U nas zapłacisz kartą
Nabłoniak na twarzy - Przyczyny, Objawy i Metody Leczenia
Jak leczy się raka płaskonabłonkowego skóry?
Leczenie większości chorych na raka płaskonabłonkowego skóry polega na prostym chirurgicznym wycięciu zmiany z marginesem (najlepiej około 1 cm, ale w wielu miejscach ciała uzyskanie takiego marginesu bocznego nie jest możliwe, wówczas za wystarczający trzeba uznać margines możliwy do uzyskania). Jeśli po wycięciu zmiany ubytek skóry jest zbyt duży, aby ranę można było zszyć, lekarz operujący wykonuje tak zwaną plastykę – np. przesuwa fragment skóry z sąsiedztwa lub przeszczepia kawałek własnej skóry chorego pobranej z innej okolicy ciała. Takie operacje czasem wymagają znieczulenia ogólnego, ale u znacznej części chorych można je wykonać w znieczuleniu miejscowym.
Jeśli na podstawie wykonanej biopsji cienkoigłowej stwierdza się obecność przerzutów w regionalnych węzłach chłonnych, konieczne jest chirurgiczne wycięcie odpowiedniej grupy węzłów (np. w pachwinie lub pod pachą albo na szyi).
Uzupełniającą radioterapię stosuje się czasem u chorych, u których operacja nie była doszczętna i nie da się poszerzyć jej zakresu, a także jako uzupełnienie operacji przeprowadzonej z powodu nawrotu choroby lub zajęcia przez nowotwór węzłów chłonnych.
W przypadku obecności przerzutów odległych w innych narządach stosuje się leczenie systemowe (chemioterapię).
Jakie są czynniki ryzyka rozwoju raka płaskonabłonkowego skóry?
Do najważniejszych czynników sprzyjających zachorowaniu na raka płaskonabłonkowego skóry należą: uwarunkowania genetyczne (mutacje niektórych genów oraz związane z nimi zespoły przebiegające ze zwiększoną skłonnością do występowania różnych nowotworów złośliwych), promieniowanie ultrafioletowe (głównie UVB), ekspozycja na promieniowanie słoneczne (zwłaszcza w dzieciństwie), podeszły wiek (ponieważ uszkadzające działania wielu czynników kumuluje się przez wiele lat życia), płeć męska, jasna karnacja skóry (tzw. fototyp I i II skóry wg WHO), przewlekłe leczenie zmniejszające odporność (stosowane np. u osób, którym przeszczepiono narządy) lub choroby przebiegające z upośledzeniem odporności (np. zakażenie HIV), obecność przez wiele lat rozległych blizn (zwłaszcza po oparzeniach) lub niegojących się ran (np. w przebiegu zespołu pozakrzepowego w nogach).
Rak płaskonabłonkowy skóry występuje najczęściej na odsłoniętych okolicach ciała: na twarzy, plecach, ramionach lub górnej wardze. Nowotwór ten może przypominać rogowaciejącą, łuszczącą się zmianę, często owrzodzoną i pokrytą strupem, może też przybierać postać guzka, owrzodzenia, grudki, płaskiego lub wyniosłego nacieku itp. Czasem może być źródłem mniej lub bardziej intensywnego krwawienia albo w jego obrębie może sączyć się płyn (jasny, klarowny lub mętny).
W przypadku podejrzenia raka płaskonabłonkowego skóry należy całą zmianę wyciąć chirurgicznie i zbadać pod mikroskopem (jeśli jej wielkość na to pozwala). Jeśli podejrzana zmiana jest duża, lekarz zazwyczaj pobiera wycinek (tj. wycina w znieczuleniu miejscowym fragment z pogranicza nowotworu i zdrowej skóry).
Jeśli istnieje podejrzenie zajęcia regionalnych węzłów chłonnych, należy wykonać USG tej grupy węzłów i ewentualnie biopsję cienkoigłową największych węzłów, aby w ten sposób potwierdzić zaawansowanie choroby.
Ponadto, tak jak w przypadku innych nowotworów złośliwych, w razie potwierdzenia rozpoznania raka należy przeprowadzić odpowiednią diagnostykę obrazową w poszukiwaniu przerzutów odległych.
Rak neuroendokrynny Merkla
Zmiany w obrębie znamienia budzące niepokój - bo sugerujące czerniaka - określa się skrótem ABCD, gdzie: A to asymetria, zmiana kształtu znamienia z okrągłego na niesymetryczne, B to brzegi nierówne lub postrzępione, C to kolor (od ang. colour), czyli zmiana zabarwienia, np. ściemnienie, rozjaśnienie lub różne zabarwienie na jednym znamieniu, D to rozmiar (od ang. diameter) – każde znamię o średnicy większej niż 6 mm powinno być dokładnie zbadane
Mięsak Kaposiego - jako nowotwór pochodzenia naczyniowego szerzący się w obrębie skóry objawia się obecnością niebolesnych, rosnących guzków (lub zlewnych plam lub nacieczeń) najczęściej w okolicach podudzia lub na stopach (stanowią one tak zwaną postać zapalną – charakterystyczną dla początku choroby skóry). Po pewnym czasie zmiany te zlewają się w większe formy, tworząc fioletowe lub ciemnoczerwone plamy (postać naczyniakowa) by w końcu stwardnieć i zgrubieć (postać guzowata – ostatnia faza rozwoju mięsaka Kaposiego). Guzom potrafią towarzyszyć owrzodzenia i krwotoki, utrata masy ciała, gorączka i pocenie się. Choroba zwykle atakuje obie kończyny (niekoniecznie na raz), a z czasem potrafi zająć również narządy płciowe, uda, twarz, tułów lub nawet organy wewnętrzne.
Diagnostyka raka podstawnokomórkowego skóry
Lekarz może postawić rozpoznanie już na podstawie wstępnego badania, oceniając gołym okiem wygląd zmiany. Niektórzy lekarze, a w szczególności dermatolodzy, dysponują tzw. dermatoskopem. Jest to urządzenie pozwalające na ocenę zmian powierzchniowych jak za pomocą szkła powiększającego czy lupy. Ostateczne rozpoznanie można wysunąć na podstawie badania histopatologicznego, czyli badania pod mikroskopem wyciętej zmiany. Jeśli lokalizacja i wielkość zmiany na to pozwalają, wycina się do badania całą zmianę. Jeśli zmiana jest duża, można wyciąć fragment, czyli pobrać wycinek zmienionej skóry.
Leczenie polega przede wszystkim na wycięciu zmiany z marginesem zdrowej tkanki. Margines ten wynosi zazwyczaj około 2 mm. Jeśli chory nie zgadza się na wycięcie zmiany, można zastosować miejscową radioterapię, jednak jest to mniej pożądana metoda i zdecydowanie lekarz stara się przekonać pacjenta do leczenia chirurgicznego. Jeśli zmiana jest bardzo duża lub zajmuje struktury lub obszar uniemożliwiające zabieg chirurgiczny, zalecana jest radioterapia. Czasami możliwe jest też zastosowanie maści zawierających np. 5-fluorouracyl (chemioterapeutyk). Nie są to jednak metody przewyższające skuteczność leczenia operacyjnego.
Czy rak podstawnokomórkowy występuje często?
Rak podstawnokomórkowy jest najczęstszym nowotworem skóry. Każdego roku zapada na niego 100–800 osób w przeliczeniu na grupę 100 000 osób rasy białej. Zachorowalność jest największa w Australii, bowiem jednym z głównych czynników ryzyka zachorowania jest promieniowanie słoneczne (szczególnie ultrafioletowe), zwłaszcza jeśli narażenie na działanie słońca było intensywne już od dzieciństwa.
Rak podstawnokomórkowy występuje przede wszystkim u osób starszych (bo szkodliwe działanie słońca kumuluje się na przestrzeni całego życia), częściej u mężczyzn o jasnej karnacji skóry. Podobnie jak w przypadku wielu innych nowotworów, jednym z istotnych czynników ryzyka jest przewlekłe osłabienie odporności (dlatego wiele nowotworów skóry częściej występuje u osób po przeszczepieniach narządów – osoby te zazwyczaj przewlekle zażywają leki upośledzające sprawne działanie układu odpornościowego).
