Przyczyny wyprysku potnicowego - W poszukiwaniu źródeł skórnej niedoskonałości
Co to jest i jak wygląda wyprysk potnicowy?
Wyprysk potnicowy to choroba dermatologiczna, której objawem są zmiany skórne w postaci niewielkich pęcherzyków. Pęcherzyki występują na skórze dłoni (szczególnie na bocznych powierzchniach palców) i podeszwach stóp (w szczególności na łuku stopy). Na wyprysk potnicowy wskazują liczne pęcherzyki wypełnione płynem surowiczym lub płynem surowiczo-ropnym. Zmianom w postaci pęcherzyków i pęcherzy towarzyszy silnswy świąd skóry.
Przebieg choroby może być ostry lub przewlekły. Wyprysk potnicowy występuje najczęściej u osób w młodym i średnim wieku. Wskazujące na potnicę pęcherzyki i pęcherze na skórze dłoni i stóp bardzo rzadko występują u dzieci.
Zanim zostanie postawiona diagnoza i wyprysk potnicowy będzie leczony, powinno zostać wykonane badanie mykologiczne w kierunku grzybicy dłoni bądź grzybicy stóp oraz badanie w kierunku rumienia wielopostaciowego. Podobne zmiany skórne mogą także wskazywać na alergiczne, kontaktowe zapalenie skóry (powstaje wtedy wyprysk kontaktowy), dlatego powinny również zostać wykonane testy alergiczne.
Pojawienie się na skórze dłoni i skórze stóp swędzących pęcherzyków lub pęcherzy, a także innych zmian np. rumienia, krostek i grudek, powinno skłonić do wizyty u lekarza dermatologa. Warto wiedzieć, że nieleczone choroby skóry nie tylko utrudniają normalne funkcjonowanie, ale także mogą doprowadzić do powikłań np. nadkażenia bakteryjnego.
Co zrobić gdy podejrzewa się wystąpienie potnicy?
W przypadku wystąpienia jakichkolwiek niepokojących zmian skórnych wskazana jest zawsze konsultacja w poradni lekarza rodzinnego. Nie powinno się na własną rękę stosować maści dostępnych bez recepty. W przypadku podejrzanych zmian, lekarz rodzinny może skierować chorego do poradni dermatologicznej.
Wywiad lekarski i badanie fizykalne stanowią podstawowy element diagnostyki różnicowej potnicy . Obecność pęcherzyków na dłoniach i stopach wypełnionych płynem to podstawowy i zarazem jedyny objaw kliniczny u pacjenta. Aby potwierdzić rozpoznanie można rozważyć badanie histopatologiczne zmiany skórnej i badania w kierunku potwierdzenia bądź wykluczenia zmian grzybiczych.
Jak przygotować się na wizytę u dermatologa? Dr n. med. Nina Wiśniewska tłumaczy
Diagnostyka wyprysku potnicowego
Diagnostykę wyprysku potnicowego przeprowadza dermatolog. Lekarz rozpoznaje wyprysk potnicowy na podstawie przeprowadzonego wywiadu oraz obserwacji zmian skórnych. Diagnostyka różnicowa obejmuje alergiczne kontaktowe zapalenie skóry, atopowe zapalenie skóry, rumień wielopostaciowy, rzadziej liszajec pęcherzowy, zakażenie opryszczką czy pęcherzycę zwykłą. Wykluczenie chorób o podobnym obrazie klinicznym polega m.in. na przeprowadzeniu testów alergicznych. W celu zdiagnozowania przyczyny dermatozy pobiera się wycinek do oceny histopatologicznej, a także wykonuje się badanie mykologiczne, jeśli objawy choroby pojawiają się również na stopach.
Leczenie wyprysku potnicowego obejmuje działania profilaktyczne oraz terapię farmakologiczną. Aby zapobiec powstawaniu wyprysku potnicowego należy:
- unikać czynników wyzwalających chorobę, w tym mydeł i detergentów,
- nosić rękawiczki ochronne podczas wykonywania czynności z użyciem środków potencjalnie uczulających,
- myć ręce letnią (nie gorącą) wodą i środkami czyszczącymi niezawierającymi mydła,
- nie rozdrapywać pęcherzyków, aby nie doprowadzić do wtórnego nadkażenia bakteryjnego,
- obcinać paznokcie na krótko,
- w miarę możliwości unikać sytuacji stresowych.
Do domowych sposobów na wyprysk potnicowy należy stosowanie okładów z roztworu nadmanganianu potasu oraz białego octu. Nie należy zapominać o nawilżaniu skóry w celu złagodzenia jej suchości i świądu oraz odbudowania bariery naskórkowej. Środek nawilżający lub emolient należy nałożyć jak najszybciej po umyciu rąk, aby zapobiec parowaniu wody. Warto też stosować preparaty z aloesem, który działa chłodząco i odkażająco. W przypadku wyprysku potnicowego pojawiającego się na stopach można przydadzą się kąpiele stóp w naparze z szałwi.
Leki na wyprysk potnicowy
Jak już wiesz, potnica jest bardzo oporna na leki. Te, które są dostępne bez recepty, stosuje się jedynie wspomagająco.
Z kolei dobrym lekiem na potnicę, przepisywanym przez lekarza, jest środek zawierający kortykosteroidy.
W przypadku, gdy okaże się on nieskuteczny, specjalista może przepisać leki zawierające następujące substancje:
- azatioprynę – środek o działaniu hamującym odpowiedź układu odpornościowego i cytotoksycznym, czyli niszczącym szybko dzielące się komórki.
- środki antyhistaminowe – zmniejszające uczucie świądu.
W przypadku, gdy świąd doprowadzi Cię do sytuacji, że rozdrapiesz zmiany skórne, może się to skończyć zakażeniem bakteryjnym. W takiej sytuacji konieczne będzie wdrożenie antybiotykoterapii.
Ceny takich leków zaczynają się już w okolicach 20-30 zł za opakowanie liczące około 50 tabletek.