U nas zapłacisz kartą
Jak leczyć alergię kontaktową?
Alergia kontaktowa na metale – które metale uczulają najczęściej?
Metale, które najczęściej wywołują reakcje alergiczne, to:
Nikiel
Nikiel jest pierwiastkiem powszechnym w przyrodzie – występuje w powietrzu, glebie, wodzie i organizmach żywych. Jest składnikiem licznych stopów metali i tworzyw sztucznych. Jego wszechobecność sprawia, że osobom uczulonym bardzo ciężko go całkowicie unikać. Stąd też alergia na nikiel należy do najczęściej obserwowanych alergii kontaktowych . Niedawno odkryto dokładny mechanizm alergii kontaktowej na ten pierwiastek. Okazało się, że nikiel w trakcie kontaktu ze skórą łączy się z receptorami TLR4, których zadaniem w normalnych warunkach jest wykrywanie patogenów. W wyniku aktywacji tego receptora organizm odpowiada reakcją zapalną i wówczas pojawiają się objawy alergiczne. Na nikiel częściej alergię wykazują dziewczynki i kobiety – nawet 28,5% w populacji zachodniej. Prawdopodobnie wynika to ze zwyczaju noszenia metalowych ozdób i biżuterii (zwłaszcza niklowane kolczyki).
Nikiel znajdziemy zwłaszcza w:
- biżuterii wykonanej ze stopów metali (kolczyki, bransoletki, łańcuszki, korale, broszki),
- metalowych elementach odzieży (nity, klamra od paska, suwaki, guziki),
- monetach,
- narzędziach,
- w stomatologii: protezy i aparaty ortodontyczne,
- częściach maszyn,
- płynach galwanizerskich.
Niewielka ilość niklu znajduje się także w produktach spożywczych takich jak: kakao, orzechy, margaryna, migdały, pszenica, owies, żyto i soczewica. Jeśli po spożyciu tych produktów obserwuje się objawy alergiczne, podczas gdy testy wykluczają alergię pokarmową, można poszerzyć diagnostykę o metale uczulające kontaktowo. W przypadku silnej alergii objawy mogą pojawić się już przy przyjęciu niewielkich ilości niklu także drogą pokarmową, nawet po spożyciu dania ugotowanego w metalowym garnku.
Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry - przyczyny
Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry jest wywoływane przez zewnętrzne czynniki chemiczne zwane alergenami. A choroba występuje częściej u osób predysponowanych genetycznie.
Jest to związane z podobnym schematem pobudzania układu immunologicznego oraz metabolizmu substancji chemicznych u spokrewnionych osób - wyjaśnia Dominika Ziółkowska-Banasik.
Jeśli chodzi zaś o same alergeny, to sytuacja zmienia się na przestrzeni lat. Alergizować mogą składniki kosmetyków, barwniki, metale, żywice czy nawet leki.
W celu potwierdzenia alergii kontaktowych możemy wykonywać tak zwane naskórkowe testy płatkowe, które zawierają najczęściej występujące alergeny. W Polsce jest to między innymi chrom, nikiel, kobalt, neomycyna, gentamycyna, lanolina, propolis, mieszanka zapachowa, chlorek cyny i wiele innych - wylicza dermatolog.
Alergiczne kontaktowe zapalenie skóry - leczenie
Jak leczyć alergiczne kontaktowe zapalenie skóry? Dermatolog Dominika Ziółkowska-Banasik odpowiada:
Przede wszystkim najważniejsze jest przerwanie kontaktu z alergenem czyli w sytuacjach jednorazowych natychmiastowe mycie i płukanie skóry, a w sytuacjach przewlekłych unikanie kontaktu z substancją drażniącą.
W praktyce więc pacjenci z wypryskiem są zmuszeni do czytania etykiet kosmetyków, płynów do prania czy płukania, sprawdzania etykiet leków. W przypadku narażenia zawodowego konieczna bywa zmiana pracy.
Są jednak sytuacje, kiedy nie da się do końca wyeliminować alergenu z otoczenia na przykład w przypadku alergii na nikiel. Wówczas w sposób farmakologiczny musimy oszukiwać nasz układ odpornościowy stosując leki immunosupresyjne lub fototerapię - zwraca uwagę nasza specjalistka.
W przypadkach ostrych zmian stosuje się kremy lub maści zawierające glikokortykosteroidy lub inhibitory kalcyneuryny, substancje nawilżające czy złuszczające.
W przypadku nasilonego świądu włączamy również również leki przeciwhistaminowe. W wyjątkowych przypadkach, szczególnie gdy alergiczne kontakowe zapalenie skóry ma charakter ostry, posiłkować możemy się doustnymi glikokortykosteroidami - tłumaczy.
Niestety nie istnieje konkretna profilaktyka w przypadku alergicznego kontaktowego zapalenia skóry.
W przypadku osób narażonych, wskazane jest wyeliminowanie alergenu. Można również stosować delikatne, hipoalergiczne preparaty myjące - podpowiada dermatolog.
Dermatolog. Jest absolwentką Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Pracuje w Klinicznym Oddziale Dermatologii, Chorób Wewnętrznych i Alergologii w Zabrzu. Jest asystentem dydaktycznym w Śląskim Uniwersytecie Medycznym, gdzie przekazuje wiedzę z dziedziny dermatologii i wenerologii. Swoich pacjentów traktuje holistycznie, oceniając choroby skóry w odniesieniu do ogólnego stanu zdrowia. Szczególne zainteresowanie poświęca chorobom tkanki łącznej i leczeniu łuszczycy.
9 faktów o atopowym zapaleniu skóry
W kosmetykach zwykle wykorzystuje się takie konserwanty jak: odkażające estry kwasu paraaminobenzoesowego (parabeny, nipaginy, aseptyny), związki chemiczne uwalniające formaldehyd, izotiazolinony czy organiczne połączenia rtęci (timerosal, mertiolat).
Z badań dotyczących środków konserwujących przeprowadzonych przez prof. Beatę Kręcisz w Instytucie Medycyny Pracy w Łodzi wynika, że najczęściej alergizował timerosal (ok. 12 proc.) i formaldehyd (ok. 5 proc.). Najmniej dodatnich reakcji powodowały parabeny (0,3 proc.). Jednak w ostatnim czasie najczęściej obserwowane są uczulenia na metyloizotiazolinon.
W grupie 113 chorych testowanych zestawem kosmetycznym uczulenie, a więc przynajmniej 1 dodatni wynik testu naskórkowego, stwierdzono u 49 badanych (43 proc.). Trzy kobiety reagowały na antyutleniacze i filtry przeciwsłoneczne, natomiast pozostali pacjenci na środki konserwujące.
Objawy alergii kontaktowej na metale
W alergicznym kontaktowym zapaleniu skóry objawy rozwijają się od 24 do 72 godzin od zetknięcia z uczulającym haptenem. W niektórych przypadkach zmiany mogą zacząć ujawniać się już po kilkunastu godzinach, jednak największe nasilenie objawów wizualnych obserwuje się dopiero 2-4 dni po kontakcie z czynnikiem wywołującym. Zmiany chorobowe zlokalizowane są w miejscu bezpośredniego kontaktu metalu ze skórą lub w okolicach węzłów chłonnych . Zwykle uwidaczniają się na skórze rąk, przedramion, w przestrzeniach międzypalcowych, na twarzy, szyi i dekolcie. Czasem schorzenie obejmuje także tułów i kończyny dolne. Wśród objawów wyróżnić można:
Najbardziej dokuczliwym objawem jest uporczywy świąd . Gojeniu się zmian towarzyszą złuszczanie naskórka i pozapalne przebarwienia.
Alergia kontaktowa może zostać błędnie interpretowana jako podobne, częściej spotykane schorzenie skóry – kontaktowe zapalenie skóry wywołane przez czynniki drażniące. Zasadniczą różnicą jest brak udziału układu immunologicznego w przebiegu tego drugiego schorzenia. Ponadto pod wpływem działania czynników drażniących zmiany skórne mogą pojawić się niemal natychmiastowo, a dominującymi objawami jest ból i pieczenie skóry, a nie świąd.
