U nas zapłacisz kartą
Skuteczne tabletki na nadmierne owłosienie dostępne bez recepty
Co to jest hipertrychoza?
Hipertrychoza to uogólnione nadmierne owłosienie, czyli występujące na całym ciele. Nadmierny wzrost włosów jest spowodowany konwersją włosów mieszkowych typu vellus we włosy dojrzałe.
Przyczyną nadmiernego owłosienia u kobiet może być hirsutyzm. Jest to występująca u kobiet nadmierna ilość włosów dojrzałych na obszarach androgenowrażliwych (czyli obszarach ciała, na których wzrost włosów jest regulowany męskimi hormonami płciowymi), takich jak warga górna, klatka piersiowa, wewnętrzne powierzchnie ud, plecy i brzuch, układających się w męski typ owłosienia. Hirsutyzm może być wywołany zaburzeniami hormonalnymi – nadmiarem androgenów lub lekami, ale może być też idiopatyczny, czyli bez uchwytnej przyczyny. Więcej: Hirsutyzm
U kobiet może dojść także do wirylizacji, czyli zespołu objawów związany z bardziej nasilonym nadmiarem androgenów, w którym poza hirsutyzmem występuje: powiększenie łechtaczki, zmniejszenie piersi i macicy, obniżenie głosu, zwiększenie masy mięśniowej, trądzik, łysienie typu męskiego (zaczynające się od skroni i widoczne także na czubku głowy).
- choroby jajników – zespół policystycznych jajników (PCOS, najczęściej), guz wirylizujący jajnika
- choroby nadnerczy – guz nadnerczy produkujący androgeny, choroba lub zespół Cushinga, wrodzony przerost nadnerczy wywołany niedoborem tzw. 21-hydroksylazy lub 11β-hydroksylazy
- leki – androgeny, steroidy anaboliczne, danazol, antykoncepcja hormonalna z androgennym progestagenem
- hiperprolaktynemia
- zespół oporności na insulinę
- hirsutyzm idiopatyczny, czyli bez uchwytnej przyczyny.
Hirsutyzm – przyczyny
Nadmierny wzrost owłosienia w typowo męskich miejscach spowodowany jest nadmiarem androgenów u kobiet. W kobiecym organizmie hormony takie jak testosteron , androstendion i dihydrotestosteron wytwarzane są w jajnikach i nadnerczach w niskich stężeniach. Ilość wolnych androgenów we krwi jest także regulowana przez receptory SHBG (sex hormone binding globulin).
Zaburzenia owłosienia mogą być spowodowane chorobami takimi jak:
- zespół policystycznych jajników,
- wrodzony przerost nadnerczy,
- nowotwory jajnika, nadnerczy
- choroby układu hormonalnego, np. hiperprolaktynemia, niedoczynność tarczycy, akromegalia,
- dysgenezje gonad,
- otyłość.
Na wzrost poziomu androgenów mogą również wpływać leki, np.
- kortykosteroidy,
- steroidy anaboliczne,
- metoklopramid,
- metyldopa,
- fenotiazyna,
- cyklosporyna,
- fenytoina,
- streptomycyna.
Istnieje także hirsutyzm idiopatyczny , w którym nadmierne owłosienie występuje przy prawidłowym poziomie androgenów, regularnych cyklach miesiączkowych i prawidłowym obrazie jajników w badaniu USG. Przyczyną powstawania może być nadmierna aktywność enzymu 5α- reduktazy , która przekształca testosteron do jego bardziej aktywnej formy – dihydrotestosteronu. Może także wystąpić nadmierna wrażliwość mieszków włosowych na androgeny, co skutkuje wzrostem włosów.
Hirsutyzm - koniecznie do ginekologa
Jeśli niepokoją cię pojawiające się na twarzy i ciele ciemne włoski, zapewne myślisz o wizycie u kosmetyczki. Zanim jednak się do niej wybierzesz, odwiedź ginekologa, bo tylko on rozpozna przyczynę problemu i zastosuje odpowiednie leczenie.
Na początku lekarz zapyta cię o pochodzenie, występowanie nadmiernego owłosienia w rodzinie (rodzice, rodzeństwo), wagę (sprawdzi BMI, pacjentki otyłe mają nadmiar testosteronu i jego metabolitów), przyjmowane leki. Przeprowadzi też dokładny wywiad ginekologiczny – m.in. zapyta, czy miesiączki są regularne, obfite, jak długo trwają, czy byłaś w ciąży (ile razy), czy miałaś kłopoty z zajściem w ciążę i podejmowane były próby leczenia.
Ostrożnie z depilacją
W kosmetologii jest wiele metod przeciwdziałania hirsutyzmowi, jednak do tej pory nie znaleziono takiej, która trwale usuwa nadmierne owłosienie. Golenie maszynką (np. okolic intymnych) nie zdaje egzaminu, bo włosy odrastają ciemniejsze i grubsze. Dodatkowo często skutkiem tej metody jest zapalenie mieszków włosowych i powstawanie krostek.
Depilacja za pomocą żeli czy wosków także nie daje dobrych rezultatów, bo włosy odrastają po kilku lub kilkunastu dniach. Poza tym składniki tych preparatów mogą podrażniać delikatną skórę. Usuwanie włosów za pomocą elektrolizy czy laseroterapii daje efekty na dłużej, jednak warto pamiętać, że stosowanie tych metod w konsekwencji może prowadzić do tworzenia się mikroblizn na skórze.
Następnie ginekolog sprawdzi, czy przyczyną problemu jest PCOS (wykona USG przezpochwowe, oceniając wielkość jajników, ich strukturę, ilość pęcherzyków, grubość osłonki białej itd. Badanie może wskazać też podejrzenie nowotworu jajników, czy wrodzony przerost kory nadnerczy (zrobi USG brzucha, w badaniu stwierdza się powiększone nadnercza – prawe i lewe).
Następnym etapem badań (w przypadku stwierdzenia, jak i wykluczenia PCOS lub wrodzonego przerostu nadnerczy) jest konsultacja endokrynologiczna (o ile ginekolog nie ma tej specjalności). Badania hormonalne krwi robi się w wyznaczonych dniach cyklu, oceniając poziom testosteronu i jego pochodnych. Jeśli nie dają one odpowiedzi, endokrynolog bada też poziom hormonów wydzielanych przez tarczycę (może wcześniej wykonać USG tarczycy) i przysadkę mózgową.
Hirsutyzm – leczenie
Terapia hirsutyzmu ma na celu zdiagnozowanie przyczyny wystąpienia tego objawu oraz jej eliminację. Wprowadza się leczenie farmakologiczne, chirurgiczne lub mechaniczne usuwanie owłosienia.
Hirsutyzm – leczenie chirurgiczne
Leczenie chirurgiczne stosuje się w przypadku wystąpienia guzów wydzielających androgeny lub zaburzających ich gospodarkę we krwi pacjentki.
Hirsutyzm – leczenie farmakologiczne
- Doustna antykoncepcja to standard w leczeniu. Leki wpływają na gospodarkę hormonów luteinizującego i folikulotropowego, a ich wytwarzanie zostaje obniżone. Dzięki temu następuje spadek wytwarzania androgenów w organizmie, a w wątrobie wzrasta ilość receptorów SHGB. Testosteron nie jest przekształcany do dihydrotestosteronu.
- Antyandrogeny , np. octan cyproteronu – blokują receptory androgenowe, przez co nie wykazują one działania w organizmie kobiety.
- Spironolakton – oprócz działania moczopędnego wykazuje także działanie antyandrogenne. Obniża stężenie testosteronu przez blokowanie 5α-reduktazy, wiąże się z receptorami SHBG. Należy pamiętać, że lek obniża ciśnienie.
- Flutamid – wykazuje działanie antyandrogenne, jest silniejszy niż spironolakton. Przy jego stosowaniu należy badać markery wątrobowe (może prowadzić do uszkodzeń wątroby) oraz stosować antykoncepcję (może wpływać na feminizację męskich płodów).
- Inhibitory 5α-reduktazy , np. finasteryd – stosowane w rozroście gruczołu krokowego oraz łysieniu androgenowym u mężczyzn, wykazuje działanie antyandrogenowe u kobiet.
Jak leczy się hirsutyzm?
Hirsutyzm leczony jest na dwa sposoby: farmakologicznie oraz mechanicznie. Podstawę farmakoterapii stanowią doustne leki antykoncepcyjne, które regulują pracę układu hormonalnego. Usuwanie owłosienia mechanicznie łączy się z licznymi depilacjami. Skuteczną i długotrwałą formą usuwania nadmiernego owłosienia jest depilacja laserowa, którą możemy wykonać w wielu gabinetach kosmetycznych, pod czujnym okiem wykwalifikowanego kosmetologa. Dobór odpowiedniego lasera oraz odpowiednio dobrana częstotliwość wykonywania zabiegów niweluje niechciane włoski, a nam oszczędza mozolnej depilacji w warunkach domowych.
Z hirsutyzmem można skutecznie walczyć. Zarówno terapia lekami, jak i skuteczna depilacja bardzo korzystnie wpływają na psychikę osób dotkniętych hirsutyzmem. Nadmierne owłosienie szczególnie na twarzy jest często krępujące, a takie zabiegi pomogą pozbyć się niechcianych włosków. Pamiętajmy jednak, że często hirsutyzm jest problemem nie tylko wizualnym, ale również zdrowotnym. W związku z tym, jeśli zauważymy u siebie jakiekolwiek objawy mogące wskazywać na hirsutyzm, należy bezwzględnie udać się do lekarza rodzinnego, a ten skieruje nas do innych specjalistów w celu szczegółowej diagnostyki.
Do wybranego specjalisty można umówić się bez wychodzenia z domu poprzez portal LekarzeBezKolejki.pl.
Bibliografia:
- Otlewska A., Hackemer P., Menzel F. (2018). Hirsutyzm. Pediatria i Medycyna Rodzinna, 14(4): 392-395,
- Żana B., Jonas A. Diagnostyka i leczenie hirsutyzmu u dziewcząt. (2009). Ginekologia Polska, 80: 374-378.
