U nas zapłacisz kartą
Nabłoniak na twarzy - Przyczyny, Objawy i Metody Leczenia
W jaki sposób lekarz rozpoznaje raka podstawnokomórkowego skóry?
Rak podstawnokomórkowy skóry ma charakterystyczny wygląd, dlatego często lekarz już po pierwszych oględzinach jest w stanie z bardzo dużym prawdopodobieństwem podać rozpoznanie. Czasami pomocne – chociaż niekonieczne – jest użycie ręcznego dermatoskopu (w uproszczeniu dermatoskop to urządzenie wyposażone w soczewki powiększające obraz oraz odpowiednie źródło światła oświetlające badaną zmianę skórną, zob. Badanie dermatoskopowe). Aby potwierdzić rozpoznanie, należy wyciąć całą zmianę, jeśli jest nieduża. Jeśli zmiana jest większa lub znajduje się w okolicy, w której wycięcie może być utrudnione (np. powieka oka), lekarz rozważy pobranie niewielkiego wycinka, a następnie – po potwierdzeniu rozpoznania w badaniu histopatologicznym – zaplanuje odpowiednie leczenie.
Leczenie najczęściej polega na wycięciu ogniska choroby z niewielkim (tj. 1–2 mm) marginesem zdrowej skóry. U chorych, którzy nie godzą się na wycięcie zmiany, można rozważyć zastosowanie radioterapii jako metody alternatywnej. Trzeba jednak pokreślić, że metodą pierwszego wyboru (i zalecaną w większości przypadków) jest niewielka operacja polegająca na wycięciu zmiany w całości. Radioterapię można stosować również wtedy, gdy rak ma dużą średnicę i znajduje się w obszarze, w którym wycięcie jest trudne lub wręcz niemożliwe (z powodów technicznych – np. bardzo duża zmiana na wierzchołku głowy). Stosuje się również inne metody, np. maść z chemioterapeutykiem (5-fluorouracylem) lub lekiem immunomodulującym (imikwimodem), skuteczność metod zachowawczych nie dorównuje jednak wycięciu zmiany.
Rak płaskonabłonkowy skóry
Rak płaskonabłonkowy skóry to złośliwy nowotwór skóry pochodzenia nabłonkowego, który zazwyczaj rośnie powoli, ale ma zdolność do tworzenia przerzutów odległych w innych narządach. Rak płaskonabłonkowy skóry jest zazwyczaj częściowo zbudowany z komórek ulegających rogowaceniu (tj. podobnych do zdrowego naskórka pokrywającego ludzkie ciało). Rak płaskonabłonkowy skóry występuje przede wszystkim u osób rasy białej. Najbardziej dojrzała postać tego nowotworu była dawniej określana jako rak kolczystokomórkowy skóry.
Rak płaskonabłonkowy skóry jest drugim co do częstości (po raku podstawnokomórkowym) nowotworem skóry. Dokładną częstość występowania raka kolczystokomórkowego skóry trudno ocenić, ponieważ wczesne przypadki tego nowotworu często nie są rozpoznawane i zgłaszane do odpowiednich rejestrów zachorowań na nowotwory złośliwe (w Polsce jest to Krajowy Rejestr Nowotworów).
Rodzaje raka podstawnokomórkowego
Rak podstawnokomórkowy we wczesnym etapie choroby wygląda jak drobna grudka, z licznymi małymi naczynkami. W trakcie rozwoju nabłoniak może przybierać kilka postaci, co pozwala wyróżnić kilka jego podtypów morfologicznych:
Rak podstawnokomórkowy pojawia się zwykle u osób starszych, ze względu na to, że negatywne działanie promieni słonecznych kumuluje się przez całe życie. Jednym z czynników ryzyka jest osłabienie odporności. Wobec tego nowotwory skóry pojawiają się u osób po przeszczepieniach narządów, ponieważ przyjmowane przewlekle leki upośledzają sprawne działanie układu odpornościowego.
Za główną przyczynę raka skóry uznaje się nadmierną ekspozycję na promieniowanie UV. Dlatego rak skóry często pojawia się u osób wykonujących prace na otwartej przestrzeni: rolników i rybaków. Inne przyczyny powstawania raka podstawnokomórkowego to:
- Kontakt z czynnikami chemicznymi: środkami ochrony roślin, pochodnymi ropy naftowej, środkami grzybobójczymi, węglowodorami aromatycznymi, związkami arsenu.
- Narażenie na przewlekłe drażnienie chemiczne, termiczne lub mechaniczne wśród osób palących papierosy, mających przewlekłe przetoki, bądź narażonych na infekcje wirusem brodawczaka.