U nas zapłacisz kartą
Jak skutecznie zapobiegać alergiom?
Leczenie alergii
Chociaż alergia towarzyszy nam często przez długie lata, właściwe leczenie pozwala na złagodzenie jej objawów i normalne życie. Zaniedbanie terapii może natomiast prowadzić do powikłań (np. nawracających napadów astmy) lub pogłębiania się alergii (np. rozwoju astmy u chorego na alergiczny nieżyt nosa).
Należy stanowczo podkreślić, iż chory nie powinien sięgać po leki przeciwalergiczne bez konsultacji z lekarzem. Wiele preparatów dostępnych jest bez recepty, ale ich stosowanie na własną rękę może prowadzić do groźnych działań niepożądanych.
Okres stosowania leczenia przeciwalergicznego zależy od nasilenia objawów i rodzaju alergii (np. w ostrej pokrzywce zwykle wystarcza doraźne podanie leków, ale w astmie – zwłaszcza ciężkiej – leki trzeba brać stale). Zwykle po opanowaniu objawów przechodzi się na leczenie podtrzymujące jak najmniejszymi dawkami leków.
Z reguły dąży się do miejscowego podawania leków – donosowo, wziewnie, do worka spojówkowego i na skórę. Zaletą takiego podawania leków jest możliwość uzyskania dużego miejscowego stężenia i uniknięcie ogólnoustrojowych działań niepożądanych. Ponadto początek działania leków miejscowych, np. obkurczającego naczynia krwionośne, jest zwykle szybszy niż podanego doustnie. Natomiast u chorych z alergią dotyczącą skóry lub z wieloma chorobami alergicznymi (np. astmą i alergicznym nieżytem nosa) konieczne może być zastosowanie leku doustnego – w pierwszym przypadku np. leku przeciwhistaminowego, w drugim przeciwleukotrienowego. Także w przypadku objawów zagrażających życiu czy silnego zaostrzenia alergii lepiej podać leki ogólnie, np. dożylnie.
Najczęściej stosowane w chorobach alergicznych metody postępowania (w tym immunoterapię) przedstawiono w artykule: Lista leków stosowanych w chorobach alergicznych
Uwaga! Zapoznanie się z zamieszczoną tam tabelą nie zastępuje wizyty lekarskiej – dawkowanie i wskazania dla określonych leków ustala lekarz prowadzący.
Alergia - mechanizm powstawania alergii
Gdy alergen, np. roślinny pyłek, po raz pierwszy dostanie się do organizmu kogoś, kto ma predyspozycje do alergii, w układzie odpornościowym powstaną przeciwciała IgE. Pokonają one wroga, czyli pyłek, i niewielka ich ilość pozostanie we krwi na stałe. To na wypadek, gdyby intruz znowu dostał się do organizmu.
Będą żyły przyczepione do powierzchni tzw. komórek kwasochłonnych (znajdują się w surowicy krwi) oraz komórek tucznych, czyli mastocytów (obecnych w tkance łącznej skóry i błon śluzowych). Komórki te zawierają duże ilości różnych substancji zwanych mediatorami, które są odpowiedzialne za pojawienie się objawów uczulenia.
Najważniejszym mediatorem wywołującym reakcję alergiczną jest histamina. Przy pierwszym zetknięciu się z alergenem zwykle nie odczuwamy żadnych dolegliwości: kataru, wysypki, łzawienia ani duszności. Kiedy jednak po raz drugi większa ilość alergenu dostanie się do organizmu, zacznie się reakcja uczuleniowa. Alergeny połączą się z przeciwciałami IgE i zaczną toczyć walkę na powierzchni komórek tucznych i kwasochłonnych.
W czasie tej walki błona komórek zostaje naruszona i z ich środka wydostają się substancje o właściwościach prozapalnych (histamina, leukotrieny). Reakcja alergiczna wywołuje więc stan zapalny w organizmie, dlatego o alergii mówi się jako o chorobie zapalnej.
Reakcji towarzyszą różne dolegliwości, np. wodnisty katar, kichanie, łzawienie, kaszel, kłopoty z oddychaniem, obrzęk, wysypka czy rumień. Przy każdym kolejnym zetknięciu z większą ilością alergenu objawy będą podobne. Mogą być tylko mniej lub bardziej nasilone.
Alergia - objawy, rodzaje, leczenie alergii. Jak rozpoznać alergię?
Alergia to nieprawidłowa reakcja organizmu na działanie pewnych czynników lub substancji. Pierwsze objawy alergii mogą pojawić się u niemowląt, ale zdarza się, że alergia ujawnia się po 30. czy nawet 40. roku życia. Już co czwarty Polak cierpi na alergię. Prowadzone na świecie obserwacje dowodzą, że co 10 lat liczba alergików się podwaja. Coraz dłuższa jest też lista alergenów, czyli substancji, które mogą nas uczulać. Dlaczego tak się dzieje? Jakie są przyczyny alergii i jak się ją leczy?
Alergia to nadgorliwość naszego układu odpornościowego. Normalnie jest tak, że gdy do organizmu wtargną np. wirusy czy bakterie, specjalne komórki krwi (limfocyty T) dają sygnał do produkcji przeciwciał, które mają unieszkodliwić chorobotwórcze drobnoustroje. U alergika ten mechanizm szwankuje. Układ odpornościowy rozpoznaje wroga nie tylko np. w wirusach, bakteriach, ale też w zupełnie niewinnych substancjach np. fruwających w powietrzu czy zawartych w jedzeniu. Substancje te nazywane są alergenami.
Spis treści
- Alergia - mechanizm powstawania alergii
- Alergia - przyczyny
- Alergia - rodzaje
- Jakie są objawy alergii?
- Alergia u dzieci i dorosłych
- Alergia - diagnostyka
- Alergia - leczenie
- Alergia - powikłania
Alergia - leczenie
Gdy okaże się, że dziecko jest alergikiem, wraz z lekarzem ustalamy plan działania. Na pewno specjalista powie, że dziecko musi unikać alergenu, który je uczula.
Czasem wystarczy np. wystrzegać się kontaktu z kotem lub wyeliminować z diety mleko czy jaja, w przypadku uczuleń np. na pyłki traw - unikać spacerów po łąkach, parkach, w ciągu dnia zamykać okna w mieszkaniu, a wakacje planować tam, gdzie nie pylą właśnie uczulające trawy. Ale gdy czynnik uczulający jest niemal wszędzie (np. roztocze kurzu domowego), pojawia się problem.
Wtedy niezbędne są leki, zwykle przeciwhistaminowe i przeciwzapalne. Czy dziecko będzie musiało je przyjmować, zależy m.in. od tego, jak silna jest alergia i co ją wywołuje. Jeśli jest uczulone na jeden rodzaj pyłków - leki będzie zażywać tylko przez kilka tygodni w roku. Ale np. przy silnej alergii na roztocze, lekarstwa trzeba brać ciągle.
Jeśli leki nie poradzą sobie z alergią, trzeba pomyśleć o kuracji odczulającej. Nie prowadzi się jej w przypadku wykrycia alergii pokarmowej i na leki. Wtedy wystarczy bowiem unikać substancji uczulających. Odczulanie zaleca się natomiast, gdy przyczyną alergii są pyłki roślin, roztocze kurzu domowego, sierść zwierząt, pleśnie, grzyby lub jad owadów.
Terapia polega na przyjęciu serii podskórnych zastrzyków zawierających dany alergen. Początkowo co 7-14 dni podaje się coraz większą jego dawkę. W ten sposób organizm stopniowo przyzwyczaja się i uczy tolerować substancję, którą dotychczas zwalczał. Po 2-4 miesiącach, gdy alergen osiągnie odpowiednio duże stężenie, podaje się już tylko dawki podtrzymujące, zwykle raz w miesiącu. Cała kuracja może trwać nawet do 5 lat.
Później czasem trzeba przyjmować jeszcze tzw. dawki przypominające. Dla małych dzieci, które bardzo boją się zastrzyków niektóre szczepionki odczulające dostępne są także w formie np. doustnych kropli podawanych pod język. Szczepionki kupuje się tylko na receptę. Odczulać można zarówno dzieci (powyżej 5 lat), jak i dorosłych (najlepiej do 55 lat).
Alergia - rodzaje
Zwykle daje o sobie znać wiosną. Alergenami roznoszonymi przez powietrze są najczęściej pyłki kwitnących roślin: traw, zbóż, drzew. Ale uwaga: alergia wziewna może dokuczać przez cały rok. Uczulać może bowiem wszystko, co unosi się w powietrzu: zarodniki grzybów i pleśni, roztocza, cząsteczki kurzu, sierść zwierząt, a nawet odchody owadów.
Występuje wtedy, gdy organizm reaguje alergicznie na składnik pożywienia. Można być uczulonym jednocześnie na bardzo wiele pokarmów. Warto wiedzieć, że zazwyczaj uczulają produkty, które są w danym kraju najczęściej jadane. Ale uczulać może praktycznie wszystko. Najpopularniejsze alergeny to: białko mleka krowiego, jaja, ziarna zbóż, cielęcina, wołowina, ryby, niektóre warzywa (pomidory, szparagi, seler) i owoce (truskawki, jabłka, czereśnie, ananasy, kiwi, brzoskwinie), czekolada, orzechy, migdały, soja, miód.
O tym rodzaju alergii mówi się wtedy, gdy uczulają rzeczy, z którymi masz kontakt. Najczęściej uczula chrom, nikiel, formaldehyd, barwniki włókiennicze, olejki zapachowe, aromaty i parabeny (konserwanty) dodawane do kosmetyków i środki chemiczne. W zasadzie wszystkie związki chemiczne mające kontakt ze skórą mogą powodować alergię. W efekcie uczulający może okazać się tusz do rzęs, płyn do mycia naczyń, biżuteria, klamra od paska, a nawet oprawki okularów.
