U nas zapłacisz kartą
Zaparcia a trądzik - Jak dieta może wpływać na Twoją skórę?
Trądzik hormonalny
Zaburzenia hormonalne są bardzo częstą przyczyną trądziku. Szczególnie ważną rolę odgrywa tu zbyt wysoki poziom androgenów. Androgeny to hormony płciowe, które w przewadze występują u mężczyzn, natomiast u kobiet występują prawidłowo w znacznie niższych stężeniach. W momencie, gdy u kobiety poziom androgenów jest wysoki mogą pojawić się problemy. Jakie objawy, oprócz trądziku, możesz zaobserwować przy podwyższonym poziomie androgenów?
- Hirsutyzm, czyli nadmierne owłosienie pojawiające się u kobiet w miejscach, w których nie powinno występować – na twarzy, w okolicy sutków, na brzuchu lub plecach.
- Wypadanie włosów, szczególnie charakterystyczne może być wypadanie cienkich włosów pozbawionych cebulek z okolic skroniowych.
- Zaburzenia miesiączkowania – cykle skrócone (poniżej 21 dni) lub wydłużone (powyżej 35 dni) u osób dorosłych. U dziewczyn w wieku nastoletnim, miesiączkujących od niedawna cykle mogą być nieregularne i jest to całkowicie normalne.
Jednocześnie nie zawsze musimy mieć do czynienia z podwyższonym poziomem androgenów. Problemem może być lokalne zwiększenie aktywności androgenów w obrębie aparatu włosowo-łojowego, co prowadzi do stanów zapalnych, bądź wypadania włosów. Objawy hiperandrogenizmu mogą być również spowodowane zaburzeniem proporcji hormonów “kobiecych” i “męskich”. Może mieć to miejsce np. w hiperprolaktynemii lub dominacji estrogenowej.
Jeżeli obserwujesz cechy hiperandrogenizmu, czyli wymienione zmiany trądzikowe, hirsutyzm, zaburzenia miesiączkowania warto skonsultować się z ginekologiem endokrynologiem. Mogą one sugerować zespół policystycznych jajników i warto wykonać odpowiednie badania w tym kierunku.
Zaburzenia hormonalne u nastolatków
Chciałabym tutaj jeszcze raz podkreślić, że kwestie te dotyczą głównie trądziku u dorosłych. W okresie dojrzewania gospodarka hormonalna dopiero się kształtuje. Może to powodować nieregularne miesiączki, jak i zmiany skórne czy gorsze samopoczucie i zmienny nastrój. To normalny okres przejściowy wynikający z niedojrzałości osi podwzgórze-przysadka-jajnik. Nie mniej, warto być pod regularną opieką ginekologa, by w porę stwierdzić, czy nie dzieje się coś niepokojącego.
Leczenie trądziku
Jeśli zmiany w przebiegu trądziku mają niewielkie nasilenie, często wystarcza leczenie miejscowe. Stosowane są lecznicze pudry, zawiesiny, pasty, albo aerozole. Maści nie są najlepszą formą kosmetyku w terapii trądziku, gdyż taka konsystencja doprowadza do zatykania ujść gruczołów. W miejscowej terapii zastosowanie znajdują środki bogate w witaminę A , antybiotyki , takie jak: erytromycyna, tetracyklina, neomycyna, klindamycyna, a także kwas salicylowy oraz cynk.
Jeśli trądzik jest bardzo nasilony, zaleca się leczenie ogólne tetracyklinami lub erytromycyną. Ciężkie postacie trądziku wymagają podawania 13-cis kwasu witaminy A, który silnie działa keratolitycznie i przeciwłojotokowo. W przypadku kobiet należy pamiętać, że ma on działanie teratogenne, więc podczas kuracji kobiety muszą zażywać środki antykoncepcyjne (już na 1 miesiąc przed i 2 miesiące po kuracji).
Insulinooporność w trądziku
Kolejna kwestia, która może mieć wpływ na nasilenie zmian trądzikowych to zaburzenia gospodarki węglowodanowej. Często (ale nie zawsze!) towarzyszy im również nadmierna masa ciała. Insulinooporność często idzie w parze z podwyższonym poziomem androgenów (jednocześnie wzmagając problem) i z PCOS.
Objawami, które mogą świadczyć o zaburzeniach gospodarki węglowodanowej są m.in.:
- charakterystyczne uczucie senności po posiłku
- chęć na słodkie
- szybkie uczucie głodu po posiłku
- pojawiający się nagle, “ssący” głód
- pogorszenie samopoczucia, zmęczenie
- zaburzenia koncentracji, trudności z zebraniem myśli
Tak jak wspomniałam, insulinooporność najczęściej związana jest z występowaniem nadwagi i otyłości. W takiej sytuacji sama już redukcja masy ciała będzie poprawiała wrażliwość insulinową. Obniżenie poziomu insuliny wpłynie na zmniejszenie wydzielania androgenów i poprawę stanu skóry. Dlatego bardzo często dieta w trądziku jest jednocześnie dietą odchudzającą.
Jednak wysokie poziomy insuliny i cała kaskada procesów z tym związanych może dotyczyć także osób z prawidłową masą ciała lub zbyt niską masą ciała. Niski poziom tkanki tłuszczowej również stanowi problem dla gospodarki hormonalnej. W takiej sytuacji trzeba zadbać o nadwyżkę kaloryczną i dążyć do prawidłowej masy ciała. Niezależnie od masy ciała, w każdym z tych przypadków dieta w trądziku powinna charakteryzować się niskim indeksem glikemicznym.
Dieta w trądziku - dieta z niskim indeksem glikemicznym
Jednym z dwóch podstawowych założeń diety w trądziku, które zalecam jest dieta o niskim indeksie glikemicznym. Wpływa ona na unormowanie gospodarki węglowodanowej, obniża poziom insuliny, a tym zmniejsza wydzielanie androgenów i produkcję łoju. W pierwszym odczuciu dieta z niskim indeksem glikemicznym może wydawać się skomplikowana, ale wbrew pozorom nie oznacza codziennego ogromu wyrzeczeń. Oczywiście na początku trzeba poświęcić czas na zgłębienie tematu, zdobycie podstawowej wiedzy, poznanie zasad komponowania posiłków. Jednak, gdy już przejdziemy przez ten proces okazuje się, że możemy zaplanować w diecie większość produktów i posiłków, które jadaliśmy do tej pory. Kluczowe jest tutaj ich zbilansowanie oraz przygotowanie.
Założenia diety z niskim indeksem glikemicznym
Podstawą diety z niskim indeksem glikemicznym jest kierowanie się indeksem glikemicznym produktów. Planując posiłki opieramy się na produktach z niskim lub średnim indekem. Jednocześnie dążymy do ograniczenia produktów o wysokim indeksie glikemicznym.
Indeks glikemiczny (IG) określa jak wzrośnie poziom glukozy (cukru) we krwi po spożyciu 50 g węglowodanów danego produktu.
- niski (poniżej 55)
- średni (55-70)
- wysoki (powyżej 70)
Jednak indeks glikemiczny nie jest parametrem idealnym. Nie można postrzegać go zerojedynkowo, ponieważ na indeks glikemiczny całego posiłku wpływa wiele innych czynników.
Od czego zależy indeks glikemiczny?
- wielkości porcji danego produktu
- poziomu rozdrobnienia produktu (jabłko w całości ma niższy indeks niż sok lub mus jabłkowy)
- stopnia obróbki termicznej (niższy IG mają produkty surowe lub ugotowane al dente od tych rozgotowanych)
- fazy dojrzałości produktu
- obecności innych produktów i składników – dodatek błonnika (warzywa, produkty pełnoziarniste), tłuszczu (oliwa, orzechy, awokado), białka (mięso, ryby, jaja, strączki)
