Jak skutecznie zapobiegać alergiom?

Typy reakcji alergicznej

Podział reakcji na typy sięga lat 60. ubiegłego stulecia, wg klasyfikacji Gella-Coombsa są to 4 rodzaje reakcji alergicznych:

Reakcja alergiczna typu I

To tzw. reakcja natychmiastowa, występująca najczęściej i wywołująca najczęstsze objawy i choroby alergiczne (np. astma oskrzelowa, alergiczny nieżyt nosa). Mechanizmem jest tu reakcja przeciwciał klasy IgE na dany alergen.

Reakcja alergiczna typu II

To tzw. reakcja cytotoksyczna, mechanizm polega na reakcji przeciwciał klas IgM i IgG oraz antygenu na błonie komórkowej. Przykłady takich reakcji to m.in. niedokrwistość hemolityczna, choroba hemolityczna noworodka.

Reakcja alergiczna typu III

Ten typ reakcji to tzw. reakcja kompleksów immunologicznych (to kompleks antygen-przeciwciało – wiązanie antygenu z jego swoistym przeciwciałem). Przykłady to: Zjawisko Arthusa, zewnątrzpochodne zapalenie pęcherzyków płucnych.

Reakcja alergiczna typu IV

To reakcja opóźniona (inaczej nazywana reakcją komórkową). Cechą charakterystyczną są objawy reakcji alergicznej występujące po ok. 72 godzinach od kontaktu z alergenem. Przykładem jest wyprysk kontaktowy alergiczny (inaczej kontaktowe alergiczne zapalenie skóry).

Co może być alergenem i w wyniku czego występują reakcje? Często występujące rodzaje reakcji alergicznych:

• na ukąszenie pluskwy,
• na leki,
• na ugryzienie komara,
• po kleszczu,
• na antybiotyki,
• na krem do twarzy,
• na mleko,
• na kota,
• po szczepieniu,
• na słońce,
• na pyłki,
• na orzechy,
• na kwas hialuronowy,
• na czosnek,
• na gluten,
• na suplementy i witaminy.

Spis treści:

• Czym jest reakcja alergiczna?
• Objawy reakcji alergicznej
• Typy reakcji alergicznej
  • Reakcja alergiczna typu I
  • Reakcja alergiczna typu II
  • Reakcja alergiczna typu III
  • Reakcja alergiczna typu IV

  Reakcja alergiczna jest odpowiedzią układu odpornościowego na działanie konkretnego alergenu. W wyniku reakcji uczuleniowej w organizmie wytwarzają się substancje białkowe, a jednocześnie dochodzi do pobudzenia limfocytów T. W konsekwencji cały ten proces wywołuje stan zapalny.

  Stany zapalne i objawy reakcji alergicznych powstają w wyniku uwalniania w organizmie takich substancji, jak histamina, związane z układem immunologicznym leukotrieny, biorące udział w odpowiedzi odpornościowej cytokiny – i innych.

  Warto wiedzieć, że reakcja alergiczna może występować z różnym nasileniem i w różnych obrębach ciała:

  • reakcja alergiczna w obrębie jednego narządu – np. objawy uczulenia dotyczą tylko oczu lub uczulenie na twarzy,
  • reakcja alergiczna obejmująca cały układ – np. objawy uczulenia w przebiegu astmy dotyczą całego układu oddechowego.

  Dodatkowo alergiczne reakcje mogą występować tylko sezonowo (np. uczulenie na pyłki), całorocznie (uczulenie na roztocza), ujawniać się nagle – bez świadomości o ich istnieniu (np. reakcja alergiczna na tatuaż) czy po kontakcie z konkretnym alergenem (np. alergia na lateks).

  Szczególnie niebezpieczna jest silna reakcja alergiczna – ostry przebieg może obejmować m.in. wstrząs anafilaktyczny, czyli najsilniejszy typ reakcji uczuleniowej.

  

  Objawy reakcji alergicznej

  Jakie mogą być objawy reakcji alergicznej? Układ odpornościowy każdego z nas może reagować nieco inaczej w przebiegu alergii, a dodatkowo objawy wynikają z rodzaju zajętego układu.

  Częste objawy reakcji alergicznej:

  • wodnisty katar, zatkany nos, swędzenie w obrębie nosa, częste kichanie – objawy reakcji alergicznej w przebiegu kataru siennego,
  • duszności, duszący kaszel, ciężki oddech, trudności z oddychaniem – objawy reakcji alergicznej w astmie oskrzelowej,
  • uczulenie na twarzy, na skórze, sucha skóra, wypryski, swędzenie – objawy reakcji alergicznej w przebiegu atopowego zapalenia skóry,
  • bóle brzucha, nudności, mdłości, wymioty – reakcje alergiczne w wyniku alergii pokarmowych,
  • łzawienie oczu, czerwone oczy, pieczenie i obrzęki powiek – częste objawy występujące w wyniku alergicznego zapalenia spojówek,
  • spadek ciśnienia tętniczego, duszności, utrata przytomności, obrzęki, wymioty – takie objawy mogą wskazywać na wstrząs anafilaktyczny.

  Alergia - rodzaje

  Zwykle daje o sobie znać wiosną. Alergenami roznoszonymi przez powietrze są najczęściej pyłki kwitnących roślin: traw, zbóż, drzew. Ale uwaga: alergia wziewna może dokuczać przez cały rok. Uczulać może bowiem wszystko, co unosi się w powietrzu: zarodniki grzybów i pleśni, roztocza, cząsteczki kurzu, sierść zwierząt, a nawet odchody owadów.

  Występuje wtedy, gdy organizm reaguje alergicznie na składnik pożywienia. Można być uczulonym jednocześnie na bardzo wiele pokarmów. Warto wiedzieć, że zazwyczaj uczulają produkty, które są w danym kraju najczęściej jadane. Ale uczulać może praktycznie wszystko. Najpopularniejsze alergeny to: białko mleka krowiego, jaja, ziarna zbóż, cielęcina, wołowina, ryby, niektóre warzywa (pomidory, szparagi, seler) i owoce (truskawki, jabłka, czereśnie, ananasy, kiwi, brzoskwinie), czekolada, orzechy, migdały, soja, miód.

  O tym rodzaju alergii mówi się wtedy, gdy uczulają rzeczy, z którymi masz kontakt. Najczęściej uczula chrom, nikiel, formaldehyd, barwniki włókiennicze, olejki zapachowe, aromaty i parabeny (konserwanty) dodawane do kosmetyków i środki chemiczne. W zasadzie wszystkie związki chemiczne mające kontakt ze skórą mogą powodować alergię. W efekcie uczulający może okazać się tusz do rzęs, płyn do mycia naczyń, biżuteria, klamra od paska, a nawet oprawki okularów.

  

  Jakie są objawy alergii?

  Trudno jednoznacznie stwierdzić, kiedy podejrzewać alergię, ponieważ przebieg i objawy choroby mogą być różne u różnych ludzi. Ponadto np. objawy skórne nie muszą pojawiać się tylko po zetknięciu się skóry z alergenem - pokrzywka może być także objawem uczulenia na białko mleka krowiego.

  Dolegliwości mogą też pojawiać się wyłącznie okresowo - np. gdy dziecko pobawi się z kotkiem sąsiada, a jest uczulone na sierść tych zwierząt, albo stale - np. gdy jest uczulone na wszędobylskie roztocze kurzu domowego.

  Dlatego bardzo ważne jest, byśmy bacznie obserwowali swoje pociechy i wyławiali wszelkie nietypowe reakcje organizmu na nowe pokarmy w diecie czy kontakt ze zwierzętami albo z pyłkami roślin w czasie ich kwitnienia.

  Wziewna

  Pokarmowa

  Kontaktowa

  Przez drogi oddechowe

  Przez układ pokarmowy

  Roztocza kurzu domowego (a właściwie ich suche, unoszące się w powietrzu odchody), pyłki roślin, sierść i wydzieliny zwierzęce, zarodniki pleśni

  Białko mleka krowiego, jaja, soja, cielęcina, wołowina, wieprzowina, podroby, ryby i owoce morza, cytrusy, gluten - czyli białko roślinne znajdujące się w ziarnach zbóż (pszenicy, żyta, jęczmienia, owsa), brzoskwinie, truskawki, pomidory, szparagi, ziarna roślin strączkowych, czekolada, kakao, sery pleśniowe, orzechy, kwas glutaminowy (stosowany do przyprawiania potraw w chińskich i wietnamskich jadłodajniach)

  Detergenty, barwniki zawarte w odzieży, kosmetyki, metale (zwłaszcza nikiel) znajdujące się np. w biżuterii, klamrach pasków do spodni czy zegarków

  Intensywne napady kichania, wodnisty katar, zatkany i swędzący nos, drapanie w gardle, suchy napadowy kaszel, duszność, podkrążone oczy, zapalenie spojówek, częste długo trwające i oporne na leczenie infekcje dróg oddechowych, czasem – wysypka

  Wymioty, bóle brzucha, biegunki lub zaparcia, swędząca wysypka (rzadziej na całym ciele, częściej na płatkach usznych, w zgięciach łokci i kolan), katar, chrypka, przewlekły kaszel, obrzęk krtani, zapalenie ucha środkowego, czasem duszność

  

  ---

  alergia