U nas zapłacisz kartą
Skąd pochodzi trądzik różowaty - Przyczyny i leczenie
Jaka dieta przy trądziku różowatym?
W przypadku trądziku warto zadbać o odpowiednią dietę i unikać pikantnych przypraw. Głównym winowajcą zaostrzeń trądziku jest kapsaicyna obecna m.in. w ostrych papryczkach. Kolejnym czynnikiem, który może powodować zaostrzenia, jest alkohol.
Zaobserwowano także, że negatywny wpływ może mieć spożywanie gorących napojów - lepiej sięgnąć po zimne lub ciepłe. Przypuszczalnie również cytrusy, cynamon czy czekolada mogą negatywnie wpływać na przebieg choroby.
Inną grupą pokarmów, której wykluczenie można rozważyć, to te bogate w histaminę i podobne substancje - sery pleśniowe, wino, przetworzone mięso. Trądzik bywa nasilony także przez spożywanie tłustych pokarmów.
Zaobserwowano, że trądzik występuje częściej u osób ze schorzeniami takimi jak zespół jelita drażliwego, przerostem bakterii jelitowych i innymi, co może powodować dalszą konieczność zmiany diety. Ciekawym kierunkiem w leczeniu trądziku jest stosowanie probiotyków, natomiast wymaga to przeprowadzenia dalszych badań.
Pacjenci z postacią oczną mogą odnosić korzyści ze spożywania pokarmów bogatych w kwasy omega-3 (np. ryby morskie) i ich suplementacji.
Wbrew wcześniejszym podejrzeniom, kofeina nie wpływa na zaostrzenia choroby (znaczenie ma jednak temperatura spożywanej kawy). Interesujące jest, że nabiał - często odradzany w przypadku trądziku pospolitego - może mieć pozytywny wpływ w przypadku trądziku różowatego, natomiast wymaga to dalszych badań i obserwacji.
Trądzik różowaty jest chorobą, która u różnych osób ma zmienny przebieg i każdy pacjent może być w inny sposób wrażliwy na zmiany diety, dlatego warto obserwować swój organizm i odpowiednio dostosowywać sposób odżywania.
Trądzik różowaty – odmiany
Trądzik różowaty jest przypadłością, której przyczyny nie są w stu procentach znane. Zwykło się uznawać, że występuje on u osób z tak zwaną predyspozycją do zachorowania na trądzik różowaty. Jest to skłonność do silnych reakcji na zewnętrzne bodźce, objawiająca się nagłym, silnym zaczerwienieniem twarzy. Jednocześnie wyróżnia się najbardziej prawdopodobne przyczyny trądziku:
- Predyspozycje genetyczne – nie da się dokładnie ocenić prawdopodobieństwa pojawienia się trądziku różowatego, jednak uważa się, że ryzyko wystąpienia objawów wzrasta, gdy rodzice lub dziadkowie zmagali się z tą przypadłością. Nie oznacza to jednak, że trądzik różowaty nie może pojawić się u osoby nieobciążonej genetycznie. I przeciwnie – gdy u rodziców dziecka pojawiło się to schorzenie, nie ma pewności, że pojawi się również u dziecka.
- Zaburzenia pracy naczyń krwionośnych przy jednoczesnym nadmiernym ukrwieniu – gdy ściany naczyń krwionośnych są kruche i nieelastyczne, nie wytrzymują naporu krwi i rozszerzają się, a potem nie powracają do pierwotnych rozmiarów (lub trwa to długo). To przyczynia się do powstania rumienia (zwłaszcza w centralnej części twarzy, czyli tam, gdzie występuje najwięcej gruczołów łojowych). Nadmierne ukrwienie może doprowadzić do stałych zmian w skórze twarzy.
- Zaburzenia hormonalne – nadprodukcja estrogenów, czyli hormonów płciowych, wpływa na rozluźnianie mięśni naczyń krwionośnych. Prowadzi to zwiększenia rumienia i pojawiania się na powierzchni skóry widocznych, rozszerzonych naczyń.
- Stany zapalne gruczołów łojowych i nadprodukcja łoju – w obrębie gruczołów łojowych powstają stany zapalne, które mają charakter nawrotowy. Wpływa to na przyrost tkanki łącznej i widoczne zgrubienie skóry, które mogą prowadzić do nieodwracalnej guzowatości. Dodatkowo pojawiają się wypryski i rozszerzone pory, a skóra jest przetłuszczona.
- Rumień może pojawiać się na twarzy w wyniku stresu, zmiennych warunków atmosferycznych, skoków temperatury, gorących kąpieli, sauny, spożywania alkoholu, gorących lub pikantnych potraw, promieniowania UV, drażniących lub rozgrzewających kosmetyków czy przegrzania w wyniku wysiłku fizycznego.
Trądzik różowaty - higiena i pielęgnacja skóry
Skóra z trądzikiem różowatym jest bardzo wrażliwa, podatna na podrażnienia i wymaga specjalnej pielęgnacji, która pomaga odbudować uszkodzoną warstwę ochronną. Przy pielęgnacji skóry należy unikać tarcia, ucisku, a także stosowania kosmetyków bogatych w substancje aktywne, które zamiast wpływać dobroczynnie na skórę, wywołują podrażnienie lub uczulają. Do codziennej pielęgnacji i mycia twarzy zaleca się dermokosmetyki do skóry wrażliwej, zawierające substancje nawilżające i zmiękczające, takie które nie niszczą ochronnej warstwy lipidowej. W pielęgnacji skóry z trądzikiem różowatym należy unikać mydeł lub detergentów syntetycznych, ponieważ działają drażniąco i wysuszająco, niszcząc warstwę ochronną naskórka. Nie zaleca się również kosmetyków i leków miejscowych, które zawierają substancje drażniące oraz kosmetyków zawierających środki zapachowe, gdyż mogą podrażnić skórę.
Ważnym elementem wspomagającym leczenie trądziku różowatego jest odpowiednio skomponowana dieta. Należy w niej unikać produktów wysokoprzetworzonych oraz żywności typu fast-food. Z diety należy wyeliminować także cukier i produkty o dużej zawartości cukru oraz produkty charakteryzujące się wysokim indeksem glikemicznym.
- alkohol (w szczególności czerwone wino, ale zalecana jest także eliminacja mocnych alkoholi)
- nadmierne ilości kawy i herbaty
- pikantne oraz gorące potrawy.
Niektóre publikacje wskazują na konieczność ograniczania w diecie produktów bogatych w histaminę, są to przede wszystkim sery pleśniowe. Niewskazane jest spożywanie potraw zawierających siarczany, azotany oraz glutaminian sodu, czyli związki charakterystyczne dla przetworzonego mięsa oraz kuchni chińskiej.
Trądzik różowaty – zabiegi kosmetyczne, domowa pielęgnacja
Pacjenci zmagający się z trądzikiem różowatym powinni wystrzegać się kąpieli i mycia twarzy ciepłą wodą. Nie zaleca się też korzystania z myjek i innych przyborów kosmetycznych, które wymagają mniej lub bardziej intensywnego pocierania cery. Skórę twarzy należy osuszać delikatnie przykładając do niej miękki ręcznik. Osoby z trądzikiem różowatym powinny również chronić skórę twarzy przed promieniowaniem UV. Promienie słoneczne u większości chorych zaostrzają przebieg choroby i nasilają powodowane przez trądzik różowaty objawy. Warto regularnie korzystać z preparatów przeciwsłonecznych o wysokim stopniu ochrony. Zwracajmy uwagę również na to, aby dany kosmetyk chronił przed promieniowaniem UVB i UVA. Więcej informacji na temat tego, jak wybrać preparat z ochroną przeciwsłoneczną można znaleźć w artykule Opalanie: słońce szkodzi skórze.
Część pacjentów, u których tradycyjne metody leczenia trądziku różowatego nie przyniosły oczekiwanych efektów, szuka alternatywnych, naturalnych sposobów łagodzenia objawów choroby. Zioła, które uważane są za skuteczne w terapii TR to głównie złocień maruna, rumianek, zielona herbata, lawenda i lukrecja. Przypisuje się im działanie przeciwzapalne, antyoksydacyjne, łagodzące zaczerwienienie, zmniejszające uczucie pieczenia skóry i wzmacniające barierę naskórkową. Ich efektywność w leczeniu trądziku różowatego nie została jak dotąd potwierdzona. Stosując preparaty ziołowe należy zachować dużą ostrożność. Pacjenci z trądzikiem różowatym często mają wrażliwą skórę. Substancje czynne zawarte w wielu popularnych ziołach mogą ją podrażniać.
Jakie są przyczyny trądziku różowatego?
Trądzik jest chorobą, której dokładne przyczyny nie zostały poznane. Uznaje się, że występuje ona u osób ze skłonnością osobniczą w odpowiednich warunkach środowiskowych. Mówi się o istotnej roli układu odpornościowego w tej kwestii.
Czynniki genetyczne
Trądzik różowaty dotyczy przede wszystkim osób o jasnej karnacji, głównie kobiet. Jeżeli pojawia się u mężczyzn, to z reguły ma cięższy przebieg.
Występuje u osób z predyspozycją genetyczną i zwykle dotyczy osób w wieku dojrzałym (z reguły w wieku powyżej 30. roku życia).
Czynniki środowiskowe
Na występowanie oraz zaostrzanie trądziku wpływa ekspozycja na skrajne temperatury (nawet gorąca kąpiel może zadziałać negatywnie na cerę), słońce czy wiatr.
Znaczenie ma także dieta, w której stosowane są ostre przyprawy. Kolejnym czynnikiem jest spożywanie alkoholu. Na objawy niekorzystnie wpływają również nadmierne emocje, wysiłek fizyczny, a nawet leki, np. te rozszerzające naczynia stosowane w leczeniu nadciśnienia.
Co ciekawe, zgodnie z nowymi badaniami, palenie tytoniu nie zwiększa ryzyka wystąpienia choroby, ale częściej występuje ona u byłych palaczy niż w reszcie populacji. Między palaczami a pozostałymi pacjentami pojawia się też różnica, co do postaci trądziku - u palaczy częściej występuje postać grudkowo-krostkowa i przerostowa trądziku.
Reakcje immunologiczne
Rozwój choroby ma przypuszczalnie związek z reakcjami układu odpornościowego. Choć oczywiście pełni on istotną funkcję w organizmie, jego działanie bywa zaburzone, np. w chorobach autoimmunologicznych.
Trwają badania nad innymi czynnikami, które mogą mieć wpływ na zachowanie skóry w obrębie zmian, m.in. nad interferonem czy niektórymi neuropeptydami. Dokładne poznanie mechanizmu choroby ułatwi jej kontrolę i leczenie.