U nas zapłacisz kartą
Objawy raka pieprzyka - Poznaj sygnały, na które należy zwrócić uwagę
Czerniak – rokowania
Niestety, czerniak należy do jednych z najbardziej agresywnych nowotworów. W rezultacie rokowania dotyczące przeżycia pięcioletniego spadają drastycznie wraz z każdym wykrytym stadium choroby. Dla guza bez owrzodzenia pięcioletnie przeżycie pacjenta wynosi:
- Stadium IA: 95 proc.,
- Stadium: IB: 89 proc.,
- Stadium IIA: 79 proc.,
- Stadium IIB: 67 proc.,
- Stadium IIIA: 67 proc.,
- Stadium IIIB: 54 proc.,
- Stadium IIIC: 28 proc.
Dla guza z owrzodzeniem:
- Stadium: IB: 91 proc.,
- Stadium IIA: 77 proc.,
- Stadium IIB: 63 proc.,
- Stadium IIC: 45 proc.,
- Stadium IIIB: 52 proc.,
- Stadium IIIC: 24proc.
Rokowania stadium uogólnionego (IV stadium, z przerzutami dalekimi) zależy bezpośrednio od ilości i umiejscowienia przerzutów. W rzadkich przypadkach udaje się wyleczyć przerzuty dalekie za pomocą połączenia operacji chirurgicznych z leczeniem pomocniczym.
Źródła:
- D.G. Coit, J.A. Thompson, R. Andtbacka, C.K. Bichakjian i inni. Melanoma, version 3.2015. „Journal of the National Comprehensive Cancer Network”, 2015.
- http://web.archive.org/web/20180728205150/http://www.iarc.fr:80/en/publications/pdfs-online/pat-gen/bb6/index.php
Misja: rozpoznać czerniaka
Jednym z najbardziej charakterystycznych objawów czerniaka jest pojawienie się nowego znamienia lub zmiana koloru, kształtu lub rozmiaru znamienia, które mamy już od jakiegoś czasu. Tak naprawdę jakakolwiek zmiana na skórze „zasługuje” na konsultację z lekarzem.
Pomocnym narzędziem diagnostycznym, z którego możemy skorzystać nawet w domu, są kryteria ABCDE:
- A – asymetria (np. znamię ma nieregularny kształt, „wylewa się” z jednej strony
- B – brzegi poszarpane: znamię posiada zgrubienia
- C – czerwony lub czarny i niejednolity kolor
- D – duży rozmiar zmiany: powyżej 0,5 cm
- E – ewolucja, czyli zauważalne zmiany zachodzące w znamieniu
Podstawą dalszej diagnostyki jest biopsja, czyli mikroskopowe badanie zmiany usuniętej przez lekarza.
Czym jest czerniak?
Czerniak (łac. melanoma malignum) jest zwyczajowo nazywany czerniakiem złośliwym. To drugie słowo nie jest już w oficjalnym nazewnictwie medycznym używane, gdyż każdy czerniak jest nowotworem potencjalnie inwazyjnym. Czerniak wywodzi się z komórek barwnikowych – melanocytów. Duża ich ilość znajduje się w skórze, w szczególności w miejscu znamion barwnikowych, które potocznie nazywane są pieprzykami. Innymi miejscami bogatymi w komórki barwnikowe są niektóre błony śluzowe i siatkówka oka. Do przemiany w komórkę złośliwą dochodzi na skutek mutacji genowych, które wywołane są głównie działaniem promieniowania ultrafioletowego. Jego źródłem mogą być zarówno urządzenia, jak i światło słoneczne. Dlatego czerniak przeważnie tworzy się w obrębie tych części ciała, które często bywają odsłonięte. Na rozwój nowotworu mogą mieć wpływ również czynniki dziedziczne. Oznacza to, że ryzyko zachorowania jest większe u osób, w których rodzinie zaobserwowano przypadki czerniaka. Choroba zdarza się częściej u pacjentów z tzw. zespołem znamion dysplastycznych. Zwiększoną podatność stwierdzono u ludzi o rudych włosach czy z piegowatą skórą o jasnej karnacji. W piśmiennictwie wspomina się również o tym, że czerniak rozwija się częściej u osób, u których doszło wcześniej do zachorowania na innego typu nowotwór złośliwy skóry. Każdy pieprzyk (znamię barwnikowe) może być potencjalnie miejscem wyjścia dla powstania komórek nowotworowych.
Pieprzyki na skórze to inaczej znamiona barwnikowe. Są miejscami, w których gromadzi się większa ilość komórek barwnikowych (melanocytów), co powoduje powstanie charakterystycznego, brązowego lub czarnego przebarwienia. Czasami w takim miejscu skóra jest uwypuklona. Powstawanie pieprzyków jest w dużej mierze uwarunkowane genetyczną skłonnością. U niektórych osób ich liczba znacznie przekracza średnią. Często taka cecha pojawia się wraz z innymi charakterystycznymi elementami, takimi jak jasna, słabo pigmentowana skóra czy piegi. W europejskiej strefie klimatycznej znamiona zlokalizowane na twarzy, szyi, przedramionach czy rękach najbardziej narażone są na działanie dużej dawki promieniowania ultrafioletowego. Może to początkowo powodować dysplazję, czyli niewielkie zmiany budowy komórek i struktury tkanek. Nie jest ona jeszcze typową dla nowotworów atypią, ale stanowi pewnego rodzaju fazę wstępną do przemiany złośliwej i jest uważana za zmianę przedrakową. Dysplazja komórkowa melanocytów w sposób statystycznie istotny zwiększa ryzyko wystąpienia czerniaka. Ryzyko zachorowania rośnie z wiekiem, ponieważ całkowita, skumulowana dawka ultrafioletu działającego na skórę powiększa się. Nie bez wpływu na zachorowania jest także przewlekle obniżony poziom odporności – wynikający z choroby albo z długotrwałego leczenia lekami immunosupresyjnymi.
Chłoniak skóry typu T (ziarniniak grzybiasty, Mycosis fungoides)
To rzadki nowotwór skóry. występuje u osób między 40. a 60. rokiem życia, częściej u mężczyzn. Jest spowodowany niekontrolowanym rozrostem komórek T w skórze. Najczęstsze typy/rodzaje chłoniaka skórnego T-komórkowego to ziarniniak grzybiasty oraz Zespół Sezary'ego.
Choroba Pageta - we wczesnym etapie choroby na skórze pojawiają się plamy rumieniowe, które wywołują świąd i uczucie pieczenia. Może z nich sączyć się wydzielina. Następnie mogą się pojawić nadżerki (często krwawiące).Zmiany występują zwykle w okolicy zewnętrznych narządów płciowych: srom, odbyt, prącie i worek mosznowy - są to okolice bogate w gruczoły apokrynowe i ekrynowe. Rzadziej nowotwór obejmuje górną część ud, pośladki, pachy i okolicę pępka. Znane są pojedyncze przypadki lokalizacji zmian nowotworowych w obszarach skóry pozbawionych gruczołów apokrynowych np.: w przewodach słuchowych zewnętrznych, na powiekach, w przełyku, w cewce moczowej.
