U nas zapłacisz kartą
Pryszcze po 25. roku życia - przyczyny i rozwiązania
Pryszcze - leczenie
Stosuje się różne metody w zależności od nasilenia i rodzaju trądziku. Terapia jest zwykle długotrwała. Przy łagodnym przebiegu wystarcza stosowanie miejscowych preparatów zawierających retinoidy, nadtlenek benzoilu, antybiotyki (erytromycyna i klindamycyna), kwas azelainowy. W średnio- lub bardzo nasilonym trądziku grudkowo-krostkowym stosuje się doustnie antybiotyki najczęściej z grupy tetracyklin. W cięższych postaciach trądziku, przy przewlekłym przebiegu choroby oraz oporności na inne formy leczenia stosuje się pochodne witaminy A, która działa na łojotok, nadmierne rogowacenie ujść przewodów łojowych oraz odczyn zapalny. Uwaga! W związku z działaniem uszkadzającym płód konieczne jest bezwzględne unikanie ciąży przez cały czas trwania leczenia witaminą A oraz po jego zakończeniu.
Odradza się celowe opalanie cery z wypryskami, w związku z tym, że pod wpływem promieni ultrafioletowych dochodzi do nasilenia istniejących zaburzeń złuszczania naskórka, w efekcie czego następuje pogorszenie stanu skóry skłonnej do trądziku w okresie jesiennym.
TRĄDZIK po czterdziestym roku życia
Kiedy z pryszczami na buzi walczy nastolatek, uważasz to za normalne. Ale trądzik pojawiający się u ciebie, po trzydziestce albo nawet czterdziestce budzi zdziwienie, a potem i niepokój, bo okazuje się bardzo trudny do leczenia. Czy winne są hormony czy nieumiejętna pielęgnacja cery?
Spis treści
Zmiany trądzikowe, które prawie wszyscy dobrze znasz z własnego doświadczenia, pojawiają się w okresie dojrzewania, kiedy zaczynają „buzować” hormony – u dziewcząt ok. 13. roku życia, u chłopców przeważnie 2 lata później. Większość z nas z doświadczenia wie również, że zwykle po 3–5 latach walki z pryszczami przestają pojawiać się nowe i można z ulgą odetchnąć. Okazuje się jednak, że nie wszyscy mają to szczęście i coraz częściej trądzik pojawia się u osób dorosłych, przeważnie kobiet, u których wcześniej praktycznie nie występował lub przebiegał bardzo łagodnie. Dlaczego tak się dzieje?
Trądzik wieku dojrzałego – winne nie tylko hormony
W przeciwieństwie do trądziku zwanego młodzieńczym, bardzo rzadko się zdarza, by przyczyną zmian skórnych były ogólnoustrojowe zaburzenia hormonalne. Dlatego próby leczenia za pomocą pigułek antykoncepcyjnych często dają tylko okresową poprawę – po odstawieniu hormonów problem powraca.
Co więc jest przyczyną trądziku nękającego dorosłych? W pierwszej kolejności stres. Powoduje on nadmierną ekspresję 5-alfa-reduktazy w skórze, szczególnie w gruczołach łojowych. Oznacza to tyle, że stres nasila nadreaktywność androgenu, hormonu odpowiadającego za wzmożoną produkcję łoju. Podobne skutki, chociaż pośrednio, ma również dieta obfitująca w produkty o wysokim indeksie glikemicznym, wysokoprzetworzone, z fast foodami na czele.
Takie menu powoduje gwałtowny wzrost poziomu insuliny we krwi, co stymuluje produkcję androgenów i w konsekwencji nasila łojotok. A to właśnie początek całego zła. Produkowana w nadmiernych ilościach wydzielina gruczołów łojowych jest gęściejsza niż zwykle i z dużym trudem wydostaje się na powierzchnię skóry. Ponieważ jednocześnie wzmożony jest proces rogowacenia naskórka, część wydzieliny zostaje zamknięta w ujściach przewodów łojowych i tak tworzą się zaskórniki.
W zaczopowanych gruczołach łojowych są doskonałe warunki do rozwoju bakterii beztlenowych i innych drobnoustrojów, które prowokują stany zapalne – na skórze powstają krostki, grudki, potem guzki i ropne nacieki. Poza stresem i złą dietą do wystąpienia zmian skórnych przyczyniać może się też np. intensywne opalanie (słońce co prawda wysusza skórę i okresowo minimalizuje zmiany trądzikowe, ale już jesienią znów znacznie się one nasilają), nadwrażliwość na niektóre pokarmy czy stosowanie nieodpowiednich kosmetyków (o ciężkim podłożu, wieloskładnikowych, perfumowanych).
Tak powstaje pryszcz
Bakterie uwalniają enzymy (lipazy) rozkładające obojętne tłuszcze łoju na mniejsze cząstki (wolne kwasy tłuszczowe). Właśnie te kwasy tłuszczowe powodują powstawanie stanów zapalnych. Wzrasta liczba zakażonych komórek i wydzieliny wypełnającej woreczek. Jest tam coraz mniej miejsca, przez co nasila się nacisk na ścianki mieszka włosowego zablokowanego czopem rogowym. W pewnym momencie ścianki nie wytrzymują nacisku, pękają, a zawartość rozlewa się na otaczającą tkankę. Powstaje ostry stan zapalny, tworzą się krosty.
Trądzik pospolity może mieć różne etapy. Pierwsza odmiana trądziku charakteryzuje się zaskórnikami utrzymującymi się przez miesiące, a nawet lata, w okresie dojrzewania. Rozróżnia się zaskórniki otwarte i zamknięte. W zaskórnikach zamkniętych ujście mieszka jest zatkane, spod skóry prześwituje biaława grudka, czop łojowo-rogowy. Często dochodzi do zakażeń i nagromadzenia się ropy, ponieważ zawartość mieszka nie może się wydostać na zewnątrz. W zaskórnikach otwartych ujście się nie domyka, widoczny jest czarny punkt. Nie ma on nic wspólnego z brudem, jak się powszechnie uważa. Czarny kolor spowodowany jest utlenianiem się czopu rogowo-tłuszczowego. Kolejnym etapem trądziku jest jest acne papulopustolosa. W zaskórniku powstały już zmiany zapalne, grudki i krosty. Ten etap może ciągnąć się latami. Prawie każda krosta pozostawia wklęsłą (rzadziej także wypukłą) bliznę. Jeśli trądzik się pogarsza, rozwija się raczej rzaska forma acne conglobata. W wyniku stanu zapalnego wokół mieszka tworzą się guzkowate nacieki i ropne, a po ich ustąpieniu pozostają blizny wklęsłe i wypukłe.
Krosty z powodu złej diety
Związek między dietą a trądzikiem jest skomplikowany, ale istnieją dowody na to, że jedzenie o wysokim indeksie glikemicznym, które jest zazwyczaj bogate w wyrafinowane węglowodany, może negatywnie wpływać na cerę. Podobnie działa nadmiar w diecie przetworzonej żywności czy alkoholu.
Im więcej mamy krost, tym bardziej chcemy je zatuszować i tak powstaje błędne koło. Niestety, nakładanie makijażu może sprzyjać zmianom skórnym. Nie tylko dlatego, że może zatykać pory lub podrażniać skórę. Musimy mieć świadomość, że na powierzchni kosmetyków (np. pudru, różu), a także akcesoriów do makijażu (pędzle, gąbeczki) znajduje się mnóstwo zarazków. Dlatego tak ważna jest regularna wymiana kosmetyków, jak również czyszczenie akcesoriów do makijażu. Ogromne znaczenie ma także codzienny demakijaż i oczyszczanie twarzy. Resztki kosmetyków, pozostawione na noc, mogą sprzyjać stanom zapalnym i podrażnieniom. Jeśli nasze problemy skórne są spowodowane makijażem lub niedostatecznym oczyszczaniem, warto na jakiś czas dać odpocząć twarzy i zrezygnować z tych wszystkich specyfików.
