Jak skutecznie zapobiegać alergiom?

Spis treści:

• Czym jest reakcja alergiczna?
• Objawy reakcji alergicznej
• Typy reakcji alergicznej
  • Reakcja alergiczna typu I
  • Reakcja alergiczna typu II
  • Reakcja alergiczna typu III
  • Reakcja alergiczna typu IV

  Reakcja alergiczna jest odpowiedzią układu odpornościowego na działanie konkretnego alergenu. W wyniku reakcji uczuleniowej w organizmie wytwarzają się substancje białkowe, a jednocześnie dochodzi do pobudzenia limfocytów T. W konsekwencji cały ten proces wywołuje stan zapalny.

  Stany zapalne i objawy reakcji alergicznych powstają w wyniku uwalniania w organizmie takich substancji, jak histamina, związane z układem immunologicznym leukotrieny, biorące udział w odpowiedzi odpornościowej cytokiny – i innych.

  Warto wiedzieć, że reakcja alergiczna może występować z różnym nasileniem i w różnych obrębach ciała:

  • reakcja alergiczna w obrębie jednego narządu – np. objawy uczulenia dotyczą tylko oczu lub uczulenie na twarzy,
  • reakcja alergiczna obejmująca cały układ – np. objawy uczulenia w przebiegu astmy dotyczą całego układu oddechowego.

  Dodatkowo alergiczne reakcje mogą występować tylko sezonowo (np. uczulenie na pyłki), całorocznie (uczulenie na roztocza), ujawniać się nagle – bez świadomości o ich istnieniu (np. reakcja alergiczna na tatuaż) czy po kontakcie z konkretnym alergenem (np. alergia na lateks).

  Szczególnie niebezpieczna jest silna reakcja alergiczna – ostry przebieg może obejmować m.in. wstrząs anafilaktyczny, czyli najsilniejszy typ reakcji uczuleniowej.

  Alergia - leczenie

  Gdy okaże się, że dziecko jest alergikiem, wraz z lekarzem ustalamy plan działania. Na pewno specjalista powie, że dziecko musi unikać alergenu, który je uczula.

  Czasem wystarczy np. wystrzegać się kontaktu z kotem lub wyeliminować z diety mleko czy jaja, w przypadku uczuleń np. na pyłki traw - unikać spacerów po łąkach, parkach, w ciągu dnia zamykać okna w mieszkaniu, a wakacje planować tam, gdzie nie pylą właśnie uczulające trawy. Ale gdy czynnik uczulający jest niemal wszędzie (np. roztocze kurzu domowego), pojawia się problem.

  Wtedy niezbędne są leki, zwykle przeciwhistaminowe i przeciwzapalne. Czy dziecko będzie musiało je przyjmować, zależy m.in. od tego, jak silna jest alergia i co ją wywołuje. Jeśli jest uczulone na jeden rodzaj pyłków - leki będzie zażywać tylko przez kilka tygodni w roku. Ale np. przy silnej alergii na roztocze, lekarstwa trzeba brać ciągle.

  Jeśli leki nie poradzą sobie z alergią, trzeba pomyśleć o kuracji odczulającej. Nie prowadzi się jej w przypadku wykrycia alergii pokarmowej i na leki. Wtedy wystarczy bowiem unikać substancji uczulających. Odczulanie zaleca się natomiast, gdy przyczyną alergii są pyłki roślin, roztocze kurzu domowego, sierść zwierząt, pleśnie, grzyby lub jad owadów.

  Terapia polega na przyjęciu serii podskórnych zastrzyków zawierających dany alergen. Początkowo co 7-14 dni podaje się coraz większą jego dawkę. W ten sposób organizm stopniowo przyzwyczaja się i uczy tolerować substancję, którą dotychczas zwalczał. Po 2-4 miesiącach, gdy alergen osiągnie odpowiednio duże stężenie, podaje się już tylko dawki podtrzymujące, zwykle raz w miesiącu. Cała kuracja może trwać nawet do 5 lat.

  Później czasem trzeba przyjmować jeszcze tzw. dawki przypominające. Dla małych dzieci, które bardzo boją się zastrzyków niektóre szczepionki odczulające dostępne są także w formie np. doustnych kropli podawanych pod język. Szczepionki kupuje się tylko na receptę. Odczulać można zarówno dzieci (powyżej 5 lat), jak i dorosłych (najlepiej do 55 lat).

  

  Jak zapobiegać objawom alergii? 12 zasad, które pomogą przetrwać okres pylenia roślin

  Zamiast cieszyć się wiosną, czujesz tylko zatkany nos, katar, łzawiące i czerwone oczy? To może być alergia na pyłki. Sprawdź, jak można zapobiegać objawom alergii.

  Alergie oznaczają, że masz nadwrażliwość na jakąś substancję, czyli na alergen. U osób zdrowych alergeny nie wywołują żadnych oznak choroby. U alergików pojawia się nadmierna, nieprawidłowa reakcja układu odpornościowego. Alergia może pojawić się w każdym wieku – nawet jeśli do tej pory nie miałeś żadnych problemów tego typu, nie oznacza to, że nigdy się nie pojawią.

  Leczenie alergii

  Chociaż alergia towarzyszy nam często przez długie lata, właściwe leczenie pozwala na złagodzenie jej objawów i normalne życie. Zaniedbanie terapii może natomiast prowadzić do powikłań (np. nawracających napadów astmy) lub pogłębiania się alergii (np. rozwoju astmy u chorego na alergiczny nieżyt nosa).

  Należy stanowczo podkreślić, iż chory nie powinien sięgać po leki przeciwalergiczne bez konsultacji z lekarzem. Wiele preparatów dostępnych jest bez recepty, ale ich stosowanie na własną rękę może prowadzić do groźnych działań niepożądanych.

  Okres stosowania leczenia przeciwalergicznego zależy od nasilenia objawów i rodzaju alergii (np. w ostrej pokrzywce zwykle wystarcza doraźne podanie leków, ale w astmie – zwłaszcza ciężkiej – leki trzeba brać stale). Zwykle po opanowaniu objawów przechodzi się na leczenie podtrzymujące jak najmniejszymi dawkami leków.

  Z reguły dąży się do miejscowego podawania leków – donosowo, wziewnie, do worka spojówkowego i na skórę. Zaletą takiego podawania leków jest możliwość uzyskania dużego miejscowego stężenia i uniknięcie ogólnoustrojowych działań niepożądanych. Ponadto początek działania leków miejscowych, np. obkurczającego naczynia krwionośne, jest zwykle szybszy niż podanego doustnie. Natomiast u chorych z alergią dotyczącą skóry lub z wieloma chorobami alergicznymi (np. astmą i alergicznym nieżytem nosa) konieczne może być zastosowanie leku doustnego – w pierwszym przypadku np. leku przeciwhistaminowego, w drugim przeciwleukotrienowego. Także w przypadku objawów zagrażających życiu czy silnego zaostrzenia alergii lepiej podać leki ogólnie, np. dożylnie.

  Najczęściej stosowane w chorobach alergicznych metody postępowania (w tym immunoterapię) przedstawiono w artykule: Lista leków stosowanych w chorobach alergicznych

  Uwaga! Zapoznanie się z zamieszczoną tam tabelą nie zastępuje wizyty lekarskiej – dawkowanie i wskazania dla określonych leków ustala lekarz prowadzący.

  

  ---

  alergia