U nas zapłacisz kartą
Wyprysk pieniążkowaty u dziecka - Przyczyny, Objawy i Skuteczne Metody Leczenia
Alergiczny wyprysk kontaktowy u dzieci
Wyprysk (egzema) należy do najczęstszych chorób skóry i oznacza stan zapalny w obrębie naskórka oraz skóry właściwej. Charakterystycznym dla wyprysku wykwitem jest grudka, chociaż w obrazie klinicznym widuje się również rumień, pęcherzyki i nadżerki, a niekiedy pogrubienie naskórka i jego nadmierne złuszczanie. Obraz tej jednostki chorobowej może być więc różnorodny, jednak bardzo często towarzyszy jej świąd i pieczenie skóry.
Jedną z postaci wyprysku, którą coraz częściej stwierdza się wśród najmłodszych pacjentów, jest alergiczny wyprysk kontaktowy lub alergiczne kontaktowe zapalenie skóry.
Jest to nabyty powierzchowny odczyn zapalny skóry rozwijający się na podłożu alergicznym. Jednak jest to nieco odmienny typ reakcji odpornościowej niż reakcja na przykład na pyłki traw czy niektóre pokarmy. W przypadku alergicznego wyprysku kontaktowego mamy do czynienia z tzw. reakcją opóźnioną, która rozwija się dopiero po 24–48 h od kontaktu z alergenem. W reakcji tej bierze udział jedna z frakcji białych krwinek, czyli limfocyty T, mające tzw. pamięć immunologiczną, umożliwiającą im wyzwolenie reakcji alergicznej po kontakcie z uczulającym alergenem.
W zależności od „siły” danego antygenu w niektórych przypadkach do wyzwolenia reakcji odpornościowej wystarczy już pierwsza ekspozycja, w innych reakcja może się ujawnić dopiero po wielokrotnych kontaktach z uczulającym związkiem – po tygodniach, a nawet latach. Do najczęstszych alergenów kontaktowych u dzieci należą: nikiel – składnik zapięć w ubrankach, neomycyna – antybiotyk, mertiolat – konserwant w kroplach do oczu oraz szczepionkach, balsam peruwiański – substancja zapachowa, formaldehyd – konserwant, quaternium-15 – konserwant, kalafonia – składnik żywicy drzew iglastych, i lanolina – składnik kosmetyków.
Wyprysk pieniążkowaty u dziecka
Wysypka pieniążkowata jest dolegliwością dotykającą z reguły pacjentów dorosłych. Przeważnie pojawia się u osób między 50. a 70. rokiem życia, częściej u mężczyzn niż u kobiet. Pojawienie się wyprysku pieniążkowatego u dziecka uznawane jest za zjawisko nietypowe, ale medycyna zna przypadki wystąpienia choroby nawet u niemowląt.
U najmłodszych pacjentów zmiany mogą mieć związek z atopowym zapaleniem skóry, które w większości przypadków dotyka dzieci kilkumiesięcznych. To z kolei ma z reguły podłoże alergiczne.
Ponieważ wyprysk pieniążkowaty u dzieci występuje niezwykle rzadko, jego podejrzenie powinno być poparte wnikliwą diagnostyką. Niekiedy zleca się wykonanie badań mykologicznych i posiew, ponieważ zmiany grudkowo-pęcherzykowe mogą być mylone ze zmianami grzybiczymi.
Jakie są sposoby leczenia alergicznego wyprysku kontaktowego?
Podstawową zasadą terapii jest unikanie kontaktu z uczulającym alergenem/alergenami i stosowanie miejscowych preparatów przeciwalergicznych oraz przeciwzapalnych. Dodatkową, niezwykle istotną, rolę pełni właściwa pielęgnacja zmienionej zapalnie skóry dziecka.
Do leków o działaniu przeciwzapalnym i przeciwalergicznym należą miejscowo stosowane preparaty glikokortykosteroidów, które powinny być dobrane pod względem siły działania i podłoża do stanu klinicznego oraz wieku dziecka. Alternatywną formę leczenia stanowią inhibitory kalcyneuryny, takie jak takrolimus lub pimekrolimus, które są bezpieczne i pozbawione działań niepożądanych typowych dla miejscowych preparatów glikokortykosteroidowych.
Wśród preparatów przeznaczonych do pielęgnacji skóry zmienionej w przebiegu alergicznego wyprysku kontaktowego należy wymienić nowoczesne środki myjące i natłuszczające (emolienty), o neutralnym pH i pozbawione konserwantów, dodatków zapachowych oraz barwników. Obecnie na rynku dostępnych jest szereg takich preparatów przygotowanych z myślą o alergicznej skórze dziecka.
Objawy wyprysku pieniążkowatego
U pacjentów dorosłych diagnostyka niekiedy ogranicza się do obserwacji zmian, ponieważ są one na tyle charakterystyczne, że czasem na podstawie ich wyglądu można postawić diagnozę. Przede wszystkim ogniska zapalne są wyraźnie odgraniczone od zdrowej skóry i tworzą na niej zaczerwienione „placki” o kształcie i wielkości monety. Składają się one z drobnych grudek i pęcherzyków, a towarzyszy im świąd nasilający się w nocy.
Wyprysk, znany także jako egzema pieniążkowata, pojawia się przeważnie na kończynach dolnych i tułowiu, choć zdarza się też, że występuje w obrębie kończyn górnych. Z reguły nie obejmuje swoim zasięgiem twarzy i owłosionej skóry głowy.
Z początku ogniska zapalne mogą być pojedyncze lub nieliczne, z czasem jednak, wraz z pogłębianiem się choroby, stają się liczniejsze, a niekiedy nawet zlewają się ze sobą.
Wyglądem egzema pieniążkowata przypomina grzybicę skóry, ale jej ogniska mają bardziej regularny i odgraniczony kształt. Dolegliwość niestety często ma charakter przewlekły lub nawracający. W fazie gojenia pojawiają się strupy, ma miejsce złuszczanie naskórka.
