U nas zapłacisz kartą
Leczenie Wyprysku Kontaktowego - Skuteczne Metody i Preparaty
Co robić, aby uniknąć zachorowania?
Ponieważ wyprysk zawodowy często powodują alergeny występujące w miejscu pracy czy podczas prac domowych, warto się zabezpieczać przed kontaktem z nimi za pomocą np. rękawiczek czy odzieży ochronnej.
Zobacz także
Alergia na chrom Chrom należy do najważniejszych alergenów kontaktowych. Wyprysk wywołany przez ten metal przebiega bardzo ciężko i zwykle trwa długo, nierzadko nawet dziesiątki lat.
Alergia na kobalt Kobalt należy do najczęstszych alergenów kontaktowych, przy czym uczula on różne grupy osób, w tym zarówno dzieci, jak i robotników z wypryskiem zawodowym.
Alergia na nikiel Najczęściej uczula nikiel znajdujący się w biżuterii, guzikach jeansów, sprzączkach pasków, a niekiedy również nożycach, sztućcach i innych wyrobach metalowych.
Alergeny kontaktowe Do najczęstszych alergenów kontaktowych w Polsce należą nikiel i chrom. Coraz częstsze jest też uczulenie na perfumy i aminy aromatyczne.
Wybrane treści dla Ciebie
Testy skórne Testy skórne to najważniejsze badanie wykorzystywane w diagnostyce alergii. Pozwalają one na proste, szybkie i bezpieczne potwierdzenie uczulenia na różne alergeny.
Próba prowokacyjna z alergenem Próba wykonywana jest w celu stwierdzenia, czy dana osoba jest uczulona na konkretny alergen. Badanie wykonuje się stosunkowo rzadko. Zwykle wtedy, gdy innymi metodami nie udało się potwierdzić nadreaktywności oskrzeli i (lub) uczulenia na konkretny alergen, a wynik badania ma znaczenie dla rozpoznania choroby.
Wyprysk alergiczny
Niektórzy zastanawiają się, czy wyprysk kontaktowy i alergia kontaktowa to to samo. Wyprysk kontaktowy alergiczny i alergia kontaktowa nie są tymi samymi zjawiskami. Wyprysk kontaktowy alergiczny jest wynikiem istniejącej alergii kontaktowej (jej objawem), zatem osoba z alergią kontaktową może nie mieć objawów (wyprysku), jeśli zidentyfikuje dany alergen i skutecznie będzie go unikać, ale nadal mimo braku objawów „ma” alergię kontaktową na daną substancję.
Wyprysk alergiczny występuje u nawet 5% osób mających kontakt z niklem i u nawet 3% po kontakcie z różnorodnymi składnikami produktów kosmetycznych.
Alergiczny wyprysk kontaktowy manifestuje się u osób mających uczulenie na substancję, z którą ich skóra miała kontakt. Mechanizm wywołujący alergiczne kontaktowe zapalenie skóry polega na reakcji układu immunologicznego na alergen (dokładniej hapten), z którym już wcześniej miał do czynienia. Przyczyną pojawienia się wyprysku kontaktowego są zazwyczaj substancje, takie jak metale, lateks, detergenty, kosmetyki, leki czy rośliny.
W wyniku ponownego kontaktu z alergenem dochodzi do procesu zapalnego, który wywołuje wyprysk alergiczny. Alergeny przenikają, łączą się z białkami tkankowymi, a następnie są „prezentowane” komórkom układu odpornościowego. Przy następnym kontakcie z substancją układ odpornościowy je „pamięta” przez to szybko dochodzi do objawów choroby.
Najczęstsze alergeny to:
- chrom,
- nikiel,
- kobalt,
- składniki gumy,
- żywice epoksydowe,
- związki zawarte w kosmetykach,
- formaldehyd,
- substancje zapachowe,
- balsam peruwiański,
- konserwanty,
- przyspieszacze wulkanizacji,
- leki,
- barwniki,
- kalafonia,
- lanolina,
- monomery akrylu.
W przypadku niektórych profesji alergiczne kontaktowe zapalenie skóry można nazwać chorobą zawodową. Należą do nich m.in. fryzjerzy i kosmetolodzy, opieka zdrowotna, pracownicy budowlani, rolnicy, pracownicy gastronomi, przemysłu chemicznego, metalurgicznego czy tekstylnego.
Alergia skórna - czym jest?
Alergia skórna to rodzaj uczulenia, który wyróżnia się zespołem charakterystycznych objawów skórnych. Należą do nich na przykład wysypki, zaczerwienienia, rumień, obrzęk, pęcherze, bąble, pokrzywka, świąd i inne symptomy pojawiające się na skórze w wyniku kontaktu z alergenem. Alergie skórne zalicza się w poczet dermatoz, czyli tych problemów zdrowotnych, które łączą się z występowaniem stanów chorobowych skóry. Alergia skórna to również doskonały przykład alergii, którą można podawać za sztandarowy przykład choroby cywilizacyjnej - alergeny w przypadku alergii skórnej to często sztuczne substancje, które wchodzą w skład kosmetyków czy detergentów.
Zmiany skórne wywoływane przez alergeny nie należą do najbardziej estetycznych. Wyprysk, wysypka czy pęcherzyki rzucają się w oczy i łatwo potrafią zepsuć nastrój, nie tylko przez dokuczliwy świąd, ale także przez wizualną stronę przypadłości. Jak w takim razie chronić się przed alergią skórną?
Najważniejsza, podobnie jak w przypadku innych rodzajów alergii, jest profilaktyka. Łatwiej zapobiegać, niż leczyć - stare medyczne motto sprawdza się w także w przypadku uczuleń. Wykluczenie kontaktu z alergenem to najpewniejszy sposób, by ograniczyć ryzyko wystąpienia reakcji alergicznej. Niestety, nie zawsze jest to proste - w przypadku niektórych alergików bezpośredni kontakt z alergenem nie jest potrzebny, by wywołać przykre reakcje. Wystarczy przeniesienie czynnika alergicznego, na przykład na ubraniu czy sierści zwierzęcia.
Na co w takim razie zwracać szczególną uwagę, jeśli chce się uniknąć wystąpienia reakcji alergicznej? Z całą pewnością na wyjątkowo powszechne roślinne czynniki alergiczne. Należą do nich na przykład bluszcz pospolity czy sumak.
Alergeny wywołujące uczulenia skórne znaleźć można również w kosmetykach i środkach czyszczących. Wiele rodzajów perfum, kremów, maseczek może wywołać niepożądane reakcje. Dlatego kupując nowy krem, warto wykonać próbę alergiczną, nakładając go na niewielki fragment skóry, uważnie obserwując ewentualne objawy uczulenia, takie jak wysypka, wyprysk czy pokrzywka, świąd.
Alergia - co to takiego?
Uczulenie to rodzaj reakcji organizmu, którego nazwa wywodzi się z greki - od słów allos - inny i egros - reakcja. Alergia polega na nadmiernej i nieodpowiedniej reakcji układu odpornościowego na alergeny, które w przypadku prawidłowych reakcji organizm powinien ignorować. U osób, u których nie występuje uczulenie, potencjalne alergeny nie wywołują żadnych reakcji. U alergików - wręcz przeciwnie, alergen staje się przyczyną bardzo dotkliwych, a często i niebezpiecznych problemów.
Mechanizm powstawania i działania alergii jest dobrze znany. W chwili, gdy potencjalny alergik ma styczność z czynnikiem uczuleniowym, np. sierścią zwierzęca czy pyłkami roślin, jego układ immunologiczny wytwarza przeciwciała klasy IgE. Pobudzone zostaną również limfocyty T, przez co każdy kolejny kontakt z alergenem prowadzić będzie do wytworzenia stanu zapalnego o specyficznych właściwościach i objawach.
Uczulenia skórne występują u osób w każdym wieku. Alergie skórne u dzieci stanowią dość częsty problem dla rodziców niemowlaków i nieco starszych pociech, jednak równie często alergie ujawniają się u osób dorosłych.
Alergia - problem cywilizacyjny
W skali światowej od wielu lat odnotowuje się wzrost przypadków alergii - w samej Wielkiej Brytanii jest to wzrost w okolicach 5% w skali roku. Na całym świecie na różnorodne alergie cierpi około 10-30% całej populacji. Z tego powodu alergie uznaje się za poważny problem cywilizacyjny.
Choroby cywilizacyjne to choroby, które odpowiadają za nawet 40 milionów zgonów każdego roku. Jednym z najważniejszych czynników ich powstawania jest stan środowiska oraz tryb życia. Obydwa wymienione czynniki wyraźnie powiązane są z tempem rozwoju cywilizacyjnego. Zanieczyszczenia w powietrzu i wodzie, złe warunki pracy, przewlekły stres - każda z wymienionych przyczyn może skutkować rozwojem niebezpiecznych chorób, wśród których wymienić można na przykład nowotwory - ale również i alergie i choroby autoimmunologiczne.
Wyprysk kontaktowy – leczenie i profilaktyka
Podstawą profilaktyki oraz leczenia wyprysku kontaktowego jest unikanie styczności skóry z substancją wywołującą alergię lub podrażnienie skóry. Jest to możliwe m. in. dzięki wykonaniu skórnych testów płatkowych. W przebiegu alergicznego wyprysku kontaktowego leczenie sprowadza się przede wszystkim do stosowania leków przeciwzapalnych i przeciwalergicznych. Miejscowo stosowane są glikokortykosteroidy w postaci kremów i maści, zaś farmakoterapia ogólna to stosowane doustnie leki przeciwhistaminowe. Ciężki przebieg schorzenia może wiązać się z koniecznością zastosowania glikokortykosteroidów doustnych. W przypadku ostrego przebiegu wyprysku z silnym wysiękiem, konieczne jest stosowanie preparatów odkażających, np. kwasu bornego do wykonania okładów lub nadmanganianu potasu w formie leczniczych kąpieli. Natomiast w przebiegu przewlekłego wyprysku kontaktowego z nadmiernym rogowaceniem skóry warto sięgnąć po preparaty złuszczające na bazie mocznika czy kwasu salicylowego.
Gdy pojawia się wyprysk kontaktowy niealergiczny, leczenie sprowadza się do miejscowego stosowania glikokortykosteroidów, a także odpowiedniej pielęgnacji skóry, bazującej na emolientach.
Bibliografia:
- Langner A., Postepowanie terapeutyczne w wyprysku, Przew Lek 2000, 78 – 92
- Kręcisz B. i in., Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry, Alergia 2014, 1: 19 – 24
