U nas zapłacisz kartą
Domowe sposoby na leczenie wyprysku kontaktowego
FAQ
Najczęstsze pytania dotyczące kontaktowego zapalenia skóry (wyprysku kontaktowego).
Czy kontaktowe zapalenie skóry jest zaraźliwe?
Ponieważ kontaktowe zapalenie skóry nie jest wywołane przez patogeny, nie istnieje ryzyko zarażenia się od innej osoby. Można bez obaw przebywać w jednym pomieszczeniu z osobą dotkniętą tym schorzeniem.
Gdzie na ciele może wystąpić wyprysk kontaktowy?
Wyprysk kontaktowy może pojawić się zarówno na twarzy, jak i na ciele - w miejscu kontaktu skóry z alergenem lub substancją drażniącą (np. w okolicy dłoni, bioder, pępka).
Po jakim czasie znika wyprysk kontaktowy?
W większości przypadków wyprysku kontaktowego jego przebieg jest łagodny, a charakterystyczne dla niego objawy zanikają samoistnie po upływie od kilku dni do kilku tygodni.
e -Konsultacja z Receptą Online AlergiaWypełnij formularz medyczny, aby
rozpocząć e-konsultację lekarską
bez wychodzenia z domu.
Co robić w razie wystąpienia objawów?
Natychmiast przerwij kontakt z substancją, którą podejrzewasz o wywołanie zmian – np. przemyj ręce po kontakcie z substancjami, które powodują objawy. W razie nasilonego świądu skóry możesz zażyć tabletkę leku przeciwhistaminowego (niektóre dostępne są bez recepty).
Wyprysk kontaktowy rozpoznaje się na podstawie charakterystycznego obrazu zmian skórnych oraz ustalenia związku pomiędzy ich pojawianiem się a np. pracą zawodową.
Wyprysk kontaktowy może przypominać wyprysk atopowy (atopowe zapalenie skóry) i inne mylone z nim choroby skóry. Najważniejszym badaniem w rozpoznaniu wyprysku kontaktowego są tzw. testy płatkowe. Polegają one na nałożeniu na skórę pleców małych krążków bibułek nasączonych różnymi substancjami wywołujących wyprysk kontaktowy (zawartymi w np. kosmetykach, gumie, metalach, lekach, tworzywach sztucznych). Pojawienie się pod ich wpływem zaczerwienienia, grudek czy pęcherzyków może oznaczać uczulenia na którą z tych substancji.
Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry a kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia
Kontaktowe zapalenie skóry jest jedną z najczęstszych dermatoz. Obejmuje wszystkie niepożądane reakcje skórne wywołane bezpośrednim kontaktem czynników zewnątrzpochodnych z powierzchnią skóry i błon śluzowych. Wyprysk kontaktowy alergiczny wywołują związki chemiczne o małej masie cząsteczkowej posiadające potencjał alergizujący. Najczęstszymi czynnikami odpowiadającymi za kontaktowe zapalenie skóry na tle alergicznym są: chrom (cement, beton, barwniki), nikiel, kobalt, formaldehyd, terpentyna. Pierwszy kontakt z czynnikiem drażniącym nie wywołuje objawów skórnych. Najpierw musi wytworzyć się stan nadwrażliwości na daną substancję. Przy ponownym zetknięciu z alergenem uruchamia się reakcja uczulonego układu odpornościowego i dochodzi do wyprysku alergicznego. Odrębne schorzenie stanowi kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia, w którym odpowiedź skóry na bodźce zewnętrzne występuje bez pośrednictwa układu immunologicznego. Nie ma nic wspólnego z nadwrażliwością na dany antygen. Niska temperatura i wilgotność powietrza sprzyjają rozwojowi schorzenia. Kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia to miejscowa reakcja zapalna i uszkodzenie skóry, za które odpowiada jednorazowa albo powtarzająca ekspozycja na bodźce fizyczne (ciśnienie, tarcie, wibracja), substancje chemiczne zawarte w głównie kosmetykach i detergentach lub czynniki powietrznopochodne (pyły, gazy, pary). Z powodu dużego podobieństwa obrazu klinicznego obie jednostki chorobowe są często ze sobą mylone. Dlatego do prawidłowego postawienia rozpoznania niezbędne jest przeprowadzenie szczegółowej diagnostyki. Wykonywane są próby ekspozycji i eliminacji z podejrzanymi czynnikami przyczynowymi, posiewy bakteryjne, biopsja skóry, testy skórne, badania krwi i oznaczenie poziomu przeciwciał IgE. Podstawową metodą służącą do rozpoznawania wyprysku kontaktowego są próby płatkowe, na temat których szeroko pisze dr hab. n. med. Radosław Śpiewak.
Kontaktowe zapalenie skóry (wyprysk kontaktowy) - objawy
Charakterystycznym objawem wyprysku kontaktowego jest silny świąd skóry, na powierzchni której tworzy się zaczerwienienie, łuszczące się grudki oraz pęcherzyki. Ważne jest to, że zmiany tworzą się w miejscu kontaktu z np. tkaniną czy tworzywem zawierającym uczulające chorego czynniki (np. pod paskiem czy biżuterią u chorego uczulonego na nikiel, na rękach u sprzątaczki używającej środków czyszczących, na policzkach w miejscu, na który nałożono kosmetyk, który uczulił chorego pod wpływem opalania). Czasem zmiany występują jednak na całej powierzchni ciała. Chorzy na KZS z podrażnienia mogą odczuwać parzący ból lub pieczenie, zwłaszcza w razie kontaktu z substancją silnie drażniącą.
Skóra staje się pogrubiała, bardzo sucha, łuszczy się, wyraźnie zaznaczają się jej naturalne bruzdy (np. na nadgarstkach skóra może przypominać korę drzewa), skóra na dłoniach podeszwach niekiedy pęka powodując ból.
Kontaktowe zapalenie skóry - diagnostyka
Pierwszym etapem diagnostycznym jest wywiad lekarski, którego celem jest ustalenie, czy pacjent zmaga się z kontaktowym zapaleniem skóry na tle alergicznym, czy stan zapalny skóry jest wynikiem podrażnienia przez jakąś substancję. Jeśli istnieje podejrzenie reakcji alergicznej, lekarz może zlecić płatkowy test skórny (test kontaktowy). Jest to plaster z komorami (metalowymi krążkami) wypełnionymi substancjami testowymi (alergenami w odpowiednich stężeniach), który jest naklejany na plecy pacjenta. Po zdjęciu plastra (po ok. 24-48 godzinach), w przypadku uczulenia na którąś z podanych substancji, pojawia się reakcja zapalna. Lekarz ponownie kontroluje skórę pacjenta za 2 lub 3 dni, aby przekonać się, czy nie zaszła opóźniona reakcja alergiczna. Czułość testów płatkowych wynosi ok. 60-80 proc. W przypadkach fotoalergii stosuje się testy płatkowe, z czego jeden plaster jest naświetlany promieniowaniem UVA, a drugi nie. Można wykonać także badanie zewnętrznoskórne. Wówczas lekarz na przedramię lub plecy nanosi krople z alergenem i delikatnie nakłuwa skórę. Wówczas alergen przedostaje się do organizmu. Jeśli po ok. 15 minutach pojawi się reakcja w postaci bąbla, oznacza to, że to właśnie ten składnik jest przyczyną uczulenia. Jeśli wyniki testu skórnego okazały się niejednoznaczne, można wykonać badania krwi, których celem jest oznaczenie poziomu przeciwciał IgE.
Jeśli kontaktowe zapalenie skóry jest wynikiem uczulenia, pacjentowi podaje się leki antyhistaminowe, które zatrzymają reakcję alergiczną. Gdy kontaktowe zapalenie skóry obejmuje ponad 1/3 powierzchni ciała, lekarz może podjąć decyzję o podaniu kortykosterydów. Należy jednak pamiętać, że sterydy są potencjalnym alergenem i zamiast pomóc, mogą nasilić wyprysk alergiczny. Ponadto stosowanie sterydów wiąże się z licznymi skutkami ubocznymi. W niektórych przypadkach niezbędne jest podanie leków immunosupresyjnych, które przyczyniają się do obniżenia aktywności układu odpornościowego. Są prawie tak skuteczne jak sterydy, jednak nie wywołują przy tym tylu skutków ubocznych. Niestety, ich cena jest dość wysoka. Innym sposobem leczenia wyprysku alergicznego jest odczulanie. Polega ono na przyjmowaniu przez chorego alergenu w minimalnych ilościach tak, by organizm nie zareagował uczuleniem, lecz przyzwyczaił się do niego, a tym samym uodpornił. Niestety, z obserwacji lekarzy wynika, że większość pacjentów, mimo wieloletniego leczenia i unikania alergenów, może mieć zmiany wypryskowe. Zarówno w przypadku niealergicznego kontaktowego zapalenia skóry, jak i tego na tle alergicznym, leczenie miejscowe polega na aplikacji na skórę kremów i maści, które zmniejszają nasilenie stanu zapalnego skóry i świąd. Na zmiany pęcherzykowe z wysiękiem można stosować okłady ściągające z samej wody z 0,9 proc. roztworem soli fizjologicznej, gdyż wysuszają one skórę i także łagodzą świąd. Dodatkowo należy stosować emolienty w celu nawilżenia skóry i wzmocnienia jej naturalnej bariery ochronnej.
