U nas zapłacisz kartą
Zapalenie mieszka włosowego na głowie - Przyczyny, Objawy i Sposoby Leczenia
Zapalenie mieszków włosowych – przyczyny
Mieszki włosowe to zagłębienia w skórze, z których wyrastają włosy. Stan zapalny może objąć powierzchniową część mieszka lub część umieszczoną głębiej w skórze . Zazwyczaj przyczyną zapalenia jest zakażenie bakteryjne, jednak infekcja może mieć charakter wirusowy, grzybiczy lub w niektórych przypadkach niezakaźny. Ze względu na czynnik wywołujący wyróżniamy zapalenie mieszków włosowych:
- bakteryjne – najczęściej zapalenie wywoływane jest przez bakterie Staphylococcus aureus (gronkowca złocistego). Na ciele pojawiają się krostki, którym nie towarzyszą inne objawy. Inną bakterią wywołującą zapalenie mieszków włosowych jest Pseudomonas aeruginosa (pałeczka ropy błękitnej). Pojawia się najczęściej po kąpieli w skażonej bakterią wodzie, najczęściej nieuzdatnionej w basenach czy wannach z hydromasażem. Chorobę tę mogą wywołać także bakterie Gram-ujemne z rodzajów Klebsiella i Enterobacter,
- drożdżakowe – wywoływane przez drożdżaki z rodzaju Malassezia . Występuje u młodych osób. Zmiany obejmują najczęściej okolicę ramion, pleców i szyi,
- grzybicze – pojawia się najczęściej na skórze głowy, powodując jej łuszczenie oraz wypadanie włosów,
- wirusowe – powoduje je wirus opryszczki. Często dotyka mężczyzn chorujących na opryszczkę wargową, którzy nie zachowują ostrożności podczas golenia twarzy, gdy na wardze pojawi się wykwit,
- pasożytnicze – spowodowane zakażeniem roztoczami z rodzaju Demodex . W wyglądzie przypomina trądzik różowaty, może pojawić się u osób z upośledzoną odpornością,
- środowiskowe – częstą przyczyną zapalenia mieszków włosowych jest mechaniczne tarcie skóry, zwłaszcza w kierunku pod włos. Często powstaje w trakcie golenia, ale może pojawić się w wyniku noszenia zbyt ciasnej odzieży lub obcierania skóry, np. w przypadku osób otyłych. Inną przyczyną środowiskową jest stosowanie kosmetyków, które mają właściwości komedogenne. Zatykają one ujścia mieszków włosowych, co prowadzi do indukcji stanu zapalnego. Niedrożność mieszków włosowych może być spowodowana także przez stosowanie niektórych leków, np. kortykosteroidów [1,2].
Zapalenie mieszków włosowych – przyczyny
Na skórze i błonach śluzowych człowieka naturalnie bytują różne bakterie, które tworzą mikrobiom skóry. Utrzymanie odpowiedniej równowagi pomiędzy „dobrymi” i „złymi” bakteriami pozwala zyskać skuteczną barierę ochronną, jednak na skutek działania różnych czynników może dojść do nadmiernego namnażania się szkodliwych drobnoustrojów. Jedną z bardzo szkodliwych bakterii jest gronkowiec złocisty (Staphylococcus aureus), który zaliczany jest do grupy bakterii najbardziej odpornych na działanie antybiotyków. To sprawia, że zakażenia gronkowcowe często są bardzo trudne w leczeniu. Stany zapalne o podłożu bakteryjnym, które obejmują mieszek włosowy, mogą początkowo być mylone z objawami np. trądziku, który jest częstą dermatozą wieku nastoletniego oraz osób dorosłych.
Do rozwoju zapalenia mieszka włosowego dochodzi na skutek wniknięcia bakterii do uszkodzonego mieszka włosowego. Bakterie wnikają także do mieszka włosowego przez ujścia gruczołów łojowych. Uszkodzenia mieszka włosowego są najczęściej spowodowane goleniem zarostu za pomocą maszynek i golarek elektrycznych. W większości przypadków do rozwoju stanu zapalnego o podłożu bakteryjnym dochodzi na skutek nieprzestrzegania zasad higieny akcesoriów do golenia i depilacji, a także dotykania twarzy brudnymi rękami i wyciskania pojawiających się na skórze krost.
Inne przyczyny zapalenia mieszków włosowych to m.in. niekorzystny wpływ na skórę substancji zapachowych i substancji zatykających ujścia gruczołów łojowych, które są obecne w kosmetykach do mycia i pielęgnacji. Chemiczne związki z kosmetyków utrudniają samoistne opróżnianie gruczołów łojowych, prowadząc do zastoju sebum, które stanowi dla bakterii pożywienie. Po wniknięciu drobnoustrojów do mieszka włosowego organizm zaczyna się bronić, czego skutkiem jest nasilający się stan zapalny. Ryzyko zakażenia bakteryjnego oraz rozwoju zapalenia w obrębie mieszków włosowych zwiększa również pocieranie odzieży o skórę, nadmierna potliwość oraz łojotok i brak prawidłowej higieny skóry. Zapalenie mieszków włosowych może rozwinąć się u osób w każdym wieku.
Zapalenie mieszków włosowych – leczenie
Zapalenie mieszków włosowych nie zawsze wymaga konsultacji ze specjalistą. Choroba może samoistnie się ograniczyć i ustąpić.
Zakażenie skóry wywołane drobnoustrojami wymaga profesjonalnego leczenia.
W przypadku, gdy objawy zapalenia mieszków włosowych nie ustępują samoistnie w przeciągu 2-3 dni lub gdy zapalenie się powiększa, należy skontaktować się z lekarzem. Lekarz rodzinny może skierować pacjenta do dermatologa. Podczas wizyty trzeba poinformować lekarza o wizycie na basenie, w saunie i kąpieli w jacuzzi. W tych miejscach występuje zwiększone ryzyko zakażenia drobnoustrojami, które mogą wywołać chorobę.
Przed zaleceniem odpowiedniego leczenia lekarz może pobrać wymaz z grudek, aby ustalić, jaki drobnoustrój zaatakował mieszki włosowe. W zależności od wyniku stosuje się różne substancje lecznicze. Lekarz może zalecić:
- roztwór dezynfekcyjny zawierający chlorheksydynę,
- maści z erytromycyną lub klindamycyną stosowane miejscowo na skórę,
- doustne leki zawierające doksycyklinę lub erytromycynę.
W niektórych przypadkach mieszki włosowe mogą być zakażone przez drobnoustroje wykazujące oporność na antybiotyki. Taka sytuacja może mieć miejsce, gdy wykryte zostanie zakażenie gronkowcem złocistym opornym na metycylinę (MRSA). W zależności od stopnia ciężkości zakażenia lekarz może zalecić bardziej złożone leczenie, np.
- połączenie dwóch antybiotyków, w tym trimetoprym – sulfametoksazol, klindamycynę, amoksycylinę, linezolid lub tetracyklinę,
- maść z mupirocyną aplikowaną do nosa.
Ważna jest także odpowiednia pielęgnacja skóry w trakcie leczenia zapalenia mieszków włosowych. Do mycia skóry poleca się stosowanie łagodnych kosmetyków, które jej nie podrażniają. W ich składzie warto szukać dodatku pantenolu czy alantoiny , które wspomagają regenerację i odpowiednio nawilżają skórę. Zmiany powinny być regularnie oczyszczane, co najmniej dwa razy dziennie. Na skórę warto nakładać nawilżające balsamy, które są przeznaczone do skóry wrażliwej i alergicznej. Złagodzą one świąd i stany zapalne występujące na skórze [3]. Ponadto wskazana jest częsta zmiana ręczników i pościeli.