Opryszczka czy pryszcz - Różnice, podobieństwa i jak je odróżnić
Opryszczka – jak diagnozować i jak leczyć infekcję wirusową?
Opryszczka na ustach jest wywoływana przez wirus HSV-1 (wirus opryszczki). Jest to wysoce zakaźne schorzenie, które przenosi się poprzez bezpośredni kontakt z osobą zakażoną lub z zakażonym przedmiotem.
Zmiany związane z opryszczką wargową zaczynają się od uczucia mrowienia, swędzenia lub pieczenia w miejscu, gdzie pojawi się opryszczka. W momencie, kiedy rozwija się stan zapalny, powstają małe, bolesne pęcherzyki wypełnione płynem surowiczym, które z czasem pękają, tworząc bolesne nadżerki pokryte strupami. Możliwe jest też wystąpienie nadkażenia bakteryjnego. Pęcherzyki typowe dla opryszczki wargowej najczęściej pojawiają się na granicy wargi i skóry.
W zwalczaniu wirusa i leczeniu opryszczki stosuje się leki antywirusowe w formie maści lub kremu (np. z acyklowirem) dostępne bez recepty. W cięższych przypadkach lekarz może przepisać wydawane na receptę leki doustne – należy przyjmować je zgodnie z zaleceniami lekarza.
Ważna jest profilaktyka opryszczki wargowej, która obejmuje unikanie czynników ją wywołujących, takich jak stres, przemęczenie, nadmierne nasłonecznienie oraz dbanie o zdrowy styl życia (zwłaszcza zbilansowana dieta bogata w składniki odżywcze). Konieczne jest również unikanie bezpośredniego kontaktu z osobami z aktywną infekcją. Regularne mycie rąk oraz unikanie dzielenia się przedmiotami osobistymi (np. kubki czy szminki) pomaga zmniejszyć ryzyko zakażenia.
Opryszczka wargowa a inne choroby ust
Prawidłowe rozpoznanie opryszczki i innych zmian skórnych, które mogą pojawiać się w okolicy ust, nie jest tak trudne, jak może się wydawać. Odróżnienie opryszczki, pryszczy na ustach, zajadów i aft jest kluczowe dla odpowiedniego leczenia.
Opryszczka i pryszcz to dwa odmienne rodzaje zmian skórnych, mimo że ich nazwy sugerują podobieństwo między nimi. Pryszcze charakteryzują się obecnością białej treści i często pojawiają się na różnych obszarach twarzy, takich jak policzki, czoło czy okolice nosa. Natomiast pęcherze opryszczkowe wypełnione są klarownym płynem i zazwyczaj układają się w skupiska. Typowym miejscem ich występowania są okolice ust, a rzadziej można je zauważyć na innych częściach twarzy.
W początkowej fazie rozwoju, objawy opryszczki mogą wydawać się podobne do tych, które towarzyszą pojawieniu się pryszcza. Jednak różnice między nimi są zauważalne już na wczesnym etapie. Miejsce, w którym rozwija się opryszczka, jest zwykle bolesne i delikatne w dotyku, w przeciwieństwie do pryszcza, który jest twardy i nie powoduje bólu. Próba wyciśnięcia opryszczki może przynieść znacznie więcej bólu niż w przypadku pryszcza.
Pryszcze na ustach – skąd się biorą? Powody i sposoby na pryszcza na wardze
Pryszcze na ustach, podobnie jak te na innych częściach twarzy, są wynikiem zablokowania gruczołów łojowych przez nadmiar sebum, martwe komórki skóry i bakterie. Na ustach pryszcze pojawiają się najczęściej na granicy warg, gdzie skóra jest szczególnie wrażliwa na zanieczyszczenia i podrażnienia. Widoczne jest zaczerwienienie skóry w miejscu wystąpienia pryszcza.
Pryszcze na wardze objawiają się jako bolesne, czerwone grudki (lub jako czerwony guzek), które mogą mieć biały lub żółty ropień w środku.
Ich występowanie może być związane z:
- nieodpowiednią higieną,
- używaniem kosmetyków komedogennych (blokujących ujście gruczołów łojowych),
- dotykaniem ust brudnymi rękami.
W przypadku pryszczy na ustach duże znaczenie ma stosowanie punktowych preparatów na pryszcze, zawierających nadtlenek benzoilu lub kwas salicylowy. Niezbędne jest również utrzymywanie higieny i regularne mycie twarzy.
Opryszczka na ustach – jak dochodzi do zakażenia?
Wirus w stanie uśpienia, czyli w okresie, gdy nie wywołuje zmian skórnych, zwykle nie rozprzestrzenia się na inne osoby, ale zakażenie przez kontakt z bezobjawowymi nosicielami wirusa, jest możliwe.
Zakażenie wirusem opryszczki zwykłej najczęściej jest bezobjawowe. Wirus HSV-1 replikuje w skórze, a następnie przemieszcza się drogą nerwów i lokuje w komórkach nerwowych (zwykle w zwoju trójdzielnym), przechodząc w stan uśpienia. Reaktywacja wirusa HSV-1, która powoduje namnażanie się wirusa i wystąpienie objawów opryszczki wargowej, następuje w sprzyjających warunkach. Do uaktywnienia się wirusa opryszczki wargowej mogą doprowadzić m.in.:
- silny lub przewlekły stres,
- osłabienie układu immunologicznego np. infekcją sezonową lub chorobą przewlekłą,
- podwyższona temperatura ciała,
- silne promieniowanie słoneczne,
- niedobory żywieniowe,
- przemęczenie i brak snu,
- zmiany hormonalne związane z menstruacją.
Najczęstszą przyczyną pojawienia się opryszczki na ustach jest wyziębienie organizmu, o które nietrudno w sezonie jesienno-zimowym, a także narażenie organizmu na nagłe zmiany temperatury.
