najczęściej spowodowanym tak silnym obrzękiem, „opuchnięciem” tkanek gardła, że dochodzi do zamknięcia krtani i duszenia się chorego).
Leczenie pokrzywki
Leczenie obejmuje przede wszystkim odpowiednią farmakoterapię oraz eliminację czynników wywołujących objawy choroby lub zaostrzających jej przebieg. Jeżeli pokrzywka stanowi objaw innej choroby, leczenie jest ukierunkowane na chorobę podstawową.
Celem leczenia powinna być pełna kontrola objawów pokrzywki, łącznie z uwzględnieniem bezpieczeństwa leczenia i wpływu terapii na jakość życia pacjenta.
Jeżeli identyfikacja przyczyny i/lub czynników wywołujących objawy pokrzywki jest możliwa, stanowi ona punkt wyjścia podejmowanego postępowania. Jednak jedynym dowodem potwierdzającym przyczynowo-skutkowy charakter wpływu danego czynnika jest ustąpienie objawów (remisja) po jego eliminacji i nawrót objawów pokrzywki po ponownym wprowadzeniu danego czynnika (próba prowokacji).
- farmakoterapią z wyboru są leki przeciwhistaminowe II generacji, które łagodzą uczucie świądu,
- leki (np. niesteroidowe leki przeciwzapalne), jeżeli są podejrzewane o wywoływanie i zaostrzanie objawów pokrzywki powinny zostać niezwłocznie odstawione, a ich dalsze stosowanie należy skonsultować z lekarzem,
- unikanie czynników fizycznych, które wywołują objawy przewlekłej pokrzywki indukowanej (np. noszenia ciężkich toreb w przypadku pokrzywki związanej z uciskiem) są zalecane, ale często trudne do osiągnięcia,
- stres także może zaostrzać objawy pokrzywki, dlatego warto znać i ćwiczyć metody radzenia sobie z nim.
Pokrzywka leki
Leczenie pokrzywki ostrej i przewlekłej rozpoczyna się od leków przeciwhistaminowych drugiej generacji.
Początkowa dawka leku przeciwhistaminowego II generacji to 1 tabletka/dobę. Nie zaleca się stosowania różnych leków przeciwhistaminowych H1 w tym samym czasie. W razie niezadowalającej kontroli objawów, po około 2-4. tygodniach lub szybciej, lekarz może zlecić zwiększenie dawki. Większość pacjentów, którzy nie odpowiadają na standardową dawkę leku przeciwhistaminowego, odnosi korzyść ze zwiększenia dawki leku przeciwhistaminowego H1. Nie zaleca się zwiększania dawki powyżej 4-krotności dawki podstawowej w leczeniu pokrzywki przewlekłej.
Pokrzywka - leczenie
Gdy pojawi się pokrzywka, w pierwszej kolejności należy sięgnąć po leki przeciwhistaminowe. Są one dostępne w aptekach bez recepty. Jeśli mimo ich zastosowania pokrzywka nie ustępuje, należy udać się do lekarza.
W ciężkich przypadkach pokrzywki (szczególnie gdy dojdzie do obrzęku naczynioruchowego) lekarz może zdecydować o podaniu doustnych glikokortykosteroidów (te w maści przepisuje się bardzo rzadko) - stosuje się je możliwie krótko, bo ich stosowanie wiąże się z licznymi skutkami ubocznymi.
Czytaj też:
- Uporczywe swędzenie i opuchlizna – jak leczyć pokrzywkę alergiczną?
- Objawy alergii skórnej. Pokrzywka, wyprysk, atopowe zapalenie skóry to objawy alergii skórnej
- Wysypka u dziecka – przyczyny wysypki, objawy, leczenie
Jakie są przyczyny występowania pokrzwki?
Podział ze względu na przyczynę pokrzwykę dzielimy na: pokrzywkę samoistną (ostrą i przewlekłą) oraz pokrzywkę indukowaną.
Pokrzywka ostra i przewlekła
Pokrzywkę dzieli się na pokrzywkę ostrą (kiedy zmiany skórne pojawiają się i ustępują w ciągu 6 tyg.) oraz przewlekłą (kiedy zmiany skórne trwają dłużej niż 6 tyg.). U większości osób pokrzywka ma charakter ostry i ustępuje przed upływem 6 tygodni.
Pokrzywka ostra jest najczęściej wywołana alergią lub lekami. Z kolei w pokrzywce przewlekłej aż w 80–95% przypadków nie udaje się odnaleźć czynnika odpowiedzialnego za jej występowanie (wbrew temu co sądzą pacjenci, rzadko wywołuje ją alergia).
W tabeli 1 zestawiono czynniki najczęściej wywołujące pokrzywkę, ale warto wiedzieć, że taka reakcja może pojawić się w odpowiedzi także na inne, rzadsze czynniki.
Pokrzywka alergiczna, niealergiczna i fizykalna
Pokrzywka może mieć charakter alergiczny (np. w razie uczulenia na alergeny kota) lub niealergiczny (w razie reakcji na niektóre leki). Tak zwane pokrzywki fizykalne wywołują czynniki fizyczne, takie jak zimno, ucisk czy światło słoneczne. Pokrzywki mogą się pojawić także u chorych z zakażeniami (np. wirusowymi zakażeniami wątroby), nowotworami, chorobami autoimmunologicznymi (np. w autoimmunologicznym zapaleniu tarczycy, toczniu rumieniowatym układowym) i innymi chorobami.
Jeśli pokrzywka spowodowana jest alergią, to do jej powstania przyczynia się reakcja IgE-zależna i wydzielanie różnych substancji z tzw. komórek tucznych (zwłaszcza histaminy, która jest główną przyczyną powstawania bąbli, zaczerwienienia, obrzęku i świądu skóry – zobacz: Mechanizmy alergii). Przyczyny powstawania pokrzywki przewlekłej są słabo poznane.
| Wybrane przyczyny pokrzywki | |
|---|---|
| Czynnik mogący wywołać pokrzywkę | Przykłady |
| alergeny wziewne i kontaktowe | pyłki roślin (a zwłaszcza przypominające je alergeny zjadanych owoców czy warzyw – zespół alergii jamy ustnej), lateks, pokarmy (np. orzechy, ryby, skorupiaki), substancje chemiczne (np. penicylina, formaldehyd w odzieży, żywice, ślina zwierząt, meduzy, nadsiarczan amonu w kosmetykach, pokarmach i odzieży) |
| leki | niesteroidowe leki przeciwzapalne (aspiryna, ibuprofen, ketoprofen, naproksen i inne) pyrazolony antybiotyki (penicylina, cefalosporyny, aminoglikozydy, tetracyklina i inne) inne: środki kontrastowe z jodem używane w radiologii, narkotyczne środki przeciwbólowe (kodeina, morfina) inne leki (wywołać pokrzywkę może prawie każdy lek) |
| pokarmy i dodatki do pokarmów | alergiczna: u dorosłych – orzeszki ziemne, laskowe, ryby i skorupiaki u dzieci – jaja kurze, mleko krowie, orzechy ziemne, laskowe, pszenica, soja niealergiczna: truskawki, ser, szpinak, bakłażan, owoce morza dodatki do pokarmów (benzoesan, siarczyny, glutaminian sodu, barwniki) zakażenia bakteryjne lub pasożytnicze, np. niektórych ryb |
| jady owadów błonkoskrzydłych | jad pszczoły, osy, szerszenia, mrówek |
| fizykalne | z zimna z ucisku wibracyjna cieplna wodna słoneczna cholinergiczna (drobne bąble pojawiające się po wysiłku lub ogrzaniu ciała) wysiłkowa |
