U nas zapłacisz kartą
Zrozumienie i Zarządzanie Egzemą na Skórze - Praktyczne Porady i Rozwiązania
Egzema – fazy przebiegu
Egzema przebiega w czterech następujących po sobie etapach – początkowo zmiany chorobowe mają postać rumienia, następnie pojawiają się grudki, które w szybkim czasie przekształcają się w pęcherzyki. W ostatniej fazie powstają strupy. Zmianą chorobowym bardzo często towarzyszy obrzęk skóry oraz świąd o różnym nasileniu.
Fazy egzemy można również podzielić ze względu na nasilenie objawów chorobowych:
- faza ostra – po kilku godzinach od kontaktu z potencjalnym alergenem pojawia się silny rumień oraz towarzyszące mu pęcherzyki i wysięk,
- faza podostra – wówczas w miejscu chorobowo zmienionym jest zauważalne niewielkie złuszczenie oraz strupki,
- faza przewlekła – dochodzi do niej w wyniku długo utrzymującego się stanu zapalnego. Charakteryzuje się przerostem naskórka oraz silnym jego złuszczaniem. Intensywny świąd powoduje rozdrapywanie zmian skórnych. W wyniku czego powstają przeczosy – linijne ubytki naskórka tworzące się na skutek drapania oraz pęknięcia.
Najczęstsze przyczyny egzemy
Do czynników egzogennych jakie mogą wywołać wyprysk kontaktowy zalicza się niemal 4000 substancji chemicznych. Odczyn zapalny nie zawsze wystąpi przy jednorazowym kontakcie z alergenem. Dla przykładu egzema na dłoniach pojawia się najczęściej u osób, które na co dzień mają styczność z substancjami chemicznymi zawartymi w proszkach, detergentach i środkach czyszczących, kosmetykach oraz rozpuszczalnikach. Do silnych alergenów zaliczają się również tworzywa sztuczne oraz metale (nikiel - dodawany do biżuterii, kobalt - składnik m.in. cieni do powiek).
Egzema kontaktowa to forma zapalenia skóry najczęściej występująca u niemowląt. Może przybierać formę wyprysku łojotokowego lub wysypki od pieluszek, ale także wysypki bądź suchych i zaczerwienionych plam powstałych na skutek kontaktu ze związkami chemicznymi obecnymi w proszkach do prania, preparatach do pielęgnacji niemowląt, ale także w żywności. Zmiany skórne powodują świąd co również wpływa na zachowanie malucha, który bywa bardziej płaczliwy i rozdrażniony.
U starszych dzieci kontakt z alergenem, który często bywa składnikiem pożywienia wywołuje suche zmiany atopowe niemal na całej powierzchni skóry. Takie atopowe zapalenie skóry wymaga odpowiedniej pielęgnacji oraz unikania w przyszłości czynnika alergizującego. U dzieci uaktywnia się też najczęściej egzema endogenna. Wiąże się ona z nadmierną suchością oraz świądem skóry, które występują bez wyraźnej przyczyny.
Kiedy na skórze może pojawić się egzema?
Pojawienie się egzemy na skórze związane jest z różnymi chorobami. Do jej skutecznego leczenia potrzebne więc jest rozpoznanie oraz ustalenie przyczyn danego schorzenia. Bez tego środki stosowane na egzemę mogą nie przynieść efektów. Ewentualnie – pomogą, ale tylko na chwilę. Wśród chorób, które wiążą się ze stanem zapalnym skóry przybierającym postać egzemy można wymienić m.in.
- atopowe zapalenie skóry (AZS, wyprysk atopowy),
- kontaktowe zapalenie skóry (wyprysk kontaktowy),
- pieluszkowe zapalenie skóry,
- zawodowe zapalenie skóry,
- fotoalergicznego kontaktowego zapalenia skóry,
- fototoksyczne zapalenie skóry,
- wyprysk potnicowy (dyshidrotyczny),
- wyprysk pieniążkowaty,
- wyprysk podudzi,
- wyprysk łojotokowy.
Każda z tych chorób skóry bywa zamiennie nazywana egzemą.
Egzema u dzieci
Egzema u dzieci może być spowodowana kontaktem z substancjami uczulającymi. Należą do nich barwniki, konserwanty oraz metale – między innymi nikiel, będący częstym materiałem zapięć w dziecięcych ubrankach. Do konserwantów, które mogą zwiększać ryzyko powstania egzemy u dzieci zalicza się np. formaldehyd. Uczulające działanie wykazuje również lanolina zawarta w kosmetykach. Jest to wosk, w skład którego wchodzą estry kwasów tłuszczowych oraz sterole (np. cholesterol). Lanolina znalazła szerokie zastosowanie w kosmetyce – bardzo dobrze się wchłania, a także wykazuje właściwości nawilżające i wspomaga naturalną barierę ochronną naskórka, jednak pomimo tego niejednokrotnie doprowadza do powstania egzemy na delikatnej skórze dziecka. Wyprysk u dzieci lokalizuje się najczęściej na plecach lub ramionach. Tam, gdzie znajdują się metalowe guziki od ubranek. Początkowo skóra jest zaczerwieniona, pokryta małymi grudkami, które po czasie przekształcają się w pęcherzyki – wypryski na skórze są wypełnione płynem.
Wśród rodzajów egzemy, która może dotknąć dzieci częstą dolegliwością jest wyprysk łojotokowy. Zmiany w tej postaci przybierają postać tłustych, szaro żółtych łusek i strupów. Widoczne jest wyraźne ścieńczenie skóry. Towarzyszy temu rumień i wysięk. Wykwity pojawiają się na owłosionej skórze głowy (ciemieniucha), mogą się stopniowo rozszerzać, zajmując czoło, okolicę małżowin usznych, policzki, szyję. Wraz z pojawieniem się pierwszych zmian u dziecka wskazane jest delikatne wyczesywanie łuski przy użyciu szczotek z miękkim włosiem. Rekomendowane jest również w tym przypadku stosowanie preparatów zmiękczających skórę. W przypadku rozwoju większego stanu zapalnego z wykwitami sączącymi lub w łojotokowym zapaleniu skóry zajmującym rozległe powierzchnie, w tym okolicę pieluszkową, wskazana jest konsultacja dermatologiczna.
Diagnostyka egzemy
Zmiany wypryskowe w przebiegu egzemy w wielu przypadkach są diagnozowane tylko na podstawie obrazu klinicznego. Jednak jeżeli chcemy spróbować poznać przyczynę zmian o typie egzemy – może być konieczne wykonanie odpowiednich badań i testów.
W niektórych przypadkach wyprysk może wymagać różnicowania z innymi schorzeniami skóry, w tym na przykład z łuszczycą pospolitą. Szczególnie początki egzemy bywają trudne do rozpoznania, ponieważ objawy na skórze mogą być niespecyficzne. W tej sytuacji konieczne może być pobranie wycinka skóry i skierowanie go na badanie histopatologiczne. W wyniku uzyskujemy od lekarza patologa odpowiedź, jakiej chorobie odpowiadają zmiany w badanym wycinku skóry.Jeżeli podejrzewane jest kontaktowe, alergiczne zapalenie skóry, to przydatne jest wykonanie testów płatkowych, które typowo naklejane są na skórę pleców. Takie testy mają formę trzech plastrów, każdy z nich zawiera po 12 alergenów, które najczęściej uczulają pacjentów z tą dolegliwością (między innymi nikiel, kobalt, czy składniki kosmetyków).
