Wyprysk kontaktowy u niemowlaka - Przyczyny, Objawy i Sposoby Leczenia
Jak często występuje alergiczny wyprysk kontaktowy? (tu: czy występuje rodzinnie)
Tak jak wspomniano, wyprysk jest często występującą jednostką dermatologiczną, przy czym w populacji dorosłych dominuje kontaktowe zapalenie skóry z podrażnienia wywołane drażniącym działaniem substancji zewnętrznych na skórę człowieka, takich jak detergenty, rozpuszczalniki, kwasy i zasady. U dzieci występowanie tej postaci wyprysku jest co prawda możliwe, jednak ze względu na brak kontaktu z wymienionymi substancjami należy ona do rzadkości, częściej stwierdza się alergiczne kontaktowe zapalenie skóry. W przypadku alergicznego wyprysku kontaktowego nie obserwuje się podłoża genetycznego ani występowania rodzinnego. Obecność chorób atopowych (astmy, alergicznego nieżytu nosa, atopowego zapalenia skóry) nie zwiększa ryzyka rozwoju tego schorzenia, chociaż w populacji dzieci z rozpoznaniem atopowego zapalenia skóry, ze względu na uszkodzenia naskórka, ta postać wyprysku może się rozwinąć niezależnie.
Alergiczny wyprysk kontaktowy cechuje się występowaniem różnorodnych zmian skórnych. Jak już wspomniano, podstawowym wykwitem jest grudka, która przekształca się w pęcherzyk, a ten z kolei w sączącą nadżerkę, pokrywającą się z czasem strupkiem. Zmiany te lokalizują się na rumieniowym podłożu, są wyraźnie odgraniczone od zdrowej skóry i mogą się ze sobą zlewać, tworząc rozległe ogniska. Zmianom skórnym towarzyszy nasilony świąd, a w okresie gojenia obserwuje się złuszczanie naskórka. W fazie przewlekłej dominuje pogrubienie naskórka, może nawet dochodzić do jego bolesnych pęknięć. Zmiany lokalizują się zwykle w miejscu kontaktu z uczulającym alergenem. W przypadku niklu, który jest jednym z najczęstszych alergenów, zmiany skórne mogą być umiejscowione na pleckach dziecka (w miejscu przylegania do skóry metalowych zapinek), w okolicy pępka (z powodu kontaktu z metalowym guzikiem) czy na nadgarstku (w wyniku kontaktu z metalowym paskiem od zegarka).
Kontaktowe zapalenie skóry (wyprysk kontaktowy) - leczenie
Zasadnicze znaczenie ma wyeliminowanie kontaktu z alergenem lub czynnikiem drażniącym.
Podstawę leczenia przeciwzapalnego kontaktowego zapalenia skóry alergicznego i z podrażnienia stanowią glikokortykosteroidy stosowane miejscowo (np. w maści, kremie) zazwyczaj od kilku do kilkunastu dni. Bardzo suche zmiany na dłoniach lub stopach w ostrym okresie zapalenia mogą wymagać stosowania glikokortykosteroidów pod opatrunkiem. Czasem lekarz może zalecić także stosowanie glikokortykosteroidów doustnie w ciężkich przypadkach ostrego zapalenia lub w przypadku zajęcia dużej powierzchni skóry.
W ostrym zapaleniu z pęcherzykami i wysiękiem (zbieraniem się płynu) oprócz glikokortykosteroidów stosuje się okłady ściągające – z samej wody, z 0,9-procentowym roztworem NaCl lub z octanowinianem glinu. Okłady wysuszają skórę i łagodzą świąd. Stosuje się je kilka razy dziennie – wilgotną bawełnianą tkaninę nakłada się na skórę i zmienia 1–4 razy co 15–30 min.
W przypadku przewlekłego zapalenia i pogrubienia i szorstkości skóry w następstwie zapalenia, szczególnie w kontaktowym zapaleniu skory z podrażnienia, skuteczne są środki nawilżające z dużą zawartością tłuszczów, środki keratolityczne, czyli rozpuszczające zrogowaciałą warstwę naskórka (kremy zawierające polidokanol i mocznik) oraz wazelina.
Świąd można opanować, stosując doustnie leki przeciwhistaminowe lub leki przeciwświądowe (mentol 0,1–2%, kamfora 0,1–3%) miejscowo.
Fototerapię UVA lub UVB, czyli naświetlanie zmian, lekarz może zalecić u chorych, u których inne sposoby leczenia okazały się nieskuteczne albo są przeciwwskazane. Chorzy narażeni na alergeny zawodowe, którzy nie mogą stosować rękawic lub kremów ochronnych, mogą odnieść korzyść z przewlekłego stosowania fototerapii.
W fotoalergicznym i fototoksycznym kontaktowym zapaleniu skóry stosuje się preparaty zawierające filtry promieniowania UVB i UVA.
Czy możliwe jest całkowite wyleczenie?
Niestety, tak jak w przypadku każdej alergii, również w odniesieniu do alergicznego wyprysku kontaktowego nie istnieje skuteczne leczenie przyczynowe. Aktualne metody postępowania pozwalają jedynie zmniejszyć stan zapalny skóry oraz dolegliwości świądowe, ale ponowny kontakt z alergenem może je znowu wywołać. Raz rozpoznana alergia kontaktowa będzie się utrzymywać przez całe życie chorego.
W celu uniknięcia wysiewu kolejnych zmian skórnych konieczne jest przede wszystkim unikanie kontaktu skóry z uczulającym alergenem. Można na przykład zastąpić metalowe elementy w ubrankach plastikowymi. Po zakończeniu leczenia wskazana jest odpowiednia pielęgnacja skóry z użyciem preparatów bezzapachowych i bez dodatku środków konserwujących.
Przyczyny egzemy u dzieci
Egzema u dzieci najczęściej pojawia się w efekcie kontaktu skóry z substancją uczulającą. Może nią być proszek do prania, kosmetyk, rozpuszczalnik, tworzywa sztuczne w ubraniach czy metal biżuterii (nikiel). Egzemę czyli alergiczny wyprysk kontaktowy mogą wywoływać również niektóre składniki pożywienia (często: czosnek, cebula, pomidory i marchew) lub antybiotyki i sulfonamidy. Wypryski u dzieci mogą też powstać pod wpływem intensywnego promieniowania słonecznego.
Objawy egzemy u dziecka są bardzo zróżnicowane, najczęściej jednak są to łuszczące się czerwone i swędzące plamy. Wypryski najczęściej zajmują nadgarstki, okolice łokci, skórę pod kolanami, ale mogą też rozprzestrzenić się lub pojawiać w innych obszarach ciała, na twarzy lub na klatce piersiowej. Jeśli nie są leczone, pokrywają się małymi, wypełnionymi płynem pęcherzami i grudkami. Alergiczne wypryski pozostawione bez leczenia na dłużej ulegają nadkażeniom bakteryjnym. Wtórne zakażenie ropne ma postać żółtych, miodowych strupów i wydzieliny ropnej.
