U nas zapłacisz kartą
Przedłużanie Rzęs - Sztuka i Biznes
Przedawnienie roszczeń pieniężnych firmy – kiedy jest krótsze?
Już wcześniej wspominaliśmy, że przedawnienie roszczeń pieniężnych firmy czasem może następować w terminie innym niż ten trzyletni przewidziany domyślnie przez kodeks cywilny. Przepisy czasem ustalają inne terminy. Przede wszystkim należy tutaj wskazać artykuł 125 kodeksu cywilnego, który mówi, że roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu, orzeczeniem sądu polubownego lub prawomocną ugodą przedawnia się wraz z upływem sześciu lat. Analogiczny termin przedawnienia wynosi trzy lata w przypadku świadczeń okresowych związanych na przykład z płatnością czynszu. Jeżeli zatem roszczenie związane z działalnością gospodarczą zostało potwierdzone przez wyrok sądu lub ugodę, to zastosowanie dla niego znajduje dłuższy sześcioletni termin przedawnienia (zobacz: P. Zakrzewski [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna (art. 1-125), red. M. Fras, M. Habdas, Warszawa 2018, art. 125).
Czasem szczególny termin przedawnienia może również wynikać ze specyfiki działalności prowadzonej przez firmę. Przykładowo, roszczenia zakładu energetycznego lub dostawcy wody w zakresie związanym ze sprzedażą prądu/wody przedawniają się po upływie dwóch lat (zobacz: artykuł 554 i 555 kodeksu cywilnego). Trzyletni termin przedawnienia ma natomiast zastosowanie do opłat dystrybucyjnych za wodę/prąd. Inny przykład szczególnych regulacji dotyczy roszczeń wynikających z umowy ubezpieczenia (np. roszczeń o zapłatę składki), które przedawniają się po trzech latach. To przedawnienie wynika jednak z innej podstawy prawnej niż wspomniany wcześniej artykuł 118 kodeksu cywilnego. Mowa o artykule 819 kodeksu cywilnego.
Przedawnienie roszczeń pieniężnych – dla firm inny termin
Przedawnienie roszczeń pieniężnych to temat, który został uregulowany w kodeksie cywilnym. Wspomniana ustawa o randze kodeksu wyznacza ogólny termin przedawnienia roszczeń, który od 9 lipca 2018 roku wynosi 6 lat (na miejsce poprzednich 10 lat). Jednakże dla roszczeń wynikających z działalności gospodarczej przewidziano nieco inne zasady, które będziemy opisywać poniżej. Warto jednak pamiętać o ogólnej regule, zgodnie z którą termin przedawnienia zaczyna się naliczać od dnia, w którym dane roszczenie stało się wymagalne (zobacz artykuł 120 kodeksu cywilnego).
Natomiast zgodnie z artykułem 118 kodeksu cywilnego, w razie braku innych uregulowań “termin przedawnienia wynosi sześć lat, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata”. Warto pamiętać, że koniec terminu przedawnienia wynoszącego minimum dwa lata będzie przypadał na ostatni dzień roku kalendarzowego. Ta zasada dotyczy również roszczeń związanych z działalnością gospodarczą, które jak już wiemy przedawniają się po trzech latach.
Sprawa na tym etapie pozornie może wydawać się łatwa jeśli chodzi o przedawnienie roszczeń pieniężnych, które mają związek z działalnością gospodarczą. Jednak analizując temat bliżej możemy dostrzec pewne komplikacje. Chodzi między innymi o to, które roszczenia można uważać za związane z działalnością gospodarczą, a które już nie. Warto również pamiętać, że wspomniany przed chwilą trzyletni termin przedawnienia ma charakter ogólny i może być modyfikowany przez przepisy szczególne względem kodeksu cywilnego. Nasza analiza prawna poniżej uwzględnia te nieco bardziej skomplikowane kwestie.
Od kiedy biegnie termin przedawnienia?
Termin przedawnienia liczy się od dnia, w którym roszczenie stało się lub mogło stać się wymagalne, czyli od chwili, w którym wierzyciel miał prawną możliwość domagania się spłaty długu.
Strony postanowiły w umowie, że dłużnik winien zwrócić zaciągniętą pożyczkę w terminie miesiąca od dnia, w którym wierzyciel pożyczył mu pieniądze. Termin przedawnienia biegnie od dnia następującego po dniu, w którym dłużnik winien oddać wierzycielowi zaciągniętą pożyczkę.
Zasada ta jest jednak modyfikowana przez ustawodawcę w dwojaki sposób. Po pierwsze, jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez wierzyciela, bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby wierzyciel podjął czynności w najwcześniejszym możliwym terminie (art. 120 § 1 zd. 2 k.c.). Taka regulacja wychodzi naprzeciw interesom dłużnika, gdyż zapobiega możliwości dowolnego przedłużania przez wierzyciela terminu spełnienia świadczenia poprzez zwlekanie z dokonaniem przez wierzyciela odpowiedniej czynności. Po drugie, w przypadku roszczeń o zaniechanie, bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym ten, przeciwko komu roszczenie przysługuje, nie zastosował się do treści roszczenia (art. 120 § 2 k.c.).